emamian
حضرت عبدالعظیم علیه السلام و عرضه اعتقادات به امام هادی علیه السلام
حضرت عبدالعظیم به محضر شريف امام هادي علیه‌السلام شرفياب شد. اصول عقيده خود و آنچه را كه به‌عنوان دين بدان معتقد بود، جهت تصحيح به امام عرض كرد و گفت:
«ميخواهم دينم را به محضر شما عرضه كنم، اگر مورد رضايت شما بود، بر آن استوار باشم» امام با لبخند از پيشنهاد او استقبال كرد و فرمود:
«اي ابوالقاسم بگو!» عبدالعظیم اعتقادات خود را چنين به امام علیه‌السلام عرض كرد:
«معتقدم كه خدا بينظير است. چيزي همانند او نيست، از دو حد: از ابطال و تشبيه بيرون است. جسم، صورت، عرض و جوهر نيست، بلكه ایجادکننده اجسام و صورت بخش صورت‌ها و آفريدگار اعراض و جواهر و پروردگار و مالك و پديدآورنده همه‌چیز است.
محمد صلی‌الله علیه و آله بنده و فرستاده او و خاتم پيامبران است. هيچ پيامبري پس از وي تا روز قيامت نيست. شريعت او آخرين شرايع است. پس‌ازآن تا روز قيامت شريعتي نخواهد آمد. معتقدم كه امام و خليفه و ولي امر بعد از پيامبر، امیرالمؤمنین علي بن ابی‌طالب (ع)، سپس حسن و بعد حسين و بعد علي بن حسين و پس از او محمد بن علي، بعد جعفر بن محمد، سپس موسي بن جعفر و بعد از او علي بن موسي و بعد محمد بن علي، سپس تو اي مولاي من.»
امام نگاهي به عبدالعظیم كرد و فرمود:
«پس از من، پسرم، حسن. حال مردم، پس از وي نسبت به جانشين او چگونه خواهد بود؟» حضرت عبدالعظیم از حجت بعد از حضرت پرسيد و گفت: «وضع آن حضرت چگونه است؟» امام فرمود: «چنان است كه آن امام ديده نميشود و روا نيست نامش را بر زبان آورند. تا اینکه قيام كند و زمين را پر از عدل و داد نمايد، چنان‌که پر از ظلم و جور گشته است.»
حضرت عبدالعظیم گفت:
«اقرار دارم و معتقدم كه دوستدار ايشان، دوستدار خدا و دشمن ايشان دشمن خداست. طاعت ايشان طاعت خدا و نافرماني ايشان نافرماني از خداست. معتقدم كه معراج پيامبر صلی‌الله علیه و آله حق و سؤال در قبر حق است. بهشت و دوزخ، صراط و ميزان حق است. روز قيامت بدون ترديد خواهد بود. خداوند تمام كساني را كه در دل قبر آرميدهاند، مبعوث ميگرداند.
معتقدم كه پس از ولايت- يعني ولايت ائمه اهل‌بیت علیهم‌السلام- فرائض واجب عبارت‌اند از: نماز، زكات، روزه، حج، جهاد، امربه‌معروف و نهي از منكر ...»
امام هادي علیه‌السلام ضمن آفرين گفتن و تأييد عقيده او فرمود:
پس بر همين روش استوار باش! خداوند تو را در دنيا بر اين عقيده استوار و در آخرت ثابت‌قدم و پابرجا بدارد!(1)
پی‌نوشت‌ها:
1. رك: علامه مجلسي، بحارالانوار، موسسه الوفاء، بيروت، ج 3، ص 268؛ باقر شريف قرشي، مترجم محمدرضا عطائي، تحليلي از زندگاني امام هادي علیه‌السلام، آستان قدس رضوي، 1371 ش، ص 280.
امامان شفادهنده، معجزات و صدقات دفع بلا، در دوران کرونا کجا رفتند؟
پاسخ به این شبهه، در ضمن چند نکته ارائه میشود.
