emamian

emamian

ماموستا ملاعادل غلامی در سخنانی اظهار داشت: بالعکس آنچه که دشمنان و بدخواهان داخلی و خارجی می اندیشیدند، راهپیمایی اربعین امسال نسبت به سال های گذشته از شکوه و عظمت ویژه ای برخوردار بود.

امام جمعه اهل سنت شهرستان قصرشیرین گفت: طبق آمار رسمی امسال بیش از 22 میلیون عاشق و دلداده اهل بیت علیهم السلام و سیدالشهدا (ع) در کربلا و در روز اربعین حضور یافتند و بزرگترین اجتماع بشری را در تاریخ رقم زدند که این خود حامل پیام های بسیاری برای بدخواهان ودشمنان بود.

این عالم اهل سنت با تقدیر از کسانی که در ایجاد این حماسه تاریخی نقش آفرین بودند، عنوان داشت: کسانی که به هر نحو ممکن در اربعین امسال حماسه آفرین بودند اجر و پاداش خود را از اهل بیت علیهم السلام خواهند گرفت و امیدواریم که سال به سال شاهد شکوه و بصیرت ملت ایران و دیگر مسلمین در چنین روز بزرگی باشیم.

ماموستا غلامی با اشاره به اینکه امسال حضور مردم اهل سنت و اهل تشیع در راهپیمایی اربعین حسینی بسیار چشمگیر بود، افزود: همچنین جای دارد از همه برادران اهل سنت و اهل تشیع که در این مدت با حضور در موکب ها و... نسبت به خدمات رسانی به زائرین امام حسین (ع) اهتمام ویژه ای داشته اند، تقدیر داشته باشیم.

امام جمعه اهل سنت شهرستان قصرشیرین در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مواردی که امسال باید بدان توجه کنیم، برگزاری اجتماع عظیم اربعین حسینی با مدیریت خود مردم به بهترین نحو ممکن بود به طوری که در این رویداد جهانی حادثه ای که کام زائرین سید الشهدا را تلخ کند روی نداد که این جای بسی شکر دارد.

امسال برای دومین سال بعد از پایان شیوع همه‌گیری بیماری کرونا، بیش از ۳۳۰۰ نفر از دانشجویان از سراسر کشور که در قالب هیات‌های دانشجویی به تهران آمده بودند به دیدار رهبر انقلاب اسلامی در حسینیه امام خمینی (ره)‌رفتند تا با حضور ایشان اربعین حسینی را به عزا بنشینند.

در این مراسم محمدعلی زلفی‌گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، حجت‌الاسلام محمد قمی رییس سازمان تبلیغات اسلامی و حجت‌الاسلام مصطفی رستمی رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها و حجت‌الاسلام سید محمدحسن ابوترابی‌فرد امام جمعه موقت تهران حضور داشتند.

هیات‌های دانشجویی که امسال بالغ بر ۳۳۰۰ دانشجو بودند شب گذشته در مسجد دانشگاه تهران اقامه عزای حسینی کردند.

همزمان با حضور هیات‌های عزاداری دانشجویی در حسینیه امام خمینی (ره) جاماندگان از راهپیمایی اربعین حسینی از سه مبدا میدان امام حسین (ع)، میدان قزوین و میدان جمهوری تهران به سمت حرم عبدالعظیم حسنی در شهرری پیاده‌روی اربعین کردند.

به دلیل اعلام وزارت بهداشت و درمان مبنی بر پایان استفاده از ماسک، امسال اربعین حسینی در خیابان‌های اطراف بیت رهبری شور و حال دیگری داشت. دانشجویان کم سن و سال و تازه وارد در کنار دانشجویان ترم‌بالا از اولین ساعات صبح امروز از سمت خوابگاه‌های دانشجویی و دانشگاه تهران به سمت حسینیه امام خمینی (ره) حرکت کردند و در انتظار دیدار سلاله رسول‌الله در صف‌های ورود دقایقی ایستادند.

درهای حسینیه امام خمینی (ره) از ساعت ۷:۳۰ دقیقه صبح به روی هیات‌های دانشجویی باز شد و عده‌ای با کت و شلوار یک دست مشکی و دسته‌ای دیگر با پیراهن مشکی و شلوار جین یا شلوار کتان یا شلوار پاره‌ایِ ساده با رعایت نظم و انضباط وارد حسینیه شدند و با راهنمایی انتظامات در محل‌های تعیین شده نشستند.

موضوع قابل توجه بعد از پوشش دانشجویان عزادار، بوی خوش عطر و ادکلنی بود که برای خوش‌بو شدن به خود زده بودند. این بوی خوش چنان قابل توجه بود که با عبور از کنار صف‌های دانشجویی جلب توجه می‌کرد.

ورود دانشجوان عزادار به حسینیه امام خمینی (ره) تا ساعت ۹:۳۰ ادامه داشت.

اشتیاق دانشجویان قبل از حضور مقام معظم رهبری در حسینیه و آغاز رسمی مراسم عزاداری به حدی بود که وقتی عکاسان و تصویربرداران رسانه‌ها دوربین خود را برای پیدا کردن سوژه‌های مناسب به این سو و آن سوی حسینیه می‌چرخاندند گروهی از دانشجویان با بلند کردن دست و نشان دادن کف دست یا با بالا گرفتن عکس و دست‌نوشته‌ها یا با دست انداختن بر شانه یکدیگر تلاش می‌کردند خود را سوژه عکس‌ها و تصاویر تلویزیونی کنند.

شیطنت جوانی دانشجویان کم‌سن‌تر گاهی چنان زبانه می‌کشید که همراستا با چرخش دوربین‌های عکاسی و تصویربرداری به صورت موج مکزیکی مقابل دوربین‌ها می‌چرخیدند تا هر طور شده تصویرشان در کادر عکاسان و فیلم‌بردارها به عنوان متفاوت‌ترین سوژه ثبت شود.

دانشجویان عزادار با سربندهای سبز، قرمز و زرد و عکس‌نوشته‌هایی که روی آنها نوشته شده بود «لبیک یا حسین»، «مثل مصطفی» و «بر فراز قله‌ها» در این مراسم حضور داشتند. «مثل مصطفی» نماد و نشانه‌ای بود از شهید مصطفی صدرزاده.

تا قبل از حضور مقام معظم رهبری در حسینیه امام خمینی (ره)‌ مداحان و ذاکران اهل بیت با خواندن سرودی حسینی با دانشجویان برای هم‌خوانی آن تمرین کردند. بخشی از این سرود از این قرار بود: هر نفس آواز عشق، می‌رسد از کربلا / می‌رسد از اربعین، نعمه قالو بلا ...

مقام معظم رهبری راس ساعت ۱۰ صبح وارد حسینیه شدند و دانشجویان برای دقایقی تمام شور و اشتیاق و احساسات خود را با سر دادن شعارهایی چون «خونی که در رگ ماست هدیه به رهبر ماست» و «لبیک یا خامنه‌ای لبیک یا حسین است، ای پسر فاطمه منتظر تو هستیم»، به نمایش گذاشتند.

بعد از حضور رهبری در حسینیه مراسم با قرائت آیاتی از کلام‌الله مجید آغاز شد. بعد از آن زیارت اربعین خوانده شد و برای دقایقی مدیحه‌سرایی شد. پس از آن حجت‌الاسلام مصطفی رستمی رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها به مدت ۴۰ دقیقه در حضور مقام معظم رهبری منبر رفت و به تشریح دلایل قیام امام حسین (ع) و مصائب اهل بیت (ع) بعد از شهادت آن حضرت پرداخت.

با پایان سخنرانی حجت‌الاسلام رستمی در ساعت ۱۱:۱۵ دقیقه میثم مطیعی مداح اهل بیت علیهم السلام تا دقایقی مانده به اذان ظهر، دانشجویان عزادار را با خواندن نثر و شعر متوجه غم و غصه حضرت زینب و فرزندان امام حسین (ع) در مسیر کوفه تا شام کرد.

در پایان مراسم عزاداریِ هیات‌های دانشجویی، مقام معظم رهبری نماز ظهر را به جماعت خواندند و بعد از آن، در فاصله نماز ظهر و عصر دقایقی درباره تهذیب نفس برای دانشجویان صحبت کردند. ایشان بیان کردند: «همانند راهپیمایی اربعین راه معنویت و حاکمیت توحید را طی کنید. راه معنویت و حاکمیت توحید را با همین استحکام راهپیمایی اربعین طی کنید. این امیدی است که به شما جوانان امروز و شما جوانان دنیای اسلام است به خصوص به شما جوانان ایرانی عزیز. در این راه استقامت بورزید و همیشه حسینی زندگی کنید و حسینی بمانید. این راه شما، اراده است. باید با اراده حرکت کرد. با تصمیم باید حرکت کرد. جاذبه‌ها برای زاویه ایجاد کردن از این صراط مستقیم کم نیست. همیشه بوده این زاویه‌ها امروز بیشتر از همیشه است.»

ایشان سپس نماز عصر را خواندند و در پایان با طلب خیر و مغفرت برای دانشجویان کشور آنان را به خدای بزرگ سپردند.

همزمان با اربعین حسینی، مراسم عزاداری با حضور جمع زیادی از هیات‌های دانشجویی صبح امروز در حضور رهبر انقلاب اسلامی برگزار شد. در این مراسم در رثای حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام و یاران باوفای ایشان مرثیه‌سرایی و زیارت اربعین نیز قرائت شد.

در این مراسم همچنین نماز جماعت ظهر و عصر به امامت رهبر انقلاب برگزار شد.

مشروح سخنان رهبر انقلاب اسلامی در پایان عزاداری دانشجویان در مراسم اربعین حضرت سیّدالشّهدا (ع) به شرح زیر است:

نمازتان قبول! توسّلتان قبول! گریه‌ها و توجّهاتتان و دعاهایتان مورد لطف و اجابت الهی؛ ان‌شاءاللّه. خوشا به حال شما جوانها! دلهای روشن، آئینه‌های پاکیزه و آماده‌ جذب و جلب عنایات الهی، توصیف واقعی شما جوان ها است. اوّلاً عذرخواهی می کنم که جا کم بود برای نماز و بعد از نماز اسباب زحمت برایتان درست شد.

هر یک از این مجالس توسّل، از این حالات توسّلی که شما دارید، یک اتّصال و ارتباطی است با نور معنویّت لایزال حسینی (علیه الصّلاة و السّلام). شمع خاموش دل خودمان را در این توسّلات متّصل می‌کنیم به مشعل نورانی فراگیر انوار حسینی و دلهایتان را روشن می‌کنید. نام امام حسین، راه امام حسین، توجّه به امام حسین، توسّل به حسین‌بن‌علی سیّدالشّهدا (سلام اللّه علیه) راهگشا است. به معنای واقعی کلمه «حُسَینٌ مِصباحُ الهُدیٰ» حسین چراغ هدایت است. این هدایت را شما در ضمیر خودتان، در باطن خودتان هم حس می‌کنید. هر کسی در یک محفل حسینی بنشیند و برخیزد، بدون تردید بهره‌ معنوی از این نشست و برخاست می‌برد؛ در این تردیدی نیست. هر کدام از ما ساعتی در این مجالس بنشینیم، دلهای‌مان آخر آن ساعت از اوّل آن ساعت پاکیزه‌تر و نورانی‌تر می‌شود. مهم این است که این را نگه داریم؛ مهم این است که این نورانیّت را بتوانیم حفظ کنیم.

در این سرود زیبایی که خودتان در اوّل این جلسه خواندید، گفتید که این راه، راه اراده است؛ بله، راه اراده است؛ باید با اراده حرکت کرد، باید با تصمیم حرکت کرد. جاذبه‌ها برای زاویه ایجاد کردن از این صراط مستقیم کم نیست. همیشه این زاویه‌ها بوده، و امروز بیشتر از همیشه است. اراده‌ قوی لازم است تا در مقابل این جاذبه‌های شیطانی بتوانید مقاومت کنید. اگر مقاومت کردید، آن وقت قلّه را فتح خواهید کرد و به قلّه‌ حاکمیّت دین خدا، حاکمیّت حق، حاکمیّت عدل، به قلّه‌ رسیدن به مقصود و غرض از خلقت انسانی که عبارت از تکامل انسان و کمال بشری باشد خواهید رسید؛ کاری که از بعد از زمان رسول خدا تا امروز انجام نگرفته. این کار، کار شما است. شما جوان های امروز می توانید مایه‌ امید باشید، و مایه‌ امیدید. بحثِ «می توانید» نیست؛ مایه‌ امیدید. امروز هر کدام از شما می توانید یک مشعل نورانی باشید بر سر راه پیرامون خودتان و محیط پیرامونی خودتان. سعی کنید این را نگه دارید؛ تلاش کنید در این راه استقامت بورزید: فَاستَقِم کَما اُمِرتَ وَ مَن تابَ مَعَک؛ استقامت مهم است، ایستادگی مهم است و این کار را شما می توانید بکنید و ان‌شاءاللّه به برکت توجّه و توسّل به حسین‌بن‌علی (علیه السّلام) خواهید کرد.

ان‌شاءاللّه همچنان که در این راهپیمایی‌های عظیمی که امروز و روزهای قبل بین نجف و کربلا و در راه کربلا وجود داشته یا در شهرستان‌ها به تبعیّت از آن راهپیمایی، راهپیمایی وجود داشته، همچنان که در این راهپیمایی‌ها با اراده و با استحکام حرکت کردید، جوانانه راه رفتید، در همه‌ کارها، در راه معنویّت و حقیقت و حاکمیّت توحید ان‌شاءاللّه خواهید توانست با همین استحکام حرکت کنید. این، امیدی است که به شما جوان های امروز هست، به شما جوان های دنیای اسلام هست و بخصوص به شما جوان های ایرانی عزیزمان هست.

من امیدوارم خدای متعال به شماها کمک کند، توفیقتان بدهد و در این راه استقامت بورزید و همیشه حسینی زندگی کنید و حسینی بمانید.

والسّلام علیکم و رحمة ‌الله و برکاته
 

بخش‌هایی از بیانات رهبر انقلاب در این دیدار:

این راه شما، اراده است. باید با اراده حرکت کرد. با تصمیم باید حرکت کرد. جاذبه‌ها برای زاویه ایجاد کردن از این صراط مستقیم کم نیست. همیشه بوده این زاویه‌ها امروز بیشتر از همیشه است.

اراده‌ قوی لازم است تا در مقابل این جاذبه‌های شیطانی بتوانید مقاومت کنید. اگر مقاومت کردید آن وقت قله را فتح خواهید کرد. کاری که از بعد از زمان رسول خدا تا امروز انجام نگرفت. قله‌ حاکمیت دین خدا، حاکمیت حق، حاکمیت عدل، قله‌ رسیدن به مقصود و غرض از خلقت انسانی که عبارت باشد از تکامل انسان، کمال بشری، به این قله خواهید رسید. این کار، کار شماست.

شما جوان های امروز می‌توانید مایه‌ امید باشید، مایه‌ امیدید. بحث می‌توانید نیست. مایه‌ امیدید. امروز هر کدام از شما یک مشعل نورانی می‌توانید باشید بر سر راه پیرامون خودتان و محیط پیرامونی خودتان. سعی کنید این را نگه دارید. تلاش کنید در این راه استقامت بورزید. فاستقم کما امرت و من تاب معک. استقامت مهم است.

ان‌شاءالله با همین اراده‌ای که شما جوانان در این راهپیمایی‌های عظیم اربعین با استحکام و جوانانه راه رفتید، در همه‌ کارها خواهید توانست راه معنویت و حقیقت و حاکمیت توحید را ان‌شاءالله با همین استحکام حرکت کنید.

این امیدی است که به شما جوان های امروز هست. به شما جوان های دنیای اسلام هست به خصوص به شما جوان های ایرانی عزیزمان هست. استقامت بورزید در این راه، همیشه حسینی زندگی کنید و حسینی بمانید.