- اراده الهى بر اين تعلّق گرفته كه نظام كلّى حاكم بر جهان، نظام علّى و معلولى و سبب و مسبّبى باشد.[1] يعنى هر معلولى، علّت خاص و هر علّتى، معلول مخصوص داشته باشد كه در اين صورت بسيارى از فعل و انفعالات و حوادث موجود در اين عالم طبيعى در اين نظام قرار مى‌گيرد، مگر در موارد خاصى كه به اذن خداوند به خاطر مصلحت يا مفسده‌اى، امرى خارج از اين چارچوب طبيعى واقع مى‌شود. بیماری‌هایی همچون کرونا نیز که شیوع فراوانی دارد از همين قاعده پيروى مى‌كنند و معلول ویروس آن است و اگر کسی مسائل ایمنی و بهداشتی را رعایت نکند، طبعاً به آن مبتلا خواهد شد؛ از این‌رو هر اقدامی که به پیشگیری از گسترش آن کمک کند اقدامی عقلانی است.
- از نظر مبانی محکم و متقن دینی و انبوه تجارب شخصی مؤمنان، جای تردید نیست که ارواح پاک صالحان و اؤلیای الهی (علیهم السلام) واسطه بسیاری از فیض‌ها و خیرهای مادی و معنوی از جانب خداوند متعال است. دعای این انسان‌های وارسته به اجابت نزدیک‌تر و شرافت و نیرومندی روحی آنان در دستگیری از نیازمندان و توسل جویان، بسی بلندتر است. شرف بندگی و صداقت آنان، چنان به خداوند نزدیک‌شان کرده که موهبت واسطه‌گری در فیض الهی به آنان عطا شده است.
- زیارت و توسل امامان و حرم‌های اؤلیای الهی بیش آن‌که برای رفع مشکلات مادی و برآورده شدن نیازهای دنیایی باشد، برای تقویت انگیزه‌های معنوی و ایمان و دینداری است، اساسا کار ویژه اؤلیای الهی در زمان حیات‌شان راهبری و دستگیری طالبان حقیقت و وصال معبودِ محبوب است؛ نه رفع نیازهای مادی یا شفادادن بیماران! این نگرش که همه دردهای مادی و نیازهای دنیایی صرفا با دعا و توسل به اؤلیای الهی برطرف میشود، نگرشی است که توسط خود دین مردود شمرده شده است؛ بنابر این اگر کسانی ادعا کنند که دین و معنویت باید همه مشکلات مادی و معنوی را حل کند، ادعایی باطل است.
نکته قابل دقت و تأمل این است که بدانیم ائمه معصومین (علیهم السلام) به هنگام مریضی به پزشک مراجعه می‌کردند و حضرت معصومه (سلام الله علیها) نیز با بیماری از دنیا رفته است.
- قرآن کریم و پیشوایان دین خود از پیشگامان توجه به بهداشت و آراستگی بوده‌اند. آیات و روایات فراوان و گزارش‌های بسیار زیادی در لزوم رعایت بهداشت و نیز اهمیت عملی پیامبر و اهل بیت (علیهم السلام) درباره بهداشت در کتاب‌های روایی ما موجود است. «رساله ذهبیه» امام رضا (علیه السلام)، مجموعه بیانات ارزشمند علمی و پزشکی امام است که در آن با شرح خواص غذاها و نوشیدنی‌ها، راه‌کارهای بهزیستی، بهداشت و سلامت را به انسان میآموزد و ضمن توجه به تکنیک‌های مقابله با بیماری‌ها و آسیب‌های روحی و روانی، این مسائل را نقد و بررسی نیز میکنند. برای نمونه به برخی از احادیث اشاره میکنیم:
الف) قالَ أميرُالْمُؤمِنين(عليه السلام): «مَنْ سَرَّهُ اَنْ يَكْثُرَ خَيْرُ بَيْتِهِ فَلْيَتَوَضَّأْ عِنْدَ حُضُورِ طَعامِهِ، يَعْنى غَسَلَ يَدَيْهِ):[2] كسى كـه دوسـت دارد، خير و بركت خانه‌اش زياد شود، هنگام غذا دست‌هاى خود را بشويد.
ب) قالَ أبُوعَبْدِاللّه (عليه السلام): «اِغْسِلُوا أيْدِيَكُمْ قَبْلَ الطَّعامِ وَبَعْدَهُ فَإنَّهُ يَنْفِى الْفَقْرَ وَيَزيدُ فِى الْعُمْرِ»:[3] دست‌هاى خود را قبل از غذا و بعد از آن بشوييد؛ زيـرا اين كار فقر را از بين مى‌بـرد و عمر انسان را زياد مى‌كند.
ج) عَنْ أبِى الْحَسَنِ الرِّضا (عليه السلام) قالَ: «مَنْ أخَذَ مِنَ الحَّمامِ خَزَفَةً فَحَكَّ بِها جَسَدَهُ فَأصابَهُ الْبَرَصُ فَلايَلُومَنَّ إلاّ نَفْسَهُ، وَ مَنِ إغْتَسَلَ مِنَ الماءِ الذَّى قَدْ اُغْتُسِلَ فيهِ، فأصابَهُ الجُذامُ، فَلايَلُومَنَّ إلاّ نَفْسَهُ»:[4] كسى‌كه تكه سفالى را ازحماّم بردارد و با آن بدنش را بخاراند و دچار بيمارى پيسى شود، نبايد جزخودش را سرزنش كند و هركس از آبى كـه دیگران درآن شست‌وشو كرده‌اند (مثل آب خزینه‌ها در قدیم و استخرها در حال حاضر)، شست‌وشو كند و دچار مرض جذام شود، جز خودش را سرزنش نكند.
- البته در کنار رعایت مسائل بهداشتی نباید از دعا و توسل بی‌بهره ماند، امّا این تصور که هر چیزی که مربوط به امامان معصوم (علیهم السلام) است باید به صورت غیرطبیعی و از طریق اموری مانند معجزه پیش رفته و علت‌ها در معلول‌ها تأثیرگذار نباشند، تصور درستی نیست.
نتیجه:
بله امامان از راه معجزه و کرامات شفا میدهند، اما این یک استثناء است؛ نه قانون کلی؛ زیرا قانون کلی همان نظام علّى و معلولى و سبب و مسبّبى است که بر جهان هستی حاکم است و فلسفه وجودی امامان نیز تقویت انگیزه‌های معنوی و ایمان است، نه رفع مشکلات مادی و برآورده‌کردن نیازهای دنیایی مردم.
[1]. مطهرى، مرتضی، مجموعه آثار، صدرا، ج 1، ص 126 و 399؛ سبحانى، جعفر، الألهيات، ج 1، ص 34، مركز جهانى علوم اسلامى؛ طباطبايى، سید محمد حسین، اصول فلسفه و روش رئاليسم، پاورقى شهيد مطهرى، ج 3، ص 106.
[2] . حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشيعة، ج24، ص: 337، چاپ اول، قم، 1409 ق.
[3] . همان.
[4] . كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي (ط - الإسلامية) ، ج6، ص: 503، چاپ چهارم، تهران، 1407 ق.
اصول دعا کردن؛ زمانی از روز که دعا مستجاب می شود
بهترین زمان برای دعا کردن و شرایط استجابت دعا
دعا یکی از بهترین راه های ارتباط با خدا و برترین عبادت ها در دین اسلام است. خداوند در قرآن درباره دعا کردن می فرماید بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را، برای مورد اجابت قرار گرفتن دعاها شرایطی لازم است که یکی از آنها توجه به وقت دعاست. ائمه و معصومین در احادیثی به بهترین زمان دعا برای اجابت شدن اشاره نموده اند که در ادامه این بخش از نمناک این احادیث را آورده ایم.
امام جعفر صادق (علیه‌السلام) می فرمایند:
عَلَیکُمْ بِالدُّعَاءِ فِی اَدْبَارِ الصَّلَوَاتِ فَإِنَّهُ مُستجابٌ.
بر شما باد بعد از هر نماز دعا کنید. دعا بعد از نمازها مستجاب است. (خصال، ج ٢، ص ٨٥)
پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم می فرمایند:
الدُّعاءُ بَینَ الاَذانِ وَ الاِقامةِ لایردُّ.
دعا بین اذان و اقامه رد نمیشود. (آن را غنیمت بشمارید). (مواعظ عددیه، ص ٤)
امام صادق (ع) فرمودند:
یستجاب الدعاء فی اربعه مواطن، فی الوتر و بعد الفجر و بعد الظهر و بعد المغرب؛
دعا در چهار وقت به اجابت می‌رسد:آخر شب قبل از اذان صبح، بعد از اذان صبح، بعد از نماز ظهر و بعد از مغرب. (کلینی، کافی، ج2، ص477.)