بر اساس این گزارش،‌ در این مراسم همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها در سخنانی به تبیین رمز ماندگاری حادثه کربلا و وظیفه اربعینی رهروان آن حضرت در عصر حاضر، به ایراد سخن پرداخت.

این مراسم دومین عزاداری حضوری هیات‌های دانشجویی در محضر رهبر انقلاب بعد از شیوع بیماری کروناست.

این مراسم امسال نیز توسط جمعی از دانشجویان سراسر کشور امروز (چهارشنبه) مصادف با روز اربعین حسینی از ساعت ۶ صبح با تجمع در مسجد دانشگاه تهران آغاز شد و به سمت حسینیه امام خمینی (ره) ادامه یافت.

سال گذشته (۱۴۰۱) بعد از دو سال که امکان برگزاری مراسم عزاداری هیات های دانشجویی به دلیل شیوع بیماری کرونا در حسینیه امام خمینی (ره) فراهم نبود، این مراسم برگزار شد.

مرکز آمار حرم حضرت عباس (ع)، تعداد نهایی زائران اربعین امسال (۱۴۰۲ شمسی ـ ۱۴۴۵ قمری) را اعلام کرد.

 

بر اساس گزارش حرم حضرت عباس (ع)، ۲۲ میلیون و ۱۹ هزار و ۱۴۶ نفر از کشورهای مختلف در مراسم اربعین امسال شرکت کردند.

 

سال گذشته تعداد زائران اربعین بیش از ۲۱ میلیون نفر بود. پیش‌بینی می‌شود که تعداد زائران اربعین در ۱۰ سال آینده به بیش از ۴۰ میلیون نفر برسد.

"روغن زیتون" از سالم و مفیدترین روغن‌های نباتی است که این روزها به‌دلیل اثبات ارزش غذایی و طبی آن مورد استقبال گسترده مردم قرار گرفته است.

ترکیبات روغن زیتون

مهمترین ترکیبات روغن زیتون شامل ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، پلی‌فنل‌ها، ویتامین ای و توکوفرول‌ها و رنگدانه‌ها و اسیدهای چرب دارای یک پیوند غیراشباع است.

انواع روغن زیتون در ایران

روغن زیتون را در ایران به چهار گروه بکر، نیمه‌تصفیه‌شده، تصفیه‌شده و گوگردی تقسیم می‌کنند.

روغن زیتون بکر (دست‌نخورده) به روغنی گفته می‌شود که صرفاً با فشار و سایر فرایندهای مکانیکی از زیتون استخراج شده و هیچ‌گونه عملیات دیگری روی آن انجام نشده است.

روغن زیتون نیمه‌تصفیه‌شده، روغن زیتون بکری است که صرفاً مراحل خنثی کردن، شست‌وشو و صاف کردن را پشت‌سر گذاشته است.

روغن زیتون تصفیه‌شده، روغن بکری است که تمام مراحل تصفیه را گذرانده و بی‌بو شده است. عمده‌ترین مرحله تصفیه روغن‌های زیتون، مرحله بوگیری آن‌هاست.

روغن زیتون گوگردی نیز روغنی است که به‌کمک حلال از بقایای پرس‌شده زیتون یا تفاله آن به دست می‌آید. روغن زیتون گوگردی همان "روغن پومیس" است.

کدام روغن زیتون بهتر است؟

تفاوت در انواع روغن‌های زیتون به روش تهیه آنها از زیتون و ترکیبات شیمیایی موجود در آنها از جمله اسیدهای چرب و آنتی‌اکسیدان‌ها برمی‌گردد؛ برای تولید روغن‌های بکر از فرآیندهای شیمیایی یا گرما استفاده نمی‌شود؛ به همین دلیل ترکیبات پلی‌فنلی مانند اولئوروپین و هیدروکسی تیروزول آن که برای سلامتی سودمندند، از بین نمی‌رود و خواص آن حفظ می‌شود.

روغن تفاله زیتون به‌علت آلوده بودن به برخی مواد شیمیایی، سرطانزا است  و روی اعصاب و سایر ارگان‌های بدن تأثیر نامطلوب دارد به همین دلیل علی‌رغم اینکه در استانداردهای بین‌المللی استفاده از درصدهای مختلف روغن تفاله زیتون تصفیه‌شده همراه با روغن زیتون بکر یا فرابکر مجاز است اما در استاندارد ملی ایران استفاده خوراکی آن ممنوع اعلام شده است.

تولید روغن زیتون در ایران و جهان

تاریخچه استفاده از روغن زیتون به هزاران سال پیش در کشورهای مدیترانه شرقی برمی‌گردد اما در زمان حاضر بزرگترین تولیدکنندگان روغن زیتون در جهان کشورهای اسپانیا، ایتالیا، یونان و استرالیا هستند. در ایران روغن زیتون عمدتاً در فصل پاییز تولید می‌شود و رودبار و طارم دو منطقه بزرگ در تولید روغن زیتون در ایران هستند.

روغن زیتون اصل و سالم را چگونه تشخیص دهیم؟

برای اطمینان از اصالت روغن‌های زیتون، آنها را از فروشگاه‌های معتبر خریداری کنید همچنین به نشان استاندارد روی محصول توجه و با ارسال کد 10رقمی درج‌شده زیر نشان استاندارد به سامانه پیامکی سازمان ملی استاندارد، از صحت و سلامت محصولات خریداری‌شده اطمینان حاصل کنید.

بررسی رنگ و بوی روغن می‌تواند به تشخیص انواع اصلی و فرعی آن کمک کند؛ روغن زیتون سالم در دمای معمولی، مایعی زلال و شفاف به‌رنگ زرد روشن مایل به سبز یا قهوه‌ای مایل به سبز است.

خواص روغن زیتون برای جلوگیری از بیماری‌های قلبی

روغن زیتون برای پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی ـ عروقی بسیار سودمند است؛ این روغن از اجزای اصلی رژیم مدیترانه‌ای به‌شمار می‌رود و حاوی چربی‌های اشباع‌نشده‌ای است که تأثیر آنها بر کاهش چربی و عوامل خطرساز بروز بیماری‌های قلبی به اثبات رسیده است.

ترکیبات گیاهی موجود در روغن زیتون دارای خواص آنتی‌اکسیدانی هستند که از افزایش چربی‌های خون جلوگیری می‌کنند.

کاهش کلسترول خون با مصرف روغن زیتون

روغن زیتون به‌دلیل دارا بودن ترکیبات فنلی، خواص ضدالتهابی دارد و بر بهبود پروفایل لیپیدی از طریق کاهش کلسترول، تأثیر مثبت می‌گذارد.

خواص روغن زیتون برای جلوگیری از سکته‌ قلبی و مغزی

بر اثر رسوب کلسترول و چربی‌های خون در دیواره رگ‌ها باعث تنگی رگ و افزایش فشار خون و یا انسداد رگ و بروز سکته‌های قلبی و مغزی می‌شود؛ تصلب شرائین رخ می‌دهد. کلسترول اکسیدشده، محرکی قوی برای سیستم ایمنی است که نقش مهمی در تصلب شرائین دارد.

مطالعات نشان می‌دهد که مصرف روغن زیتون به‌دلیل دارا بودن اسید اولئیک، باعث جلوگیری از اکسیداسیون چربی‌ها می‌شود و رسوب کلسترول در دیواره رگ‌ها را کاهش می‌دهد.

کاهش کلسترول و تری‌گلیسیرید با مصرف روغن زیتون

در یک مطالعه مشخص شد که ترکیبات فنلی موجود در روغن زیتون باعث کاهش غلظت چربی‌های موجود در خون می‌شوند. در این پژوهش که در ایران انجام گرفت‌، محققان دریافتند که مصرف روغن زیتون در رژیم غذایی روزانه افراد باعث کاهش سطوح کلسترول LDL (کلسترول بد) می‌شود همچنین مطالعات دیگری ثابت کرده است مصرف روغن زیتون بکر منجر به ایجاد تغییرات مطلوب در سطح تری‌گلیسیرید پلاسمای خون می‌شود.

خواص روغن زیتون برای کاهش فشار خون

پژوهش‌ها رابطه معکوس مصرف روغن زیتون و فشار خون را به اثبات رسانده‌اند؛ برخی پژوهش‌ها می‌گویند روغن زیتون به‌دلیل دارا بودن نقش مشابه با داروهای مسدودکننده کانال کلسیم، باعث کاهش چشمگیر فشار خون می‌شود همچنین محققان دیگر می‌گویند ترکیبات موجود در روغن زیتون باعث افزایش تولید نیتریک اکساید می‌شوند که این ماده باعث گشادی عروق و کاهش چشمگیر فشار خون می‌شود.

جلوگیری از انعقاد خون با مصرف روغن زیتون

رژیم غذایی حاوی روغن زیتون مانع تجمع پلاکت‌ها و فعالیت فاکتورهای انعقادی می‌شود. فاکتور فعال‌کننده پلاکت باعث تجمع پلاکت‌ها می‌شود و یک میانجی التهابی قوی است؛ روغن زیتون فعالیت مخالف این فاکتور است و از تجمع پلاکت‌ها پیشگیری می‌کند. این روغن همچنین باعث جلوگیری از بروز لخته خون در وریدها می‌شود.

خواص ضدسرطانی روغن زیتون

سرطان یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر در سراسر جهان است؛ مطالعات انجام‌شده تأثیر رژیم غذایی را بر جلوگیری از بروز سرطان‌ها به‌ویژه سرطان پستان، روده بزرگ و پروستات نشان می‌دهد.

زیتون به‌دلیل داشتن اسیدهای چرب غیراشباع، ترکیباتی به‌نام اسکوالن‌، توکوفرول‌ها و ترکیبات فنلی و اولئیک اسید، دارای خواص ضدسرطانی است؛ ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود در روغن زیتون سلول‌ها را از آسیب حفظ می‌کند و به این ترتیب از بروز سرطان جلوگیری می‌کند همچنین آسیب به DNA از عوامل ایجاد سرطان است و شواهد علمی نشانگر آن است که مصرف روغن زیتون باعث کاهش آسیب به ماده ژنتیکی سلول‌ها می‌شود.

بخش فنلی روغن زیتون همچنین دارای اثرات ضدتوموری است؛ مطالعات نشان داده است که مصرف روغن زیتون باعث توقف چرخه تکثیر سلول‌های سرطانی روده انسان می‌شود.

ترکیباتی فنلی موجود در روغن زیتون با کاهش آسیب به ماده ژنتیکی سلول‌ها، افزایش عملکرد عوامل دفاعی بدن و کاهش تهاجم به سلول‌های مجاور بافت (متاستاز) باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان می‌شود.

خواص ضدالتهابی روغن زیتون

التهاب مزمن علت اصلی بروز بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلبی ـ عروقی، آرتریت و آلزایمر است؛ مطالعات ثابت کرده است که ترکیبی به‌نام "اولئوکانتال" در روغن زیتون باعث کاهش شدید التهاب در بدن می‌شود؛ این ترکیب که در روغن‌های زیتون بکر بیش از انواع تصفیه‌شده آن دیده می‌شود؛ از نظر عملکرد ضدالتهابی به داروی ضدالتهابی ایبوپروفن شباهت دارد.

همچنین در مطالعه‌ای مشخص شد که پیروی از رژیم غذایی مدیترانه‌ای همراه با دریافت بالای روغن زیتون در غذاها، باعث کاهش عوامل التهابی بدن می‌شود.

خواص روغن زیتون برای استحکام استخوان‌ها

ترکیبات گیاهی موجود در زیتون و روغن آن باعث کاهش تحلیل و شکستگی استخوان می‌شود. در مطالعه‌ای که روی زنان اسپانیایی انجام شده مشخص شده است که مصرف اسیدهای چرب غیراشباع موجود در روغن زیتون باعث افزایش تراکم استخوان‌ها به‌ویژه استخوان پاشنه پا می‌شود.

مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی همچنین تأثیر مصرف روغن زیتون بر پیشگیری از پوکی استخوان را در موش‌های صحرایی به اثبات رسانده است.

خواص روغن زیتون برای پیشگیری از افسردگی

یک مطالعه مروری که نتایج پژوهش‌های 10 کشور در آن گردآوری شده است نشان داد که پیروی از رژیم غذایی حاوی میوه، سبزیجات، غلات کامل، ماهی و روغن زیتون زیاد؛ با کاهش خطر افسردگی مرتبط است.

خواص روغن زیتون برای پیشگیری از آلزایمر

یک مطالعه در سال 2015 نشان داد که در جمعیت‌های مسن، رژیم غذایی مدیترانه‌ای همراه با روغن زیتون زیاد با بهبود عملکرد شناختی مرتبط است و می‌تواند خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد.

خواص روغن زیتون برای پوست

روغن زیتون به‌دلیل دارا بودن ترکیبات گیاهی سودمند، از متداول‌ترین روغن‌ها برای مراقبت‌ از پوست و موست.

روغن زیتون دارای ویتامین‌هایی مانند ویتامین K و E است؛ ویتامین ای به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند و باعث جلوگیری از آسیب به سلول‌های پوست می‌شود، همچنین ماده‌ای به‌نام اسکوالن در روغن زیتون موجود است که می‌تواند به جلوگیری از آسیب ناشی از اشعه سرطان‌زای فرابنفش کمک کند.

روغن زیتون در از بین بردن باکتری‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند و صابون‌های ساخته‌شده از روغن زیتون، می‌تواند باعث از بین بردن جوش‌ها شود. روغن زیتون همچنین به‌عنوان مرطوب‌کننده و آبرسان پوست نیز شناخته شده است.

بهبود زخم‌ها با مصرف روغن زیتون

در یک مطالعه که روی 60 موش صحرایی دچار زخم‌های سطحی و عمیق انجام شد مشخص شد که مالیدن روغن زیتون روی زخم‌ها باعث کاهش قطر زخم و التهاب ناحیه زخم‌شده می‌شود. در این پژوهش قطر زخم‌های ایجادشده روی پوست موش‌ها طی مدت 18 روز به صفر رسید و پانسمان روغن زیتون باعث کاهش خطر عفونت‌های میکروبی شد.

خواص روغن زیتون برای درمان اگزما و پسوریازیس

بسیاری از روغن‌ها از جمله روغن زیتون، اثرات ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارند و باعث بهبود زخم می‌شوند و در درمان اگزما و بهبود علائم پوستی پسوریازیس سودمندند. روغن زیتون فواید مرطوب‌کننده، ضدالتهاب و تسکین‌دهنده زیادی برای پوست دارد و بنابراین می‌توان از آن برای درمان التهاب ناشی از اگزما و پسوریازیس استفاده کرد البته باید توجه داشت که در صورت استفاده از داروها و پمادهای شیمیایی برای درمان پسوریازیس، باید درباره مصرف روغن زیتون با پزشک خود مشورت کنید.

نحوه استفاده از روغن زیتون روی پوست

استفاده از روغن زیتون به‌عنوان یک مرطوب‌کننده بدون هیچ‌گونه مواد افزودنی با استفاده مستقیم روی پوست امکان‌پذیر است البته به‌شرط آن که روغن‌های اضافه پس از استفاده از روی پوست پاک شوند تا منافذ پوست بسته نماند؛ ماساژ پوست صورت با روغن زیتون راهی آسان برای بهره‌مندی از اثرات این روغن روی پوست است؛‌ باید پنبه را به مقداری روغن زیتون آغشته کنید و آن را روی پوست صورت خود پخش کنید.

همچنین می‌توان ترکیبات روغن زیتون را در برخی از صابون‌ها، شوینده‌های بدن و لوسیون‌ها یافت. استفاده از روغن زیتون به‌عنوان مرطوب‌کننده پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب یا آفتاب سوختگی نیز بسیار مفید است.

توصیه مهم برای جلوگیری از بروز حساسیت‌های پوستی

اگر پوست حساسی دارید، قبل از استفاده از آن روی صورت خود، تست آلرژی انجام دهید. برای این کار باید به‌اندازه یک سکه از روغن زیتون را روی ساعد خود بمالید. اگر طی 24 تا 48 ساعت در بدن خود هیچ واکنشی مشاهده نکردید، استفاده از آن برای پوست شما بی‌خطر است.

خواص روغن زیتون برای مو

روغن زیتون، یکی از بهترین درمان‌های طبیعی برای طیف گسترده‌ای از بیماری‌های مربوط به پوست و موی سر است. از این روغن می‌توان برای داشتن موهایی سالم، براق، نرم و بدون آسیب‌دیدگی، استفاده کرد. روغن زیتون همچنین برای درمان خشکی سر و شوره نیز مفید است. آغشته کردن نوک موهای آسیب‌دیده و خشک به روغن زیتون باعث کاهش موخوره و شکنندگی موها می‌شود.

نسخه‌های خانگی برای درمان بیماری‌ها با روغن زیتون

  • سه قاشق روغن زیتون را با نصف قاشق روغن ویتامین ای و 2 قاشق عسل مخلوط کنید و موها را به آن آغشته کنید تا ریشه و ساقه موها تقویت شود.
  • دو قاشق غذاخوری روغن زیتون را به سه قاشق غذاخوری روغن نارگیل و یک قاشق عسل اضافه کنید و به ساقه موها بزنید تا موها نرم و لطیف شود.
  • برای رفع شوره سر کف سر را با روغن گرم‌شده زیتون ماساژ دهید و پس از یک ساعت آن را بشویید.
  • مقدار دلخواهی (بسته به حجم مو) از روغن زیتون را به‌همراه 3 تا 5 قاشق غذاخوری جعفری خردشده در مخلوط‌کن بریزید و آنها را تا حد امکان با یکدیگر مخلوط کنید؛ پوست کف سر و ریشه و قسمت‌های میانی ساقه موهای خود را به این ماسک آغشته کنید و ماساژ دهید؛ سپس با استفاده از کلاه پلاستیکی سر خود را به‌مدت یک ساعت بپوشانید و آبکشی کنید.
  • روغن زیتون لب‌های شما را نرم و مرطوب می‌کند. با انگشت خود روغن را روی لب‌هایتان بمالید. وقتی لب‌هایتان نرم شد با یک دستمال نرم و تمیز سلول‌های مرده را از روی لب‌های خود پاک کنید.
  • نصف یک قاشق مرباخوری روغن زیتون را به قسمت‌های ترک‌خورده پاهای خود بزنید، سپس جوراب بپوشید و به رختخواب بروید، هر شب این کار را تکرار کنید تا ترک پاها درمان شود.
  • برای جلوگیری از بروز چین و چروک در اطراف پوست‌تان، یک قطره از روغن را به زیر و اطراف چشم خود بزنید تا رطوبت آن حفظ شود و پوست دور چشمتان چروک نشود.
  • برای درمان آکنه و جوش با روغن زیتون، دو  قطره روغن زیتون را به صورت خود بزنید، سپس یک حوله‌ گرم و مرطوب را روی پوست صورت خود قرار دهید؛ در پایان، صورت خود را با آب گرم و یک پد خشک تمیز کنید.

"کدو سبز" با نام علمی Cucurbita pepo از جمله سبزیجاتی است که خواص متعددی برای سلامتی انسان دارد. کدو خورشتی که با نام کدو سبز و کدو مسمایی نیز شناخته می‌شود، از صیفی‌جات تابستانی است و شکلی دراز و کشیده و تقریباً شبیه به خیار دارد، طول آن حتی تا یک متر هم قابل رشد است اما اغلب در اندازه‌های کوچک‌تر برداشت می‌شود، رنگ پوست آن سبز روشن و گاهی سبز تیره است و از هم‌خانواده‌های کدوهایی مانند کدو حلوایی و کدو تنبل است.

ترکیبات کدو سبز

هر یک فنجان کدو سبز حاوی 17 کیلوکالری انرژی، یک گرم پروتئین، سه گرم کربوهیدرات، فیبر و ویتامین‌هایی مانند ویتامین آ، منگنز، ویتامین سی، پتاسیم، منیزیم، ویتامین کا، فولات، مس، فسفر، ویتامین‌ ب6 و برخی دیگر از انواع ویتامین‌های گروه "ب" است.

تقویت سیستم ایمنی بدن با مصرف کدو سبز

ویتامین A موجود در کدو سبز می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند. کدو سبز همچنین سرشار از آنتی‌اکسیدان است که در تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌ها نقش مهمی دارد.

خواص کدو سبز برای تقویت بینایی

کاروتنوئیدها مانند بتاکاروتن در کدو سبز فراوان هستند که این مواد می‌توانند باعث تقویت بینایی و سلامت چشم شوند. کدو سبز همچنین حاوی آنتی‌اکسیدان‌های لوتئین و زآگزانتین است؛ تحقیقات نشان می‌دهد که این آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند با تأثیر بر شبکیه چشم بینایی شما را بهبود بخشند و خطر ابتلا به بیماری‌های چشمی مرتبط با افزایش سن را کاهش دهند.

درمان یبوست با مصرف کدو سبز

کدو سبز حاوی فیبر محلول و نامحلول است. فیبر نامحلول باعث حجیم شدن مدفوع می‌شود و به حرکت راحت‌تر غذا در روده کمک می‌کند و خطر یبوست را کاهش می‌دهد. فیبر محلول نیز باکتری‌های مفیدی را که در روده زندگی می‌کنند تغذیه می‌کند. این باکتری‌ها اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه (SCFAs) تولید می‌کنند که سلول‌های روده را تغذیه می‌کند، علاوه بر این، این اسیدهای چرب می‌توانند به کاهش التهاب و علائم برخی از اختلالات روده، مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، بیماری کرون، و کولیت اولسراتیو کمک کنند.

کاهش قند خون با مصرف کدو سبز

کدو سبز باعث کاهش سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع2 می‌شود. فیبر کدو سبز به تثبیت قند خون کمک می‌کند و از افزایش سطح آن بعد از غذا جلوگیری می‌کند. فیبر موجود در کدو سبز همچنین ممکن است به افزایش حساسیت به انسولین کمک کند که می‌تواند به تثبیت قند خون نیز کمک کند.

خواص کدو سبز برای بیماری‌های قلبی ـ عروقی

پکتین که یکی از انواع فیبرهای محلول موجود در کدو سبز است در کاهش سطح کلسترول خون مؤثر است و بنابراین فیبر بالای موجود در کدو سبز باعث کاهش ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی از طریق کاهش کلسترول خون می‌شود. دریافت منظم این سبزی موجب کاهش سطوح بالای هموسیستئین خون می‌شود. سطوح بالای هموسیستئین نیز منجر به حمله قلبی و سکته مغزی می‌شود.

طب سنتی , تغذیه سالم , بهداشت و درمان ,

خواص کدو سبز برای فشار خون

کدو سبز علاوه بر داشتن فیبر فراوان، سرشار از پتاسیم است که می‌تواند با گشاد کردن عروق خونی به کاهش فشار خون بالا کمک کند. فشار خون پایین باعث کاهش خطر بیماری قلبی و سکته مغزی نیز می‌شود، علاوه بر این، رژیم‌های غذایی غنی از کاروتنوئیدها ـ که در کدو سبز نیز یافت می‌شود ـ انسان را در برابر ابتلا به بیماری‌های قلبی محافظت می‌کند.

کدو سبز برای کاهش وزن بدن

مصرف منظم کدو سبز می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. این گیاه سرشار از آب و فیبر است که باعث ایجاد احساس سیری و درنتیجه کاهش اشتها و کاهش وزن می‌شود.

تقویت استخوان‌ها با کدو سبز

کدو سبز سرشار از آنتی‌اکسیدان‌های لوتئین و زآگزانتین و همچنین ویتامین K و منیزیم است که همگی می‌توانند به تقویت استخوان‌ها کمک کنند؛ به همین دلیل به افرادی که در معرض پوکی استخوان قرار دارند توصیه می‌شود استفاده از کدو سبز را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانند. مس موجود در این سبزی نیز به کاهش علایم دردناک آرتریت روماتوئید کمک می‌کند.

اثرات ضدسرطانی کدو سبز

مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان می‌دهد که عصاره کدو سبز می‌تواند به از بین بردن یا محدود کردن رشد برخی از سلول‌های سرطانی کمک کند. کدو سبز همچنین حاوی آنتی‌اکسیدان‌های مختلف است؛ این ترکیبات با خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد مانع از بروز سرطان و آسیب به سلول‌ها و بافت‌های بدن می‌شوند.

خواص کدو برای جلوگیری از بروز سرطان کبد

مطالعات نشان داده است که مصرف کدو برای پیشگیری از بروز انواع سرطانها به‌ویژه سرطان کبد مفید است؛ ماده‌ای به‌نام کوکوربیتاسین در کدو موجود است که باعث کاهش اندازه تومورها، کاهش تعداد سلول‌های سرطانی و افزایش طول عمر حیوانات مبتلا به سرطان کبد می‌شود.

خواص کدو سبز برای کاهش علائم آسم و سرماخوردگی
 
استفاده از کدو سبز به‌دلیل دارا بودن مقادیر زیادی از ویتامین سی، برای کاهش علائم بیماری آسم توصیه می‌شود. این ویتامین همچنین برای بهبودی سریعتر افراد مبتلا به سرماخوردگی سودمند است.

خواص کدو سبز برای مردان

تحقیقات نشان می‌دهد که عصاره کدو سبز می‌تواند به محدود کردن هایپرپلازی پروستات (بزرگ شدن پروستات که معمولاً باعث مشکلات ادراری و جنسی در مردان مسن می‌شود) کمک کند.

خواص کدو سبز برای زنان

زنان به‌ویژه در دوران بارداری می‌توانند از خواص و مزایای کدو سبز بهره ببرند. کدو سبز حاوی ویتامین‌سی است که برای تقویت سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌های مختلف در دوران بارداری اهمیت دارد؛ کدو سبز سرشار از ویتامین‌‌های گروه‌ب به‌ویژه فولات است که این ویتامین برای حفظ سلامت جنین بسیار حیاتی است.

همچنین فیبر موجود در کدو سبز باعث کاهش فشار و قند خون بالا در زنان می‌شود و از ابتلای آنها به این دو بیماری خطرناک در دوره بارداری جلوگیری می‌کند.

خواص کدو سبز برای تیروئید

آزمایش روی موش‌ها نشان می‌دهد که عصاره پوست کدو سبز می‌تواند به ثابت نگه‌داشتن سطح هورمون تیروئید کمک کند و بنابراین در بیمارانی که دچار مشکلات تیروئیدی هستند ممکن است اثرات مفیدی از خود به‌جا بگذارد.

تقویت عملکرد مغز با کدو سبز

ویتامین‌های A و E موجود در کدو سبز در ترکیب با اسیدهای چرب غیراشباع، باعث بازسازی سلول‌های مغز می‌شود. "فولات" موجود در کدو سبز می‌تواند بروز بیماری آلزایمر و زوال عقل را کاهش دهد.

کدو سبز همچنین به‌دلیل داشتن آب فراوان و مواد مغذی مانند فولات، پتاسیم، آهن، ویتامین C و امگا3 یک غذای واقعی برای مغز است.

خواص کدو سبز برای پوست و مو

لوتئین موجود در کدو سبز با کاهش واکنش‌های التهابی، سلامت پوست را تقویت می‌کند؛ ویتامینسی موجود در این سبزی مقوی نیز باعث ترمیم پوست از طریق کلاژن‌سازی می‌شود، همچنین آب موجود در کدو باعث آبرسانی به پوست و شفاف شدن آن می‌شود.

آب موجود در کدو سبز علاوه بر شفاف شدن پوست باعث آبرسانی به ساقه مو و جلوگیری از خشک شدن آن نیز می‌شود؛  کدو سبز همچنین مقادیر کمی از زینک را دارد که برای تقویت رشد مو نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.

خواص کدو سبز برای پیشگیری از پیری

کدو سبز منبع خوبی از آنتی‌اکسیدان‌ها است که با پیشگیری از آسیب به سلول‌ها خواص ضدپیری را اعمال می‌کنند و بنابراین مصرف روزانه آن به افراد توصیه می‌شود.

چگونه کدو سبز را در رژیم غذایی خود بگنجانیم؟

  • آن را به‌صورت خام به سالاد اضافه کنید.
  • با استفاده از کدو سبز، آلو و گوشت خورش درست کنید.
  • از کدو سبز در سوپ استفاده کنید.
  • آن را به‌صورت کبابی یا تفت داده‌شده با کمی سیر و روغن سرو کنید. برای سرخ کردن ملایم، روغن زیتون را به آن اضافه کنید و تفت دهید. آن را به‌صورت سرخ‌شده با نان مصرف کنید.
  • ترکیب ماست و کدو را امتحان کنید.

عوارض مصرف بیش از حد کدو سبز

کدو سبز به‌طور کلی سالم و بدون خطرات قابل توجه است اما می‌تواند باعث مشکلات گوارشی در مبتلایان به سندرم روده تحریک‌پذیر شود، علاوه بر این، خوردن کدو سبز خام می‌تواند به‌دلیل محتوای فیبر موجود در آن باعث نفخ در برخی افراد شود.

کدو سبز را با پوست مصرف کنیم یا بدون پوست؟

کدو سبز با پوست حاوی مقادیر بالاتری از ویتامین‌کا است؛ این ویتامین برای انعقاد خون و عملکرد بسیاری از ارگان‌های بدن ضروری است و برای بهره‌مندی از خواص این سبزی می‌توان کدو را با پوست در ماست رنده و مصرف کرد.

نحوه خرید و نگهداری کدو سبز

برای خرید کدو سبز آنهایی را انتخاب کنید که پوستشان براق‌تر است همچنین توجه داشته باشید پوست کدو نباید خیلی سفت باشد چون پوست سفت نشان‌دهنده بیش از حد رسیده بودن کدوست. کدوهایی را که روی آنها سوراخ یا شکستگی وجود دارد خریداری نکنید زیرا خراب یا آفت‌زده هستند. برای نگهداری کدو سبز آنها را در یک کیسه پارچه‌ای به‌صورت نشسته داخل یخچال قرار دهید.

روایتی از پیامبر(ص) درباره کدو

حضرت ختمی‌مرتبت ﺭﺳﻮﻝ‌الله(ص) فرمودند: ﺍﮔﺮ ﺧﻮﺍﺳﺘﻴﺪ ﭼﻴﺰﻯ ﺑﭙﺰﻳﺪ، ﺍﺯ "ﻛﺪﻭ" ﺯﻳﺎﺩ ﺑﻬﺮه بجویید ﭼﺮﺍ ﻛﻪ ﺩﻝِ ﺍﻧﺪﻭﻫﮕﻴﻦ ﺭﺍ ﺷﺎﺩ ﻣﻰ‌ﻛﻨﺪ. ﺑﺤﺎﺭﺍلاﻧﻮﺍﺭ، ﺝ66، ﺹ225.

طب سنتی , تغذیه سالم , بهداشت و درمان ,

کدو سبز در طب سنتی

از دیدگاه طب سنتی کدو دارای طبع سرد و تر و خنک‌کننده و مرطوب‌کننده است. این میوه از نظر طب سنتی برای رفع یرقان مفید است و برای کاهش التهاب بدن از آن استفاده می‌شود.

کدو خون‌ساز است و مصرف آن به افراد گرم‌مزاج توصیه می‌شود. پوست خام کدو به‌صورت ضماد برای درمان سوختگی و قطع خونریزی‌های جراحات و زخم‌ها مفید است.