حضرت صادق علیه السّلام فرمود:
من تقدم فی الدعاء استجیب له اذا نزل به البلاء و قالت الملائکه صوت معروف ولم یحجب عن السماء و من لم یتقدم فی الدعاء لم یستجب له اذا نزل به البلاء و قالت الملائکه ان ذالصوت لا تعرفُه؛
کسی که قبل از بلا دعا کند هنگام بلا دعایش مستجاب میشود و ملائکه گویند صدای این شخص آشناست و دعا به آسمان میرود و کسی‌که قبل از بلا دعا نکند هنگام نزول بلا، دعایش مستجاب نمیشود و ملائکه گویند صدای این شخص را نمی‌شناسیم. (کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج2، ص472)
امام جعفرصادق علیه السلام می فرمایند:
اِنّ اللهَ تبارکَ وَ تعالی فَرَضَ الصَلوةَ فی اَفضَلِ السّاعاتِ فَعَلَیکُم بِالدُّعاءِ فی أَدبارِ الصَّلوةِ.
خدای تبارک و تعالی نماز را در افضل اوقات شبانه‌روز قرار داده شما (غنیمت بدارید و) خود را ملزم کنید که بعد از هر نماز دعا نمائید. (وسائل، ج ٤، ص ١١٤٨)
امام صادق (ع) فرمود:
سه وقت است که در آن، حجاب و مانعی از جانب خداوند برای استجابت دعا نیست:دعا بعد از نماز واجب، هنگام فرود آمدن باران، ظاهر شدن نشانه ای از نشانه های قدرت پروردگار در زمین که بر خلاف طبیعت و عادت باشد. (شیخ طوسی، الأمالی، ص 280)
نحوه دعا کردن طبق سخن امام صادق (ع)
امام صادق (ع) در مورد نحوه دعا کردن می فرمایند:
مَن کانَت لَهُ الی اللهِ عزَّوَجلَّ حاجةٌ فَلیبدأْ بِالصَّلوةِ عَلی محمدٍ وَ آلهِ ثُمَّ یسأَلُ حاجَتَهُ ثُمَّ یختِمْ بِالصَّلوةِ عَلی مُحَمّدٍ وآلِ مُحَمّدٍ علیهم‌السلام.
هر کس به سوی خدای متعال حاجتی دارد در آغاز بر محمد و آل محمد علیهم‌السلام صلوات بفرستد بعد حاجت خود را بخواهد و با یک صلوات دیگر آن را ختم نماید (تا باعث اجابت گردد). (وسائل، ج ٤، ص ١١٣٧)
امام جعفر صادق (علیه‌السلام) فرمودند:
مَن دَعا وَ لَم یذکُرِ النَّبی(ص) رَفرَفَ الدُّعاءُ عَلی رَأسِهِ فَاِذا ذَکَرالنّبی(ص) رُفعَ الدُّعاءُ.
کسی که دعا کند ولی نام پیغمبر اکرم(ص) را نبرد، دعا بالای سر او (همچون پرنده) بال می‌زند، همین که نام حضرت را بُرد دعا بالا میرود. (اصول کافی، ج ٤، ص ٢٤٨)
وسوسه های شیطان و دامنه اختیارات او
شیطان از جنس جن و همانند انسان، موجودى مختار است. بر این اساس قرآن هدف از آفرینش او و انسان را، رسیدن به کمال از راه معرفت و عبادت دانسته است: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُون؛[1] و جن و انس را نيافريدم جز براى آن كه مرا بپرستند» بنابراین خداوند شیطان را براى وسوسه گرى و گمراهى نیافریده بود، بلکه انتخاب این مسیر براساس سوء اختیار خودش بوده است.
به همین خاطر می توانیم بگوییم، خداوند شیطان را، وسوسه گر و اغواگر نیافریده است، به این دلیل که سال ها همنشین فرشتگان و بر فطرت پاک بود؛ ولی بعد بنای طغیان و سرکشی را براساس اختیار خودش انتخاب کرد، پس او در آغاز خلقتش، پاک آفریده شد و انحرافش بر اثر خواست خودش بود.