ضماد کدوی پخته روی ناحیه بیرونی معده، کبد و کلیه موجب کاهش حرارت و التهاب آنها می‌شود. خوردن پوست کدو برای بواسیر و خونریزی داخل شکم و برطرف کردن یبوست مفید است؛ خوردن انواع کدو برای افراد گرم‌مزاج، صفراوی توصیه می‌شود.

کدو در جلوگیری از بزرگ شدن پروستات مردان نقش مهمی دارد. کدوسبز گیاهی پرآب است و از کم‌آب شدن بدن در روزهای گرم تابستان جلوگیری می‌کند و در رفع عطش و تشنگی مؤثر است. ترکیب کدو خورشتی با ماست و مصرف آن دو یا سه بار در هفته، موجب شفافیت پوست می‌شود. مصرف آن برای جلوگیری از سرطان‌ها به‌ویژه سرطان روده بزرگ مؤثر است؛ مصلح کدو سبز، نعنا، روغن زیتون و فلفل است.

"انجیر" از قدیمی‌ترین میوه‌های مورد استفاده بشر است که قدمت استفاده از آن به 11 هزار سال پیش بازمی‌گردد؛ این میوه از درخت انجیر با نام علمی Ficus‌ می‌روید که بیش از 800 گونه مختلف دارد و رایج‌ترین گونه Ficus‌ با نام انجیر شناخته می‌شود که هم به‌صورت تازه و هم به‌صورت خشک‌شده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قسمت‌های قابل استفاده گیاه

از زمان قدیم، قسمت‌های مختلف درخت انجیر از جمله میوه، شیره و برگ برای اهداف مختلف درمانی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

در طب سنتی از ریشه انجیر برای درمان بیماری‌هایی نظیـر عفونتهای قارچی استفاده می‌شده است همچنین خواص ضدسرطانی این قسمت از انجیر نیز به اثبات رسیده است.

برگ‌های درخت انجیر دارای خاصیت ضـدمیکروبی اسـت و می‌توان از آن به‌عنوان یک عامل ضدمیکروبی طبیعی یاد کرد.

شیره حاصل از درخت انجیر نیز خواص ضدسرطانی فراوانی دارد. این شیره دارای میزان بالایی از ترکیبات پلی‌فنلی اسـت که منبع ارزشمندی از آنتی‌اکسیدانها است و به پیشگیری از بروز انواع بیماری‌های مزمن و سرطان‌ها کمک می‌کند. شیره انجیر همچنین دارای خاصیت دفـع کـرم و کـرم‌کشـی نیـز هست و شیره درخت انجیر برای درمان زگیل مؤثر است.

 ساقه درخت انجیر نیز دارای خواص ضدعفونی‌کنندگی و ضــد کرم اســت و عصــاره ســاقه آن بــرای درمان بیماری‌های پوستی مختلف، زخم و دیابـت اسـتفاده می‌شـود.

 

ترکیبات انجیر

هر 100 گرم انجیر حدود 74 کیلوکالری انرژی، 19 گرم کربوهیدرات، حدود سه گرم فیبر، 16 گرم قند، 79 گرم آب و مقادیر کمی از پروتئین است؛ این میوه همچنین دارای ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلفی است.

انواع انجیر

بیش از 700 گونه انجیر در جهان شناخته شده‌اند اما متداول‌ترین انواع آن، انجیر با گوشت سبز و انجیر سیاه است.

خواص انجیر برای سلامتی انسان

به‌دلیل خواص و فواید بی‌شمار انجیر برای سلامتی انسان، در طب سنتی و طب نوین، تأکید فراوانی بر مصرف این میوه شده است.

خواص انجیر برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی

از مهمترین دلایل بروز بیماری‌های قلبی، مصرف مواد غذایی با کلسترول و تری‌گلیسیرید بالاست؛ انجیر به‌واسطه وجود موادی به‌نام فلاونوئیدها از بروز بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌کند. با انجام آزمایش روی موش‌های آزمایشگاهی و جوجه مشخص شده است که مصرف انجیر باعث کاهش میزان کلسترول خون و بیماری‌های عروقی مانند تصلّب شرایین می‌شود.

در مطالعه‌ای در سال 2014 روی تأثیر عصاره برگ انجیر به‌روی موشهای چاق گزارش شد که استفاده از این عصاره موجب بهبود پروفایل چربی و کاهش عوامل خطرساز چربی در این موش‌ها می‌شود.

انجیر برای پیشگیری از سکته‌های مغزی و قلبی

انجیر موجب کاهش سطح تری‌گلیسیرید و لیپیدهای موجود در خون می‌شود همچنین این میوه به‌دلیل دارا بودن فیبر زیاد، میزان رسوب کلسترول در دیواره رگ‌ها و خطر بروز سکته‌های قلبی و مغزی را کاهش می‌‌دهد.

خواص انجیر برای سلامت دستگاه گوارش

بیش از 20 درصد افراد در جهان به بیماری‌های مزمن دستگاه گوارش و به‌خصوص یبوست مبتلا هستند. یبوست زمینه بروز بسیاری از بیماری‌های دستگاه گوارش نظیر سرطان روده بزرگ را فراهم می‌کند. محققین در مطالعاتی که اثر انجیر را روی حرکات دستگاه گوارش حیوانات آزمایشگاهی بررسی کرده‌اند، نشان داده‌اند که انجیر باعث افزایش این حرکات می‌شود و میوه‌ای ملین است. فیبرهای غیرقابل حل یک لایه محافظتی را روی مخاط روده کوچک و بزرگ ایجاد می‌کنند و بدین ترتیب مانع از آسیبهای مکانیکی ناشی از مدفوع به مخاط روده می‌شوند.

انجیر ضد سرطان و زخم معده

این میوه به‌دلیل وجود ترکیبات فنلی از بروز زخم معده که توسط باکتری هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می‌شود نیز جلوگیری می‌کند؛ با توجه به وجود آنتی‌اکسیدانهای فراوان در انجیر و تأثیر این مواد بر پیشگیری از انواع سرطان‌ها و همچنین نقش مهم زخم معده در افزایش خطر ابتلا به سرطان معده، انجیر یکی از میوه‌های بسیار مؤثر در پیشگیری از بروز این سرطان‌ است.

خواص ضدکرم انجیر

همچنین آنزیم فیسین موجود در برگ درخت انجیر خاصیت ضدکرم دارد و باعث دفع کرمهایی نظیر آسکاریس می‌شود.

خواص انجیر برای کبد

محققین با مطالعه به‌روی موشهای نر بالغ مبتلا به بیماری کبد چرب دریافتند که مصرف خوراکی انجیر به‌مدت 16 هفته در این حیوانات، موجب تسکین این بیماری می‌شود که این اثر را از طریق بهبود سطح آنزیمهای شاخص سلامتی کبد اعمال می‌کند.

تأثیر انجیر بر پیشگیری از بروز بیماری‌های اعصاب

انجیر منبع غنی از آنتی‌اکسیدانهای طبیعی از قبیل پلی‌فنل‌ها، اسیدهای آلی، ویتامین E ،کارتنوئیدها و اسیدآسکوربیک (ویتامین سی) است. امروزه مشخص شده است که این ترکیبات باعث مهار "‌استیل کولین استراز"ها می‌شوند که این آنزیم‌ها در بروز بیماری‌های عصبی مثل آلزایمر، جنون، عدم تعادل و میاستنی گراویس نقش دارند. این آنزیمها با اتصال به انتقال‌دهنده‌های عصبی باعث از بین رفتن حرکات طبیعی و ارادی افراد می‌شوند.

انجیر برای بهبود حافظه

آسیب‌های اکسیداتیو در مغز نقش مهمی در تخریب شناخت دارند که به‌دلیل افزایش سن و یا بیماری‌های عصبی ایجاد می‌شود. مطالعات نشان داده است که غذاهای حاوی آنتی‌اکسیدان مانند انجیر باعث بهبود عملکرد مغز و شناخت در موش‌های صحرایی پیر می‌شوند و به همین دلیل این میوه می‌تواند نقش مهمی در افزایش حافظه داشته باشد.

انجیر برای کاهش استرس

انجیر سبب بالا رفتن آستانه درد می‌شود و به‌عنوان آرامبخش و کاهنده میزان استرس و ترس توصیه می‌شود. ثابت شده است که عصاره "استونی" انجیر دارای اثرات آرامبخشی، شل‌کنندگی عضلات و ضداضطرابی است و می‌تواند به‌عنوان یک روش درمانی در بهبود بیخوابی، استرس، بیماری اسکیزوفرنی، میگرن و صرع مورداستفاده قرار گیرد.

خواص انجیر برای زنان باردار

کلسیم موجود در انجیر با تحریک افزایش میزان ترشح موادی به‌نام "پروستاگلاندین‌ها" باعث افزایش میزان انقباضات رحم و تسهیل زایمان در خانم‌های باردار می‌شود. گزارش شده است عصاره آبی تهیه‌شده از برگ انجیر موجب تشدید انقباضات رحمی در موش صحرایی می‌شود و می‌توان از آن به‌عنوان یک عامل منقبض‌کننده طبیعی رحم در القای زایمان و درمان خونریزی بعد از زایمان استفاده کرد.

خواص ضدسرطانی انجیر

سرطان از شایع‌ترین علل مرگ‌ومیر افراد در کشورهای پیشرفته است و کیفیت زندگی افراد مبتلا را به‌شدت تحت تأثیر منفی قرار می‌دهد. مطالعات اثرات ضدسرطانی انجیر را به اثبات رسانده است؛‌ این ویژگی انجیر نخستین بار در دهه 1940 موردبررسی قرار گرفت. در این تحقیقات نشان داده شد که مصرف انجیر از بروز سرطان کبد و کلیه در موشهای آزمایشگاهی جلوگیری می‌کند همچنین مصرف انجیر باعث کاهش میزان گسترش تومور در بدن، آسیب کمتر به DNA و افزایش میزان آنزیمهای ضدسرطان می‌شود.

به‌دلیل وجود آنتی‌اکسیدانهایی از قبیل ویتامین E ،C و همچنین بتاکاروتن، انجیر باعث کاهش میزان اکسیداسیون لیپوپروتئینها و به‌تبع آن کاهش خطر بروز سرطان می‌شود.

انجیر همچنین برای جلوگیری از سرطان پوست سودمند است؛‌ محققان در یک مطالعه گزارش کردند که عصاره به‌دست‌آمده از میوه و برگ انجیر از تکثیر سلول‌های سرطانی ملانومای پوست ممانعت می‌کند.

 

خواص انجیر برای سلامت پوست

در سالهای اخیر ترکیبات فِنُلیک توجه دانشمندان را برای استفاده در محافظت از پوست در مقابل خشکی، اگزما، آکنه، مهار رادیکال‌های آزاد، اثر ضدالتهابی، ضدپیری و محافظتی پوستی به خود جلب کرده‌اند. به‌دلیل وجود مقادیر زیادی از این ترکیبات در انجیر، محققین با بررسی تأثیر استفاده از کرم حاوی عصاره انجیر به‌روی خصوصیات مختلف پوست دریافتند که در پی استفاده از فرمولاسیونهای تهیه‌شده از عصاره این میوه، میزان ملانین پوست، از دست دادن آب و چربی پوست به‌طور معنی‌داری کاهش و میزان رطوبت پوست افزایش می‌یابد و می‌توان از این کرم برای رفع آکنه، لک‌های پوستی و چین و چروک پوست استفاده کرد.

البته مزیت انجیر برای پوست تنها محدود به میوه آن نیست بلکه استفاده از شیره آن نیز برای پوست مفید است. شیره درخت انجیر دارای اثراتی مشابه برخی داروهاست که سبب می‌شود در درمان زگیل تسریع شود.

خواص انجیر برای دیابتی‌ها

در بیماری دیابت و به‌خصوص دیابت نوع2 با اکسیداسیون چربی‌ها و تغییر سوخت‌وساز کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها احتمال بروز سرطان‌های مختلف و بیماری‌های قلبی افزایش می‌یابد. استفاده بیش از حد از داروهای کاهنده قند خون و انسولین باعث ایجاد عوارض مختلف در بیماران می‌شود و به همین دلیل پزشکان امروزه به‌دنبال پیدا کردن داروهای گیاهی به‌عنوان جایگزین داروهای شیمیایی هستند.

انجیر یکی از میوه‌هایی است که مطالعات بسیاری به‌روی آن انجام شده است، برای مثال در مطالعه‌ای که روی موشهای آزمایشگاهی انجام شد، مشخص شده است که مصرف انجیر باعث کاهش میزان قند خون، تعدیل اسیدهای چرب و ویتامین E می‌شود و با مهار فعالیت آنزیم‌های دخیل در ایجاد بیماری دیابت (آلفا آمیلاز و بتا گلوکوزیداز) می‌تواند از بروز این بیماری پیشگیری کند همچنین بتاسیتواسترول دیگلوکوزید مهم‌ترین ماده موجود در انجیر است که باعث تحریک آزاد شدن هورمون انسولین از سلول‌های پانکراس می‌شود.

انجیر میوه‌ای تب‌بر

در آزمایش‌هایی که به‌روی موشهای آزمایشگاهی انجام شده است مصرف انجیر در این حیوانات باعث کاهش تب می‌شود و حتی میزان کاهش تب بیشتر از زمانی است که از داروهای تب‌بر مانند "استامینوفن" استفاده می‌شود.

خواص ضدمیکروبی انجیر

از انجیر برای درمان بسیاری از بیماری‌های باکتریایی، قارچی، ویروسی و انگلی استفاده می‌شود. مصرف این میوه میزان ابتلا به التهابات معده ـ روده‌ای را که با علائم تهوع، استفراغ، گرفتگی‌های شکمی، اسهال و در برخی از موارد اسهال خونی، تعرق، سردرد، سستی، تب و بیقراری همراه است و توسط باکتری‌های مختلفی از قبیل استافیلوکوکوس اورئوس، سالمونلا تیفی، سالمونلا پاراتیفی، شیگلا دیسانتری، اشریشیا کولای، باسیلوس سرئوس ایجاد می‌شود جلوگیری می‌کند همچنین مانع از رشد "سودوموناس آریژنوزا" می‌شود که این باکتری در انسان می‌تواند باعث عفونت دستگاه ادراری، دستگاه تنفسی، قرنیه و ایجاد زخم‌های پوستی شود. این عوارض بیشتر در افراد دارای نقص سیستم ایمنی نظیر افراد مبتلا به بیماری ایدز یا سرطان ایجاد می‌شود.

عصاره انجیر بر فعالیت بسیاری از میکروب‌ها تأثیر دارد که اثر ضدمیکروبی عصاره انجیر را می‌توان با میزان بالای فلاونووئیدها و تانن موجود آن مرتبط دانست.

اثرات ضدپیری انجیر

انجیر به‌دلیل دارا بودن آنتی‌اکسیدان‌های فراوان باعث پیشگیری از پیری زودرس می‌شود. ویتامین سی موجود در این میوه باعث کمک به جوانسازی پوست و کاهش چین و چروک‌های پوستی می‌شود.

خواص انجیر برای فشار خون بالا

پتاسیم یکی از مواد معدنی ضروری برای کاهش فشار خون است؛ انجیر به‌دلیل دارا بودن فیبر بالا باعث کاهش رسوب کلسترول در دیواره رگ‌ها و پیشگیری از فشار خون می‌شود؛ همچنین محتوای بالای پتاسیم موجود در آن به کاهش فشار خون کمک می‌کند.

خواص انجیر برای استحکام استخوان‌ها

"کلسیم" یک یون ضروری در حفظ سلامت استخوان‌هاست و باعث پیشگیری از پوکی استخوان می‌شود. یک عدد انجیر متوسط 17.5 میلی‌گرم کلسیم دارد که نزدیک به 5 درصد از نیاز روزانه بدن به کلسیم را تأمین می‌کند و می‌تواند به حفظ استحکام استخوان‌های بدن کمک کند. مصرف روزانه انجیر به‌همراه شیر می‌تواند معجونی عالی برای تقویت عملکرد استخوان‌های شما باشد.

 

انجیردرمانی برای کم‌خونی

انجیر تازه حاوی آهن است که می‌تواند به درمان کم‌خونی ناشی از فقر آهن کمک کند. ویتامین سی موجود در انجیر باعث افزایش جذب آهن می‌شود همچنین منیزیم موجود در انجیر با بهبود عملکرد گلبول‌های قرمز خون باعث کمک به درمان کم‌خونی می‌شود.

خواص ضدالتهابی انجیر

فلاونوئیدهای موجود در انجیر می‌تواند باعث کاهش التهاب شود و اثرات ضددردی اعمال کند.

خواص انجیر برای کاهش فشار خون

فیبرها موادی هستند که با پر کردن حجم معده، باعث القای احساس سیری می‌شوند و در کاهش وزن مؤثرند. هر 100 گرم انجیر، حدود 10 گرم فیبر دارد که کمتر از نیمی از نیاز بدن انسان به فیبر را تأمین می‌کند بنابراین مصرف این میوه می‌تواند نقش مؤثری در کاهش وزن ایفا کند.

انجیر در قرآن کریم

نام انجیر در قرآن در آیه اول سوره مبارکه تین آمده است که در این آیه خداوند به دو میوه انجیر و زیتون سوگند یاد می‌کند. «والتِّینِ والزَّیتُونِ: سوگند به انجیر و زیتون»

بعضی از مفسرین معتقدند که علت ذکر این میوه‌ها به‌دلیل خواص درمانی و غذایی فوق‌العاده زیادی است که در آنها وجود دارد و برخی دیگر نیز بیان کرده‌اند که منظور از آن دو شهری است که محل رویش این میوه‌هاست چرا که دو سرزمین دمشق و بیت‌المقدس محل قیام بسیاری از انبیاء و پیامبران بزرگ بوده است.

انجیر در روایات و احادیث

حضرت محمد مصطفی نبی گرامی اسلام(ص) در خصوص خواص درمانی انجیر می‌فرماید: انجیر تازه و خشک بخورید چرا که بر قدرت آمیزش می‌افزاید، بواسیر را ریشه‌کن می‌کند و برای نقرس و سردی مزاج سودمند است.

حضرت امام امیرالمؤمنین علی‌بن ابی‌طالب(ع) می‌فرماید: "خوردن انجیر انسدادها را نرم می‌کند و برای بادهای قولنج سودمند است؛ در روز از آن فراوان بخورید و آن را در شب هم بخورید اما فراوان نه."

همچنین در حدیثی از حضرت امام علی‌بن موسی الرضا(ع) درباره انجیر آمده است: انجیر بوی بد دهان را می‌برد، استخوان‌ها را استحکام می‌بخشد، درد را می‌برد و با وجود آن، دیگر دارویی نیاز نیست.

انجیر در طب سنتی

تین یا انجیر، میوه درختی به همین نام است که دارای انواع برّى، بستانى و کوهى است. درخت انجیر با اندازه‌ای متوسط و برگ پهن است که وقتی آن را می‌شکنند از بیخ آن شیره‌ای برمی‌آید. میـوه آن به‌خلاف درخت‌های دیگر، هنوز گل نکرده می‌بندد.

 

طبع انجیر گرم است یا سرد؟

طبیعت انجیر، گرم و تر است؛ البته نـوع بیابانی آن (بـرّى)، گرمتر از بستانى و دارای رطوبت کمتر از آن اسـت.

اگر مزاج شما سرد و تر است، بهتر است انجیر خشک استفاده کنید تا بر تری مزاج شما افزوده نشود همچنین افراد با مزاج سرد و خشک بهتر است از انجیر تازه یا انجیر خشکی که در آب یا گلاب چند ساعتی خیس خورده باشد استفاده کنند؛ چون رطوبت بیشتر داشته برای لینت و رطوبت‌بخشی به مزاج بهتر است.

انجیر در کتاب قانون شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا مایه آرامش، سبب تعریق، چاقی و در درمان سرفه و صرع مفید ذکر شده است. بقراط آن را در بیماری‌های التهابی و همچنین به‌عنوان ملین مفید دانسته و در افزایش عقل مؤثر شناخته است.

طبیبان قدیم ایرانی مصرف انجیر همراه با پسته و بادام را جهت تقویت حافظه و قدرت تفکر و تعقل سودمند دانسته‌اند.

در یونان قدیم از این میوه برای درمان بیماری‌های کبد و طحال، ضد سرفه و تحریک افزایش ادرار استفاده می‌شد.

همچنین از انجیر خشک برای افراد مبتلا به بیماری دیابت استفاده می‌کردند. انجیر برای درمان تومورها و التهابات، گلودرد، و آفت دهان نیز کاربرد داشته است. از انجیر به‌همراه انبه برای شست‌وشوی زخم‌های ناشی از سوختگی استفاده می‌شده است.

از منظر طب سنتی انجیر برای درمان بیماری‌های تنفسی، زخم‌ها، بیماری‌های پوستی و حساسیت‌ها نیز سودمند است.

طبیبان طب سنتی میوه انجیر را برای درمان جذام، خستگی، خونریزی، سرفه، آسم و سایر بیماری‌های تنفسی، استفراغ، التهابات ریوی، اسهال، ضدکرم، ضدقارچ، مرض قند، زخم‌های پوستی، التهاب دهان، عفونت‌های قارچی پوست، سکسکه، تورم مفاصل، شکستگی استخوان، نقرس، التهابات غدد لنفاوی، روماتیسم، بیماری‌های قلبی، درد قفسه سینه، بیماری‌های مقاربتی، مارگزیدگی، دیابت، سنگهای ادراری، عفونت دستگاه ادراری، سرخک و آبله سودمند دانسته‌اند.

تداوم در تناول آن برای افرادی که به‌دلیل حرارت قلـب دچـار عصبانیت‌های زودرس می‌شوند مفید اسـت؛ خـوردن انجیـر بـا بـادام و پسته جهت تقویت و بهبـود بـدن‌هـاى ضعیف، توصـیه شده است.

مضرات مصرف زیاد انجیر

مصرف بیش از حد انجیر مضر جگر و معده ضعیف است؛ به‌خصوص تر آن و خوردن زیاد آن نیز مضر دندان‌هاست.

مصلح انجیر

بهتر است استفاده انجیر خشک، همراه با گـردو، انیسـون یا شربت ریواس باشد.

بهترین نوع انجیر کدام است؟

از منظر طب سنتی، بهترین نوع انجیر، شیرین شاداب آن است، سفید آن خاصیت غذایی بیشتر و سیاه آن خـواص دارویی بهتری دارد.

نسخه‌های خانگی با انجیر

  • برای درمان بیماری‌های کبدی 10 گرم انجیر را به‌تنهایی یا همراه با یک گرم پودر فلفل هر روز به‌مدت 2 تا 3 هفته مصرف کنید.
  • برای افزایش وزن، روزانه به‌صورت ناشتا چند عدد انجیر را با یک فنجان عرق انیسون مصرف کنید.
  • یک انجیر را سوزانده و سوخته آن را با روغن زیتون ترکیب کنید؛ مالیدن این ترکیب روی دندان و لثه‌ها باعث سـفید کـردن دندان و تقویت لثه می‌شود.
  • اگر یک یا دو دانه انجیر خام را با گوشت‌های غلیظ مانند گوشت گاو و امثال آن بپزید و یـا در دیـگ حلـیم بیندازید، موجب پختن سریع گوشت‌هـای آن مـی‌شـود.
  • ضـماد شیره انجیر را با پیه بـرای قطع زگیـل، بواسـیر و میخچه مـورد استفاده قرار دهید.

تولید انجیر در جهان

طبق گزارش سازمان جهانی خواروبار کشاورزی ملل متحد، میزان تولید سالانه انجیر بیش از یک میلیون و 56 هزار تُن بوده است و عمده کشورهای تولیدکننده انجیر در جهان ایران، آمریکا، ترکیه، یونان و اسپانیا هستند.

"دارچین"قطعات خشک‌شده و کوبیده پوست درختانی از جنس Cinnamomum از تیره برگ بو است که به‌عنوان ادویه در غذاها استفاده می‌شود و خواص دارویی بی‌نظیری نیز دارد.

عناصر تشکیل‌دهنده و مفید دارچین در سلامت انسان و درمان و پیشگیری برخی از بیماری‌ها، روغن‌های فرار موجود در این گیاه است که خود این روغن‌ها از عناصر دیگری مانند: "اوژنول"، "سینامیک اسید"، "سینامالدهید" تشکیل می‌شود.

در مطالعه‌ای مشخص شد که مصرف یک گرم دارچین به‌مدت 4 هفته موجب کاهش قند خون و چربی خون افراد دیابتی خواهد شد، در عین حال همواره نام دارچین به‌عنوان یک ماده غذایی چربی‌سوز مطرح است اما، آیا واقعاً دارچین باعث کاهش وزن می‌شود؟

برای پاسخ به این سؤال در ابتدا باید به این نکته توجه داشت که وزن انسان متأثر از رابطه میان انرژی دریافتی و مصرفی است، اگر میزان کالری دریافتی از طریق غذاها بیش از انرژی مصرفی باشد؛ وزن فرد افزایش می‌یابد و بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که بدون محدود کردن میزان انرژی دریافتی یا افزایش فعالیت بدنی، صرفاً با مصرف یک نوع ماده غذایی وزن افراد کاهش یابد اما برخی مواد غذایی می‌توانند با افزایش سوخت‌وساز به کاهش وزن کمک کنند.

افزایش سوخت‌وساز بدن با دارچین

نتایج مطالعات نشان می‌دهد که دارچین از جمله موادی است که می‌تواند با افزایش متابولیسم بدن، به کاهش وزن کمک شایانی کند زیرا باعث افزایش تولید گرما در بدن می‌شود و به سوزاندن بیشتر کالری کمک می‌کند.

کاهش شاخص توده بدنی با مصرف دارچین

در یک مطالعه حیوانی که در ایران روی 32 موش صحرایی انجام شد؛ مشخص شد که دوز 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم عصاره دارچین باعث کاهش شاخص توده بدنی می‌شود همچنین در مطالعه دیگری مشخص شد که در افراد مصرف‌کننده دارچین، وزن چربی ذخیره‌شده در بدن نسبت به وزن عضله در بدن آن‌ها کاهش می‌یابد.

ترکیبات پلی‌فنلی ضدچاقی‌اند

دارچین غنی از ترکیبات پلی‌فنلی است؛ پلی‌فنل‌ها جزء ترکیبات ضدچاقی هستند و بنابراین مصرف روزانه دارچین می‌تواند تأثیر زیادی بر کاهش وزن داشته باشد.

مصرف دارچین در طب سنتی به چه‌کسانی توصیه می‌شود؟

طبع دارچین از منظر طب سنتی گرم و خشک است؛ برای افرادی که رطوبت بدن‌شان بالاست توصیه می‌شود از این چاشنی در رژیم غذایی خود استفاده کنند. افراد گرم‌مزاج باید از مصرف بیش از اندازه دارچین پرهیز کنند.

میزان مجاز مصرف دارچین در روز

متخصصان توصیه می‌کنند که افراد برای لاغری روزانه حداکثر دو تا چهار گرم دارچین مصرف کنند.

دارچین پودری بهتر است یا چوب دارچین؟

بهتر است چوب دارچین را خریداری و در مواقع نیاز آن را پودر کنید و داخل غذا بریزید زیرا ممکن است پودر دارچین‌های موجود در بازار ناخالصی داشته باشند همچنین پودر کردن چوب دارچین به‌هنگام استفاده از غذا باعث می‌شود بیشتر از عطر و طعم تازه دارچین لذت ببرید.

نسخه‌های خانگی لاغری با پودر دارچین

  • نوشیدنی شیر و دارچین؛ مصرف روزانه یک لیوان از ترکیب دارچین و شیر کم‌چرب پس از انجام یک ورزش هوازی می‌تواند تأثیرات چشمگیری بر کاهش وزن شما داشته باشد، به این منظور می‌توانید یک تکه دو تا سه سانتی‌متری چوب دارچین را پودر کنید و داخل مخلوط‌کن با یک قاشق چایخوری عسل و شیر مخلوط کنید و بنوشید.
  • دمنوش دارچین و عسل؛ عسل یکی از مواد غذایی بسیار مفید برای لاغری به‌شمار می‌رود که ترکیب آن با دارچین می‌تواند به کاهش وزن کمک شایانی کند. برای تهیه کردن دمنوش دارچین و عسل، 8 تا 10 سانتی‌متر چوب دارچین را در دو لیوان آب جوش به‌مدت یک تا دو ساعت بجوشانید و سپس نصف قاشق چایخوری عسل به آن اضافه کنید، هر 8 ساعت این دمنوش را بنوشید.
  • جوشانده عناب و دارچین؛ عناب سرشار از آنتی‌اکسیدانهاست و به کاهش التهابات بدن کمک می‌کند؛ مصرف جوشانده عناب و دارچین می‌تواند در کاهش وزن مؤثر باشد؛ برای تهیه این دمنوش 5 عدد عناب نیمکوب را با 2 تا 3 سانتی‌متر چوب دارچین در یک‌ونیم لیوان آب بجوشانید تا زمانی که حجم آن به یک لیوان برسد، این دمنوش را هر 6 یا 8 ساعت مصرف کنید.
  •  افزودن روزانه مقداری از پودر دارچین به غذاهای روزانه نیز می‌تواند باعث کاهش وزن شود.
  • مقداری زنجبیل را در آب جوش بریزید و اجازه بدهید 15 دقیقه بماند، بعد دمنوش را صاف و به آن دارچین اضافه کنید، این ترکیب می‌تواند چربی‌سوزی را بالا ببرد.

  • مصرف دمنوش حاصل از ترکیب سیب و دارچین می‌تواند باعث کاهش وزن شود، برای تهیه این ترکیب یک عدد سیب را با پوست رنده کنید و داخل قوری بریزید و یک تکه چوب دارچین و یک لیوان آب جوش بریزید و 15 دقیقه صبر کنید تا دم بکشد. اضافه کردن مقداری آب لیموترش تازه به این ترکیب می‌تواند به بهبود طعم و افزایش چربی‌سوزی کمک کند.

"زنجبیل" گیاهی با نام علمی Zingiber officinale است که از آن به عنوان دارو برای درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها به صورت تازه، پودرخشک، ادویه، روغن و عصاره استفاده می‌شود.

ساختار گیاه

زنجبیل از گیاه زردرنگ دارای رگه‌های بنفش به دست می‌آید؛ این گیاه حداکثر یک متر طول و ساقه زیرزمینی رونده غده‌ای شکل دارد.

محل رویش گیاه

زنجبیل گیاهی مربوط به نواحی گرمسیری است که سازگاری زیادی بااین محیط دارد. این گیاه بومی کشور چین و هند بوده اما امروزه در بنگلادش، تایوان، جامائیکا، نیجریه و دیگر
نقاط جهان نیز کشت می‌شود. هند بزرگترین تولیدکننده زنجبیل در جهان است.

انواع زنجبیل

انواع تجاری زنجبیل شامل زنجبیل جامائیکایی، چینی، ‌آفریقایی،‌ استرالیایی و هندی است.

طب سنتی ,

ترکیبات زنجبیل

ترکیبات زنجبیل بسته به محل کشت گیاه متفاوت است؛ بو و طعم موجود در ریشه زنجبیل، ناشی از مخلوط نشاسته‌ها، انسان زینجیبرون، زینجرون، شوگائول، جینجرول، موسیلاژ،‌پروتئین و ... است که یک تا سه درصد وزن زنجبیل را تشکیل می‌دهند. زنجبیل بیش از 50 نوع آنتی‌اکسیدان دارد. ماده‌ای به نام 6-جینجرول، نوعی آنتی‌اکسیدان در زنجبیل و مسئول ایجاد مزه تند آن است.

ترکیبات دیگر زنجبیل شامل کربوهیدرات‌ها، اسیدهای چرب آزاد، پروتئین‌ها، ویتامین‌هایی مانند نیاسین(B3)، فولیک اسید، اجزای ویتامین سی، ویتامین‌های ب6 و ب5 و مواد معدنی نظیر کسیم، منیزیوم،‌ فسفر و پتاسیم است.

بخش عمده مورد استفاده گیاه زنجبیل

ریزوم یا ساقه زیرزمینی گیاه زنجبیل، بخش مورد استفاده گیاه در غذاها به عنوان ادویه است.

خواص درمانی زنجبیل

سازمان جهانی بهداشت زنجبیل را به عنوان یک مکمل دارویی تأیید کرده است و از این رو، زنجبیل دارای فواید اثبات شده بسیاری در درمان و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌هاست.

تأثیر زنجبیل در کنترل تهوع و استفراغ

تهوع و استفراغ به عنوان یکی از شایع‌ترین عوارض دوران بارداری است و معمولاً تا هفته 20 حاملگی رفع می‌شود. بیش از 70 تا 80 درصد زنان باردار دچار این عارضه گوارشی می‌شوند که در موارد شدید می‌تواند منجر به بروز سوءتغذیه، کاهش وزن، اختلال عملکرد کبد و ازدست دادن آب بدن شود.

یک مطالعه در ایران نشان داد که دریافت روزانه مقادیر کمی از پودر زنجبیل در زنان باردار زیر 20 هفته، علائم تهوع و استفراغ به طور چشمگیری کاهش یافت و از این رو می‌توان نتیجه گرفت که زنجبیل، ترکیبی بسیار مناسب برای درمان حالت تهوع به شمار می‌رود.

فواید زنجبیل برای استخوان‌ها

آرتریت، شایعترین بیماری مفصلی در انسان است که باعث درد، التهاب و تورم مفاصل می‌شود. مطالعات متعددی اثرات مفید گیاه زنجبیل را در کنترل التهاب بیماران مبتلا به "آرتریت روماتوئید" نشان داده‌اند. زنجبیل دارای مقدار کمی سالیسیلات است که اثر مهاری روی آنزیم‌های التهابی تأثیرگذار بر مفاصل دارد.

خواص ضدسرطانی زنجبیل

اکسیداسیون اسیدهای چرب غیراشباع در اعضای بدن می‌تواند باعث بروز بیماری‌های مختلف از جمله سرطان‌ها شود. آنتی‌اکسیدان‌ها به مقابله با این فرآیند می‌پردازند و از بروز بیماری سرطان جلوگیری می‌کنند. تاکنون بیش از 50 نوع آنتی‌اکسیدان در زنجبیل شناسایی شده که این مواد می‌توانند اثرات ضدسرطانی به جای بگذارند.

از جمله اثرات مفید منتسب به گیاه زنجبیل، خاصیت ضدتوموری آن و ممانعت‌کنندگی تکثیر سلول‌های سرطانی است. در یک مطالعه اثرات سلولی عصارۀ الکلی زنجبیل تازه بر سلول‌های سرطان پستان بررسی شد. در این مطالعه مشخص شد غلظت بالای زنجبیل باعث مهار رشد سلول‌های سرطانی می‌شود.

خواص ضدالتهابی زنجبیل

بروز التهاب در بدن علاوه بر ایجاد مشکلات عفونی، روند بهبود بیماری‌های وابسته را هم به تعویق می‌اندازد. استفاده از داروهای شیمیایی رایج از جمله انواع کورتیکواستروئیدها با وجود کاهش التهاب، دارای عوارض شدید و اجتناب‌ناپذیری است و بنابراین دانشمندان به سوی بررسی داروهای گیاهی برای درمان التهاب روی آورده‌اند.

گیاه زنجبیل به‌عنوان یکی از پرسابقه‌ترین گیاهان دارویی در علم پزشکی به خصوص در درمان التهاب در آرتریت است. زنجبیل باعث کاهش آزاد شدن واسطه‌های التهابی و کاهش تولید واسطه‌های دردزا و در نتیجه کاهش علائم ناشی از التهاب می‌شود و بنابراین به درمان بیماری‌های التهابی و عفونی کمک می‌کند.

خواص ضددیابتی زنجبیل

دیابت ملیتوس نوعی بیماری است که با بالا رفتن غلظت قند خون مشخص می‎شود. این افزایش ناشی از نقص در ترشح انسولین یا نقص در فعالیت انسولین یا هر دوی این موارد است. زنجبیل باعث کاهش التهاب و مقاومت انسولینی می‌شود و در نتیجه به عملکرد هورمون انسولین در تعدیل قند خون کمک می‌کند.

یک مطالعه نشان داد که دریافت روزانه یک گرم پودر زنجبیل به مدت 10 هفته به همراه تمرینات ورزشی باعث کاهش چشمگیر التهاب و مقاومت انسولینی می‌شود.

مطالعات متعددی اثرات ضد دیابتی گیاه زنجبیل را نشان داده‌اند. یک مطالعه در ایران روی 81 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2، نشان داد که مصرف روزانه سه کپسول یک گرمی پودر زنجبیل به مدت 8 هفته می‌تواند باعث کاهش واضح قند خون ناشتا شود.

خواص زنجبیل برای کبد

از جمله مکانیسم‌های تأثیر زنجبیل بر شاخص‌های قند و چربی می‌توان به تأثیر زنجبیل بر متابولیسم چربی‌ها در کبد اشاره کرد که منجر به تبدیل کلسترول به اسیدهای صفراوی و دفع آنها می‌شود. زنجبیل همچنین باعث کاهش بافت چربی در کبد می‌شود.

ترکیبات موجود در این گیاه، باعث می‌شود تری‌گلیسریدهای موجود در عروق خونی تجزیه شوند و سبب کاهش سطوح تری‌گلیسریدها در پلاسما می‌شود که با کاهش تری‌گلیسرید، میزان  کلسترول بد (LDL) نیز کاهش خواهد یافت.

خواص زنجبیل برای دستگاه تنفسی

بیماری‌های آلرژیک و آسم به عنوان یک مشکل شایع تنفسی در جهان هستند. بیماری آسم به تنهایی بالغ 300 میلیون نفر را در دنیا درگیر کرده است. آسم التهاب مزمن راههای هوایی است که منجر به ایجاد علائم خس خس، کوتاهی نفس، احساس سنگینی در قفسۀ سینه و ایجاد سرفه به خصوص سرفۀ شبانه یا اوایل صبح می‌شود. زنجبیل از طریق کاهش تولید واسطه‌های التهابی دخیل در بیماری‌زایی آسم، التهاب راه‌های هوایی را تسکین می‌دهد و ادویه مهمی در کنترل علائم آسم به شمار می‌رود.

از دیگر مکانیسم‌های محافظتی زنجبیل در بیماران آسمی، نقش آن در کاهش تولید نیتریک اکساید است. نیتریک اکساید در اتساع عروق دستگاه تنفسی بیماران آسمی نقش دارد.

در مطالعۀ دیگری که بر روی 91 بیمار مبتلا به برونشیت حاد انجام شد، نتایج نشان داد که دریافت عصارۀ هیدروالکلی ریشۀ زنجبیل و گل ختمی به مدت ده روز، منجر به کاهش معنی‌دار میزان سرفه و درد قفسۀ سینه در بیماران می‌شود.

اثر زنجبیل بر سیستم گردش خون

زنجبیل سبب پیشگـیری از بیمـاری‌هـای قلبـی ازطریـق کـاهش لـخته شـدن خـون (به دلیل کاهـش تشکیـل پروستـاگلانـدینهـای پیـش التهـابی و ترومبوکسـان) می‌شود همچنین این گیاه می‌تواند منجر به باز شدن گرفتگی عروق خونی و کاهش مقاومت عروق محیطی شود.

خواص زنجبیل برای قلب و عروق 

زنجبیل به عنوان یک گیاه ضدافزایش فشار خون و همچنین شل‌کننده عروق است که به طورمستقیم و غیرمستقیم بر فشـار خـون تـاثیرگـذار اسـت. عصــاره خـام زنجبیـل سبب کـاهـش فشــار خـون سـرخـرگی می‌شـود. همچنیـن زنجبیـل سبب کـاهش فعـالیت قلبی ـ عروقی از طریـق کــاهش سـرعت و نیـروی انقبـاضی قلب می‌شود و به بهبود عملکرد قلب کمک می‌کند.

اثرات ضداسپاسم زنجبیل

ریزوم زنجبیل دارای اثر ضداسپاسم دربیماری‌های مختلف سیستم تنفسی ازقبیل سرماخوردگی، آسم و دردقفسه سینه است. همچنین جهت پیشگیری از اسپاسم‌های قاعدگی ازطریق شل کردن عضله صاف رحم مورداستفاده قرار می‌گیرد.

تأثیر زنجبیل بر سیستم ایمنی

زنجبیل دارای خواص آنتی‌اکسیدانی فراوانی است و از این رو باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.

خواص ضدمیکروبی زنجبیل

زنجبیل از قدیم برای درمان عفونت‌های نای ومهار طیف وسیعی از میکروارگانیسم‌ها ازقبیل باکتری گرم منفی، گرم مثبت و قارچ‌ها استفاده می‌شده است. فعالیت ضدباکتریایی عصاره‌های مختلف زنجبیل به تنهایی و به همراه ترکیب با عسل مورد بررسی قرار گرفته و اثرات مفید ضدباکتریایی آن به اثبات رسیده است. این مطالعه نشان داد که ترکیب زنجبیل و عسل، اثر ضدباکتریایی قوی‌تری نسبت به زنجبیل دارد.

خواص زنجبیل برای کلیه

مصرف زنجبیل تأثیرات مفیدی بر عملکرد کلیه دارد و سبب محافظت از کلیه در برابر سمیت شده است.

خواص ضددردی زنجبیل

 نقش ضددردی زنجبیل در درمان درد قاعدگی در دو گروه مصرف‌کننده زنجبیل مورد بررسی قرار گرفت و نشان داد در گروه آزمایشی مصرف زنجبیل منجربه کاهش معنی‌داری درشدت و مدت درد قاعدگی نسبت به گروه کنترل شد.

چه کسانی نباید زنجبیل مصرف کنند؟

موارد منع مصرف زنجبیل کودکان زیر دو سال، افرادی که داروی ضد انعقاد مصرف می‌کنند، کسانی که دچار زخم معده یا دوازدهه هستند و افراد دیابتی و زنان باردار و کسانی که بیماری‌های قلبی دارند تنها با مشورت پزشک قادر به مصرف هستند.

عوارض جانبی مصرف بیش از حد زنجبیل

با وجود خواص دارویی زنجبیل مصرف بیش از اندازه آن می‌تواند عوارض جانبی همچون اسهال، سوزش سردل واختلالات خفیف گوارشی را در پی داشته باشد.

میزان مجاز مصرف زنجبیل چقدر است؟

به طور کلی مصرف آن تا میزان 3 گرم در روز برای بزرگسالان بلامانع است.

برای رفع تهوع و استفراغ چقدر زنجبیل مصرف کنیم؟

میزان زنجبیل برای پیشگیری از تهوع و استفراغ، 500 تا 1000 میلی‌گرم پودر زنجبیل معادل 2 تا 4 گرم ساقه تازه زنجبیل است که باید یک ساعت قبل از حرکت کردن مصرف شود.

مقداری که برای درمان آرتریت روماتوئید توصیه شده، نیم تا یک گرم پودر زنجبیل در روز است.

آیا مصرف زنجبیل برای زنان باردار ممنوع است؟

زنجبیل محرک قاعدگی است و در صورتی که در مقادیر بیش از 250 میلی گرم چهار بار در روز مصرف شود؛‌ موجب خونریزی و سقط جنین می‌شود بنابراین مصرف مقادیر زیاد آن به زنان باردار به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. 

طب سنتی ,

زنجبیل در طب سنتی

زنجبیل دارای طبع گرم و خشک است و به عنوان دارو از زمان باستان مصرف می‌شده است و این موضوع در متون پزشکی چین یونان قدیم روم و عرب ثبت شده است. در آسیا از هزاران سال پیش زنجبیل خشک شده به صورت خیسانده و یا دم کرده (جوشانده به عنوان دارو در درمان درد معده یا درد شکم، اسهال و تهوع) استفاده می‌شود. در آفریقا نیز مانند آسیا به میزان زیادی از زنجبیل خشک شده استفاده می‌شود. در طب قدیم از زنجبیل در درمان دندان درد، بی‌خوابی، طاسی، همورویید و افزایش طول عمر استفاده می‌شده است.

گرد یا پودر زنجبیل در درمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا مؤثر است. این گیاه همچنین محرک اشتهاست و برای افزایش اشتها در افراد کم‌وزن می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

درمان نفخ، کولیک، درد شکم، استفراغ،‌ اسهال، اسپاسم و سوءهاضمه از خواص مفید ذکر شده درباره زنجبیل در منابع طب سنتی است.

از دیدگاه طب سنتی، زنجبیل به عنوان داروی گرم در درمان بسیاری از اختلالات از جمله درمان فشار خون پایین، سنگ مثانه، کنترل درد، قاعدگی دردناک زنان مؤثر بوده و نیز دارای، اثرات ضدتهوع، ضد باکتریایی و ضد قارچی است.

درمان آسم، درد مفاصل، بیماری‌های عصبی، دیابت، یبوست، زکام، بیماری حرکت، التهاب لثه و دندان درد از دیگر اثرات مفید منتسب به این گیاه در طب باستان است.

در طب سنتی هند، از زنجبیل برای کمک به مشکلات دستگاه هاضمه، افزایش اشتها، بهبود درد آرتروز و درمان مشکلات بهداشتی کودکان استفاده می‌شود. در چین و ژاپن نیز از زنجبیل برای درمان سردرد و سرگیجه، سرماخوردگی، تهوع و مشکلات معده استفاده می‌شود. 

در طب سنتی ایران آمده است که زنجبیل گرم‌کننده است؛ به هضم غذا کمک می‌کند. شکم را تا حد متوسطی نرم می‌کند. برای درمان ناراحتی‌های کبد ناشی از سرما و رطوبت مفید است همچنین خوردن و سرمه کشیدن آن برای درمان ضعف بینایی ناشی از رطوبت مفید است. از بروز نفخ در روده‌ها و معده جلوگیری می‌کند و در مجموع برای کبد و معدۀ افراد سرد مزاج بسیار مفید است.

زنجبیل در طب سنتی به عنوان قابض، ضد نفخ و خلط‌آور مصرف می‌‌شود و از آن برای درمان دریازدگی نیز استفاده می‌کرده‌اند.

مصلح زنجبیل

مصلح زنجبیل، عسل و روغن بادام است.

زنجبیل در قرآن کریم

در قرآن کریم اسامی گیاهان بسیاری آمده است که از جمله آنها میتوان به گیاه زنجبیل اشاره کرد. خداوند در آیه 17 سوره مبارکه "دهر" این چنین فرموده است «وَ یُسقون فیها کأسًا کان مزاجها زنجبیلاً» که در آنجا جامی بنوشندشان که آمیخته با زنجبیل باشد. در ترجمه تفسیر المیزان آمده است که: «در عرب مرسوم بوده که از زنجبیل به عنوان عطر و بوی خوش استفاده می‌کرده‌اند و آن را در جام نوشیدنی‌ها می‌ریختند.»

طب سنتی ,

نسخه‌های خانگی درمان بیماری‌ها با زنجبیل

برای استفاده از خواص زنجبیل، می‌توانید آن را به عنوان ادویه به غذاها اضافه کرده و یا از دمنوش آن استفاده کنید. اضافه کردن یک قاشق چایخوری عسل به این دمنوش نیز بر خواص شگفت‌انگیز آن می‌افزاید.

طرز تهیه دمنوش زنجبیل

برای تهیه دمنوش زنجبیل، بر روی نیم تا یک گرم از زنجبیل خرد شده (یک قاشق چایخوری از آن حدود 3گرم است) آب جوش ریخته و بگذارید دم بکشد و پس از 5 دقیقه آن را مصرف کنید.

برای بیماری در حین حرکت یا مسافرت؛‌ یک گرم گیاه را حدود نیم ساعت پیش از شروع حرکت مصرف کنید و در صورت ادامه حرکت هر 4 ساعت تکرار کنید.

برای درمان آرتریت روماتوئید و استئو آرتریت؛ یک تا دو گرم از آن را در هر روز به شکل دمنوش یا ادویه در غذاها استفاده کنید.

برای مقدار متوسط مصرف روزانه به عنوان ضدتهوع و ضد استفراغ (معمولی)؛ نیم تا دو گرم از آن را در هر روز به شکل دمنوش یا ادویه در غذاها استفاده کنید.

به عنوان ضد تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی: یک و نیم گرم از آن را در هر روز به شکل دمنوش یا ادویه در غذاها استفاده کنید.

در درمان سوء هاضمه؛ دو تا چهار گرم از زنجبیل را در هر روز به شکل دمنوش در ترکیب با عسل یا به شکل ادویه در غذاها استفاده کنید.

 

بهترین راه برای شناخت بیشتر امامان به ویژه امام حسین(ع) یاری گرفتن از حضرات معصومین(ع) می‌باشد و ما برای رسیدن به این مقصود در این مقاله سخنان گهربار امام صادق(ع) را در زیارت اربعین برگزیده‌ایم.به مناسبت فرارسیدن اربعین مقاله ای در این خصوص  برگرفته از سایت موعود در پی می آید.در زیارت اربعین، مضامین عالیه ای را ملاحظه می کنیم که مملو از شناخت و معرفت ویژگیهای یک امام و رهبر الهی برای تحکیم اعتقادات شیعه است. شیخ طوسی رحمه الله این عبارات فاخر را در زیارت اربعین از صفوان بن مهران جمال روایت می کند که وی از مولایمان حضرت صادق(ع) آموخته و برای ما نقل کرده است. این مجموعه ارزشمند به طور کامل یک دوره امام شناسی است و هر انسان موحدی را با ویژگیهای یک رهبر الهی آشنا می کند، به این جهت توجه و عنایت به این زیارت از ویژگیهای هر شیعه تمام عیار محسوب می شود.

امام حسن عسکرى(ع) در این مورد فرموده است: عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ: صَلَاهُ إِحْدَى وَ الْخَمْسِینَ وَ زِیارَهُ الْأَرْبَعِینَ وَ التَّخَتُّمُ بِالْیمِینِ وَ تَعْفِیرُ الْجَبِینِ وَ الْجَهْرُ بِبِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم؛ پنج چیز از نشانه هاى مؤمن است: گزاردن پنجاه و یک رکعت نماز [واجب و نافله در هر شبانه روز]، زیارت اربعین، انگشتر در دست راست کردن، پیشانى بر خاک نهادن [هنگام نماز]، و بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحیم.۱ با مطالعه این نوشتار پاسخ این پرسش روشن می شود که چرا زیارت اربعین از نشانه های ایمان و شیعه بودن است؟ با این هدف به شرح چند فراز از این زیارت گرانقدر می پردازیم:

تأثیر کلمات معنوی در زائر

در ابتدای زیارت اربعین می خوانیم: السَّلاَمُ عَلَى وَلِی اللَّهِ وَ حَبِیبِهِ السَّلاَمُ عَلَى خَلِیلِ اللَّهِ وَ نَجِیبِهِ؛ ۲ سلام بر ولى خدا و حبیب [خاص] او! سلام بر دوست [و محبوب] و برگزیده خدا. ولیّ، نجیب، حبیب و خلیل خدا؛ چهار ویژگی امام حسین(ع) است که تک تک این واژه ها برای معرفی یک رهبر الهی کافی است. این اوصاف امام آثار تربیتی فراوانی بر روح و جسم زائر دارد که از جمله با اظهار این کلمات ولایت و دوستی خدا را در وجودش تقویت می کند. وقتی زائر با تمام وجود به صاحب چنین اوصافی تعظیم می کند، روح و جسم خود را تحت الشعاع این خصلتهای پر فضیلت قرار می دهد.

مفهوم سلام در زیارت

سلام، یکی از نامهای خدای عزّوجّل است. هنگامی که زائر این نام خدا را بر زبان جاری می کند، می خواهد بگوید: ای امام! خداوند حافظ مرام و مکتب تو باشد و آن را از گزند دشمنان سلامت بدارد. همچنین سلام به معنای اظهار تسلیم شدن در برابر فرمان امام (ع) است. گذشته از این دو معنا، سلام به معنای تعهد به آسایش، امنیت و سلامتی از طرف خود است و وقتی زائر به حضرت سلام می دهد، در واقع اعلام می دارد که هیچ آزار و آسیبی از ناحیه من در آن وقت و پس از آن به آن امام(ع) نخواهد رسید؛ زیرا هدف تمامی آن بزرگواران هدایت و اصلاح مردم و اعلای کلمه توحید و ترویج طاعت خداوند در میان مردم بوده است. به این جهت آنها از معصیت خدا و تخلف از اوامر و نواهی او، اخلاق ناپسند مردم از قبیل خود بزرگ بینی، حرص، ریا، بخل، حّب قدرت، غیبت، آزار رساندن و… اذیت خواهند شد.

زائر باید حال خود را به گونه ای قرار دهد که مورد رضایت امام باشد، نه مایۀ اذیت آن حضرت. آنگاه در سلام دادن به امام(ع) صادق است. زائر باید دل را با آب توبه شستشو داده، اشک پشیمانی از دیدگان فرو ریزد، و پس از آن به امام عرض سلام داشته باشد.

زائر با عرض سلام، خود را به آن حضرت نزدیک نموده و با تکرار این واژه ادب، روح و روان خود را به لحاظ نزدیکی به ایشان، از پستیها، رذائل و آلودگیها پاک می نماید و سلام را چنان با ادب و خلوص و اشک و آه بر دل القا می نماید تا سلامتی کامل حاصل گردد و موجب جواب سلام آن بزرگوار گردد.

در واقع زائر با عرض سلام بر آن حضرت و یارانش چهره اجتماعی- سیاسی خود را نمایان ساخته و اعلان می دارد که نه تنها با بت درون خود مبارزه می کند؛ بلکه همانند خود آن بزرگوار، با طاغوتیان، ظالمان، مستبدان و خائنین به مردم در ستیزه بوده و با شعار سلام، خود را در زمره یاران آن حضرت قرار می دهد. ۳

ویژگیهای امام حسین(ع)

۱. مقام عبودیت

در فرازی از زیارت اربعین می خوانیم: السَّلاَمُ عَلَى صَفِی اللَّهِ وَ ابْنِ صَفِیهِ السَّلاَمُ عَلَى الْحُسَینِ الْمَظْلُومِ الشَّهِیدِ؛ سلام بر بنده خالص، و فرزند بنده خالص خدا، سلام بر حسین مظلوم شهید.

عبودیت از ویژگیهای امام حسین(ع) و پیروان آن گرامی است. تا فردی به مقام بندگی خالص خدا نرسد، هرگز نمی تواند به سوی کمال حرکت کند. خداوند در قرآن فرموده: (وَ الصَّافَّاتِ صَفًّا)؛ ۴ یعنی قسم به آن نفوسى که از روى حقیقت و صمیم قلب در حضور من در مقام اطاعت و بندگى خالصانه صف کشیده، مرا براى خود، مراد و مقصود قرار داده، به غیر از من به هیچ چیز دیگرى التفات نمى کنند.

و در جایی دیگر بندگی خالصانه را منشأ علم و رحمت الهی قلمداد کرده، می فرماید: (فَوَجَدا عَبْداً مِنْ عِبادِنا آتَیناهُ رَحْمَهً مِنْ عِنْدِنا وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْماً)؛ ۵ [موسی (ع) و همراهش] بنده اى از بندگان ما را یافتند که رحمت و موهبت عظیمى از سوى خود به او داده، و علم فراوانى از نزد خود به او آموخته بودیم.

این آیه نشان مى دهد که برترین افتخار هر انسانی آن است که بنده خالص خدا باشد و این مقام عبودیت است که انسان را مشمول رحمت الهى مى سازد و دریچه هاى علوم را به قلبش مى گشاید. در حقیقت جوهره علم الهى از عبودیت و بندگى خدا سرچشمه مى گیرد.

اساساً رمز دستیابى امام حسین(ع) به مقامات والا، عبودیت و تسلیم محض خدا بودن آن حضرت بود. همان چیزى که در هر زیارتی به آن شهادت مى دهیم و حتی خود حضرت همواره به آن افتخار می کرد، نمونه اش این روایت است:

امام حسین (ع) به همراه انس بن مالک به کنار قبر مادربزرگش حضرت خدیجه(ع) آمدند. امام در کنار قبر آن بانوى اسلام گریه کرد، سپس به انس فرمود: مرا تنها بگذار! انس مى گوید: به کنارى رفتم و از دید آن حضرت پنهان شدم. آن حضرت به نماز و ذکر و دعا مشغول شد. وقتى که مناجاتش به طول انجامید، نزدیک آمدم، شنیدم که این گونه نجوا مى کرد:

یا رَبِّ! یارَبِّ! اَنْتَ مَوْلاهُ

فَاْرْحَمْ عَبیداً اِلَیکَ مَلْجاهُ؛

پروردگارا! پروردگارا! تو مولاى او هستى، به بنده اى که پناهگاهى به جز تو ندارد، رحم کن.

یا ذَالْمَعالى! عَلَیکَ مُعْتَمَدى

طُوبى لِمَنْ کُنْت اَنْتَ مَوْلاهُ؛

اى خدایى که داراى شکوه و عظمتى! پشتیبانم تویى. خوشا به حال آن کس که تو مولاى او هستى.

طُوبى لِمَنْ کانَ خادِماً اَرِقاً

یشْکُو اِلى ذى الْجَلالِ بَکْواهُ؛

خوشا به حال کسى که خدمتگزار و شب زنده دار است و گرفتاریش را فقط به خداى بزرگمنش خویش عرضه مى دارد.

وَ ما بِهِ عِلَّهٌ وَ لا سَقَمٌ

اَکْثَرَ مِنْ حُبِّهِ لِمَوْلاهُ؛

هیچ گونه بیمارى و ناراحتى ندارد که بیشتر از محبت به مولایش باشد.

اِذا اِشْتَکى بَثَّهُ وَ غُصَّتَهُ

اَجابَهُ اللَّهُ ثُمَّ لَبَّاهُ؛

هرگاه غصه و ناراحتى اش را با خدایش در میان مى گذارد، خداوند او را پاسخ داده و اجابت مى کند.

اِذا اِبْتَلی بِالظَّلامِ مُبْتَهَلاً

اَکْرَمَهُ اللَّهُ ثُمَّ اَدْناهُ؛ ۶

هرگاه به گرفتارى مبتلا گردد، در تاریکى با التماس و ناله خدایش را مى خواند و خداوند او را گرامى داشته و به خود نزدیک مى گرداند. اگر ما نیز طالب قُرب الهى هستیم و مى خواهیم مؤمن حقیقى و واقعى باشیم و ادّعاى پیروى از مکتب آن حضرت را داریم، باید در هر حال تسلیم فرمان حق باشیم؛ حتّى اگر بر خلاف خواسته و سلیقه ما باشد. با نجوای زیارت اربعین تعهد کنیم که از این پس با پیروی از آن گرامی خدا را خالصانه بندگی کنیم.

۲. تحمّل غم و اندوه برای اصلاح جامعه

السَّلاَمُ عَلَى أَسِیرِ الْکُرُبَاتِ وَ قَتِیلِ الْعَبَرَاتِ؛ سلام بر آن اسیر [غم و اندوه و] مصائب سخت [عالم] و کشته آب چشمان. امام(ع) همواره سنگ صبور جامعه و در معرض آزارهای روحی و جسمی بوده و مشکلات را به جان می خرد و همواره رهبران الهی و پیروان واقعی آنان بیشترین فشار روحی، صدمات روانی، غم و اندوه را تحمل می کنند.

امام صادق(ع) فرمود: إِنَّ أَشَدَّ النَّاسِ بَلَاءً الْأَنْبِیاءُ ثُمَّ الَّذِینَ یلُونَهُمْ ثُمَّ الْأَمْثَلُ فَالْأَمْثَل؛ ۷ رنج و ناراحتی انبیا شدیدتر از دیگران است. از آن پس، کسانی که پشت سرشان می آیند و سپس هر که شبیه تر باشد. همچنانکه گفته اند:  آن که در این بزم مقرب تر است                      جام بلا بیشترش می دهند

در روایت سلمان نیز نشانه های مؤمن آمده است که: فَعِنْدَهَا یذُوبُ قَلْبُ الْمُؤْمِنِ فِی جَوْفِهِ کَمَا یذُوبُ الْمِلْحُ فِی الْمَاءِ مِمَّا یرَى مِنَ الْمُنْکَرِ فَلَا یسْتَطِیعُ أَنْ یغَیرَه؛ ۸ مؤمن در اثر مشاهدۀ منکرات و بی بند و باریها و نداشتن توان مقابله و تغییر وضع موجود، [چنان در فشار روحی قرار می گیرد که] قلبش آب می شود، هم چنانکه نمک در آب ذوب می شود.

معمر بن خلاد می گوید: در محضر حضرت رضا(ع) از آسایش و راحتی در عصر امام قائم(ع) سخن به میان آمد، حضرت فرمود: أَنْتُمُ الْیوْمَ أَرْخَى بَالًا مِنْکُمْ یوْمَئِذٍ قَالَ: وَ کَیفَ؟ قَالَ: لَوْ قَدْ خَرَجَ قَائِمُنَا(ع) لَمْ یکُنْ إِلَّا الْعَلَقُ وَ الْعَرَقُ وَ الْقَوْمُ عَلَى السُّرُوجِ وَ مَا لِبَاسُ الْقَائِمِ (ع) إِلَّا الْغَلِیظُ وَ مَا طَعَامُهُ إِلَّا الْجَشِب؛ ۹ شما امروز راحت تر از هنگام ظهور قائم خواهید بود. عرض کردند: چگونه؟ حضرت فرمود: زیرا اگر قائم ما خروج کند جز زحمت و مشقت نخواهد بود، و مردم باید همواره بر زین اسبان سوار شوند [و جهاد کنند]، و لباس قائم (ع) درشت و خشن و غذایش خشک خواهد بود.

۳. بخشیدن هستی خود برای نجات جامعه

وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ لِیسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الْجَهَالَهِ وَ حَیرَهِ الضَّلاَلَهِ؛ ۱۰ خداوندا! او خون پاک قلبش را در راه تو بذل کرد [و جانش را فدا نمود] تا بندگانت را از جهالت و حیرت و گمراهى نجات دهد.

از مهم ترین محورهای زیارت اربعین، بیان فلسفۀ قیام عاشورا است که در یک جملۀ کوتاه تمام مقصود حضرت اباعبدالله(ع) بیان گردیده است. امام صادق(ع) در این فراز به صراحت تمام عرضه می دارد که امام حسین(ع) تمام هستی خود را فدا کرد تا بندگان خدا را از بند جهالت، تاریکی و گمراهی رها کرده و به سوی نور و کمال هدایت رهنمون کند. این همان هدف نهایی تمام پیامبران (ع) و فرستادگان الهی در طول تاریخ بوده است که در قیام عاشورا به اوج خود رسید.

انقلاب ارزشها

در تاریخ می خوانیم: بعد از بعثت رسول گرامی اسلام (ص) اصول و ارزشهای جاری در جامعه که علیه مصالح دنیا و آخرت مردم بود، به ارزشهای انسانی و الهی تبدیل شد. خرافه پرستی به حقیقت یابی، و جنگ و خونریزی و ناعدالتی به قسط و عدل و مساوات بدل گردید و انسانهای در ظاهر پایین درجه، به افرادی مورد اعتماد و دارای منزلت اجتماعی والایی تبدیل شدند. تمام قوانین و ملاکهای ظاهری و مادی جای خود را به معیارهای ارزشمند و متعالی داد. پیامبر رحمت (ص) حتی به کارگزاران خویش تأکید می نمود که در تبدیل و تغییر روشهای غلط و رسوم جاهلانه نهایت تلاش خود را به عمل آورند.

هنگامی که معاذ بن جبل را به سوی یمن می فرستاد، به او فرمود: ای معاذ! آثار جاهلیت و رسوم باطل را بمیران و سنتهای متعالی اسلامی را در میان مردم ترویج کن! آن گرامی، در آخرین فرازهای پیام حج خود، به انقلاب ارزشها و حرکت به سوی زیباییها و کمالات تأکید ورزید و فرمود: ألا کُلُّ شَیءٍ مِنْ أمْرِ الْجاهِلیهِ تَحْتَ قَدَمی موضوعٌ؛ ۱۱ بدانید تمام باورها و رسمهای ایام جاهلیت را زیر پای خود نهاده و باطل اعلام می کنم.

امام حسین(ع) نیز انقلاب تاریخی خود را انقلاب ارزشها معرفی کردند و فرمودند: إِنِّی أَدْعُوکُمْ إِلَى اللَّهِ وَ إِلَى نَبِیهِ فَإِنَّ السُّنَّهَ قَدْ أُمِیتَتْ فَإِنْ تُجِیبُوا دَعْوَتِی وَ تُطِیعُوا أَمْرِی أَهْدِکُمْ سَبِیلَ الرَّشاد؛ ۱۲ من شما را به سوى خدا و رسول دعوت می نمایم؛ زیرا سنت ارزشمند پیغمبر خدا (ص) از بین رفته است. اگر شما دعوت مرا بپذیرید و امر مرا اطاعت کنید، من شما را به راه هدایت راهنمایى می کنم.

امام حسین(ع) همانند جدش رسول خدا (ص) چراغ روشنی بخش در تاریکیهای جهل و نادانی بود و همانند شمعی خود را فدا کرد تا مردم در پرتو نور او به ارزشهای اخلاقی دست یابند. چنانکه قرآن پیامبر اکرم (ص) را چراغ روشنی بخش در تاریکیهای جهل و نادانی معرفی می کند و می فرماید: (یَا أَیهَُّا النَّبىِ إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ شَاهِدًا وَ مُبَشِّرًا وَ نَذِیرًا * وَ دَاعِیا إِلىَ اللَّهِ بِإِذْنِهِ وَ سِرَاجًا مُّنِیرًا)؛ ۱۳ اى پیامبر! ما تو را گواه فرستادیم و بشارت دهنده و انذارکننده! و تو را دعوت کننده به سوى خدا به فرمان او قرار دادیم، و چراغى روشنى بخش!

پیامبر (ص) نیز امام حسین(ع) را چراغ روشنی بخش هدایت معرفی کرده و فرمود: اِنَّ الْحُسَیْنُ مِصْبَاحُ الْهُدَی وَ سَفِینَهُ النَّجَاهِ؛ ۱۴ همانا حسین(ع) چراغ هدایت و کشتی نجات است.

۴. ذلت و خواری دشمنان امام حسین(ع)

وَ أَشْهَدُ أَنَّ اللَّهَ مُنْجِزٌ مَا وَعَدَکَ وَ مُهْلِکٌ مَنْ خَذَلَکَ وَ مُعَذِّبٌ مَنْ قَتَلَکَ؛ و گواهى می دهم که خداى متعال وعده اى که به تو داده است، البته به آن وفا می کند و آنان که تو را خوار [و مضطر] گذاشتند، همه را هلاک کند و قاتلانت را عذاب سخت چشاند.

از دیگر پیامهای زیارت اربعین جاودانگی حماسۀ عاشورا است و این در حقیقت حکایتگر یک پیام غیبی و تحقق وعده الهی است که حضرت زینب (ع) نیز در خطبه ای که در مجلس یزید قرائت کرد، به آن اشاره نمود. آن گرامی در سخنان خویش از آینده دردناک یزیدیان پرده برداشت و فردای درخشان حماسه آفرینان عاشورا و پیروزی همیشگی مرام حسینی را نوید داد و به یزید این چنین نهیب زد: فَکِد کَیدَکَ واسعَ سَعیکَ وناصِب جُهدَکَ فَوَاللَّه لا تَمحو ذِکرَنا و لا تُمیتُ وَحینَا و لا تُدرِکُ أمرَنا و لا تَدحَضُ عَنکَ عارَها وهَل رَأیکَ إلاّ فَنَد؟ و أیامُکَ إلاّ عَدَدٌ؟ و جَمعُکَ إلاّ بَدَدٌ؟ یومَ ینادى المُنادى: ألا لَعَنهُ اللَّه عَلَى الظالمینَ؛ ۱۵ [اى یزید!] هر نیرنگى که خواهى بزن، و هر اقدامى که توانى بکن و هر کوشش که دارى، دریغ مدار! سوگند به خدا که نمى توانى نام ما را محو کنى و نمى توانى نور وحى ما را خاموش نمایى. تو نمى توانى عظمت امر ما را درک کنى و ننگ این ستم را هرگز از خود نتوانى زدود!؟ آیا غیر از این است که رأى، [طرح و نقشه هاى] تو سست و مدت حکومت تو اندک و جمعیت تو پراکنده است؟ آن روزى که منادى فریاد مى زند: آگاه باشید، لعنت خدا بر گروه ستمکاران باد.

یادگار رسول خدا(ص) در آن موقعیت حساس و تاریخی – که هیچ سخنور ماهری؛ حتی قادر به تعادل در گفتار نیست- چنان با اعتماد به نفس عمیقی خبر از آینده داد و پیش بینی دقیقی کرد که ما بعد از صدها سال نتایج آن را به وضوح مشاهده می کنیم. آری، امروزه این پیام زیارت اربعین تحقق یافته و پیش بینی حضرت زینب (ع) به وقوع پیوسته و در واقع وعده الهی تحقق یافته، دشمنان امام حسین(ع) خوار و رسوا گشته و عظمت نام و یاد و حماسه حسینی(ع) تمام عالم را فرا گرفته است.

ای که در کرب و بلا بی کس و یاور گشتی

چشم بگشا و ببین خلق جهان یاور توست

از دیگر پیامهای زیارت اربعین: مشمول لطف و کرم الهی، مقام شهادت، پاکی نسل، میراث دار انبیا، منصوب شدن به امامت از سوی خدا، مدافع اسلام و اندیشه های الهی، لیاقت و شایستگی رهبری، نصیحت امت با دلسوزی، و مهرورزی می باشد.

پی نوشت:

۱) روضه الواعظین، محمد فتال نیشابورى، نشر رضى، قم، ج ۱، ص ۱۹۵.

۲) تهذیب الأحکام، محمد بن حسن طوسى، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۶۵ش، ج ۶، ص۱۱۳؛ و کامل الزیارات جعفر بن قولویه قمى، نشر الفقاهه، تهران، ص ۲۲۸. امام صادق(ع) متن زیارت اربعین را چنین نقل کرده است: السَّلَامُ عَلَى وَلِی اللَّهِ وَ حَبِیبِهِ السَّلَامُ عَلَى خَلِیلِ اللَّهِ وَ نَجِیبِهِ السَّلَامُ عَلَى صَفِی اللَّهِ وَ ابْنِ صَفِیهِ السَّلَامُ عَلَى الْحُسَینِ الْمَظْلُومِ الشَّهِیدِ السَّلَامُ عَلَى أَسِیرِ الْکُرُبَاتِ وَ قَتِیلِ الْعَبَرَاتِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَشْهَدُ أَنَّهُ وَلِیکَ وَ ابْنُ وَلِیکَ وَ صَفِیکَ وَ ابْنُ صَفِیکَ الْفَائِزُ بِکَرَامَتِکَ أَکْرَمْتَهُ بِالشَّهَادَهِ وَ حَبَوْتَهُ بِالسَّعَادَهِ وَ اجْتَبَیتَهُ بِطِیبِ الْوِلَادَهِ وَ جَعَلْتَهُ سَیداً مِنَ السَّادَهِ وَ قَائِداً مِنَ الْقَادَهِ وَ ذَائِداً مِنَ الذَّادَهِ وَ أَعْطَیتَهُ مَوَارِیثَ الْأَنْبِیاءِ وَ جَعَلْتَهُ حُجَّهً عَلَى خَلْقِکَ مِنَ الْأَوْصِیاءِ فَأَعْذَرَ فِی الدُّعَاءِ وَ مَنَحَ النُّصْحَ وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ لِیسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الْجَهَالَهِ وَ حَیرَهِ الضَّلَالَهِ وَ قَدْ تَوَازَرَ عَلَیهِ مَنْ غَرَّتْهُ الدُّنْیا وَ بَاعَ حَظَّهُ بِالْأَرْذَلِ الْأَدْنَى وَ شَرَى آخِرَتَهُ بِالثَّمَنِ الْأَوْکَسِ وَ تَغَطْرَسَ وَ تَرَدَّى فِی هَوَاهُ وَ أَسْخَطَ نَبِیکَ وَ أَطَاعَ مِنْ عِبَادِکَ أَهْلَ الشِّقَاقِ وَ النِّفَاقِ وَ حَمَلَهَ الْأَوْزَارِ الْمُسْتَوْجِبِینَ النَّارَ فَجَاهَدَهُمْ فِیکَ صَابِراً مُحْتَسِباً حَتَّى سُفِکَ فِی طَاعَتِکَ دَمُهُ وَ اسْتُبِیحَ حَرِیمُهُ اللَّهُمَّ فَالْعَنْهُمْ لَعْناً وَبِیلًا وَ عَذِّبْهُمْ عَذَاباً أَلِیماً السَّلَامُ عَلَیکَ یا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلَامُ عَلَیکَ یا ابْنَ سَیدِ الْأَوْصِیاءِ أَشْهَدُ أَنَّکَ أَمِینُ اللَّهِ وَ ابْنُ أَمِینِهِ عِشْتَ سَعِیداً وَ مَضَیتَ حَمِیداً وَ مِتَّ فَقِیداً مَظْلُوماً شَهِیداً وَ أَشْهَدُ أَنَّ اللَّهَ مُنْجِزٌ مَا وَعَدَکَ وَ مُهْلِکٌ مَنْ خَذَلَکَ وَ مُعَذِّبٌ مَنْ قَتَلَکَ، وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ وَفَیتَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَ جَاهَدْتَ فِی سَبِیلِهِ حَتَّى أَتَاکَ الْیقِینُ فَلَعَنَ اللَّهُ مَنْ قَتَلَکَ وَ لَعَنَ اللَّهُ مَنْ ظَلَمَکَ وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّهً سَمِعَتْ بِذَلِکَ فَرَضِیتْ بِهِ اللَّهُمَّ إِنِّی أُشْهِدُکَ أَنِّی وَلِی لِمَنْ وَالَاهُ وَ عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاهُ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَشْهَدُ أَنَّکَ کُنْتَ نُوراً فِی الْأَصْلَابِ الشَّامِخَهِ وَ الْأَرْحَامِ الطَّاهِرَهِ لَمْ تُنَجِّسْکَ الْجَاهِلِیهُ بِأَنْجَاسِهَا وَ لَمْ تُلْبِسْکَ الْمُدْلَهِمَّاتُ مِنْ ثِیابِهَا وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ مِنْ دَعَائِمِ الدِّینِ وَ أَرْکَانِ الْمُسْلِمِینَ وَ مَعْقِلِ الْمُؤْمِنِینَ وَ أَشْهَدُ أَنَّکَ الْإِمَامُ الْبَرُّ التَّقِی الرَّضِی الزَّکِی الْهَادِی الْمَهْدِی وَ أَشْهَدُ أَنَّ الْأَئِمَّهَ مِنْ وُلْدِکَ کَلِمَهُ التَّقْوَى وَ أَعْلَامُ الْهُدَى وَ الْعُرْوَهُ الْوُثْقَى وَ الْحُجَّهُ عَلَى أَهْلِ الدُّنْیا وَ أَشْهَدُ أَنِّی بِکُمْ مُؤْمِنٌ وَ بِإِیابِکُمْ مُوقِنٌ بِشَرَائِعِ دِینِی وَ خَوَاتِیمِ عَمَلِی وَ قَلْبِی لِقَلْبِکُمْ سِلْمٌ وَ أَمْرِی لِأَمْرِکُمْ مُتَّبِعٌ وَ نُصْرَتِی لَکُمْ مُعَدَّهٌ حَتَّى یأْذَنَ اللَّهُ لَکُمْ فَمَعَکُمْ مَعَکُمْ لَا مَعَ عَدُوِّکُمْ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیکُمْ وَ عَلَى أَرْوَاحِکُمْ وَ أَجْسَادِکُمْ وَ شَاهِدِکُمْ وَ غَائِبِکُمْ وَ ظَاهِرِکُمْ وَ بَاطِنِکُمْ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ.

۳) با استفاده از سایت تبیان، بخش دین و اندیشه.

۴) صافات، ۱.

۵) کهف، ۶۵.

۶) مناقب آل ابى طالب، محمد بن شهر آشوب مازندرانی، نشر علامه، قم، ۱۳۷۹ ق، ج ۳، ص۲۲۵.

۷) کافی، محمد بن یعقوب کلینى، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۸۸ ق، ج ۲، ص ۲۵۲.

۸) مستدرک الوسائل، محدث نورى، مؤسسه آل البیت، قم، ۱۴۰۸ ق، ج ۱۱، ص ۳۷۲.

۹) مسند الإمام الرضا(ع)، شیخ عزیز الله عطاردی خبوشانی، مؤسسه طبع و نشر آستان قدس رضوی، ج ۱، ص ۲۱۹.

۱۰) در بعضی از نسخه ها مثل کامل الزیارات این عبارت این‌گونه آمده است: بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ لِیسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الضَّلَالَهِ وَ الْجَهَالَهِ وَ الْعَمَى وَ الشَّکِّ وَ الِارْتِیابِ إِلَى بَابِ الْهُدَى … کامل الزیارات، ابن قولویه، ص ۲۲۸.

۱۱) سیره ابن هشام، ابو محمد عبد الملک بن هشام حمیری، دار القلم، بیروت، ج ۴، ص۲۵.

۱۲) بحار الأنوار، محمد باقر مجلسى، مؤسسۀ الوفاء، بیروت، ۱۴۰۳ق، ج ۴۴، ص ۳۴۰.

۱۳) احزاب. ۴۵ و ۴۶.

۱۴) مدینه المعاجز، سید هاشم بحرانى، مؤسسۀ المعارف الاسلامیه، قم، ۱۴۱۴ق، ج ۴، ص ۵۱.

۱۵)بحار الانوار، علامه مجلسی، ج ۴۵، ص ۱۳۳؛ و مقتل خوارزمی، موفق بن احمد خوارزم، نشر مفید، قم، ج ۴، ص ۶۴۶.