انتخاب شیطان
شیطان با سوء اختیار خود و با قیاس باطل از فرمان خدا براى سجده بر آدم، سرپیچى کرد. قرآن نیز داستان را این چنین نقل می کند: «قالَ أَنَا خَیْرٌ مِنْهُ خَلَقْتَنِى مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طِینٍ؛[2] پاسخ داد که من از او بهترم، که مرا از آتش و او را از خاک آفریده‌ای.»
با اختیار مسیر شرّ، این موجود که مقام آسمانی پیدا کرده بود، به ورطه سقوط سرازیر شد و از درگاه قدس الهى و مقام همراهى با فرشتگان، به پایین رانده شد.
با تأملی در این گفت و شنود قرآنی، روشن میشود که شیطان موجودی مختار بوده و به سبب اختیار خودش در گمراهی افتاده است؛ یعنی این سوء اختیار اوست، که موجب شقاوت می شود و خداوند استعداد، قدرت سعادت و شقاوت را به ایشان داده است، از این‌رو همان طور که می تواند با اختیار مسیر عبادت را انتخاب کند و به مقام فرشتگان برسد، همچنین می تواند مسیر شقاوت را انتخاب کرده و از درگاه الهی بیرون رانده شود.
علت پاداش شیطان
خداوند عادل است و ذره اى ظلم روا نمى دارد و اجر عمل هر کس را زیادتر از استحقاقش مى دهد. ابلیس نافرمانى کرد و روشن شد که چنین موجودى، نمى تواند در بهشت بماند.
از سوى دیگر او مقدار زیادى عبادت کرده بود و خداوند به مقتضاى عدلش، پاداشی برای او داد، این پاداش دنیوى و عادلانه، به خواسته خود شیطان و در راستاى بهره گیرى او در رسیدن به هدفش؛ یعنی اغوای انسان، بود که در روایات نیز به آن اشاره شده است.[3]
محدوده قدرت شیطان
با بررسی آیات قرآن، محدوده قدرت شیطان بر ما روشن می شود و می فهمیم، تا چه اندازه او قدرت بر اغوا و فریب انسان را دارد.
1. شیطان تنها قدرت فریب کسانى را که با اختیار خود ولایت او را بپذیرند، دارد:
«کُتِبَ عَلَیْهِ أَنَّهُ مَنْ تَوَلاَّهُ فَأَنَّهُ یُضِلُّهُ وَ یَهْدِیهِ إِلى عَذابِ السَّعِیر؛[4] بر آن شیطان چنین فرض و لازم شده که هر کس او را دوست و پیشوای خود سازد وی او را گمراه کند و به عذاب سوزان دوزخش رهبر شود.»
علاوه بر این مطالب خداوند نیز در آیات متعدد این سخن را تأیید کرده و بندگان خاص خود را از شمول وسوسه هاى شیطانى به دور دانسته است؛ یعنی شیطان قدرت فریب همه بندگان الهی را ندارد: «إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ إِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغَاوِينَ؛[5] قطعاً تو را بر بندگانم تسلّطی نیست، مگر بر گمراهانی که از تو پیروی می کنند»؛ زیرا این بندگان با اختیار خود، مسیر الهى را انتخاب کرده و با اتکا به وعده هاى الهى، خود را از وسوسه ها و فریب ها و وعده هاى شیطانى به دور نگه داشته اند.
امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه به علی ابن نعمان می فرماید: «ابلیس فقط بر شیعیان تسلّط ندارد، علی بن نعمان می گوید: عرض کردم چگونه چنین چیزی ممکن است و حال آن که افراد گناه کاری در میان شیعیان هستند؟ حضرت فرمود: آیه به این معنا که فکر می‌کنی نیست، بلکه به این معناست که تو (ابلیس) نمی‌توانی کفر را در نظر آنان خوب جلوه دهی و ایمان را در نظرشان منفور سازی.»[6]
حتی خود شیطان نیز اعتراف می کند، بر بندگان مخلص خداوند، هیچ تسلطى ندارد: «إِلاَّ عِبادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ؛[7] مگر آن بندگان پاک تو را.»
2. شیطان هیچ گونه تسلّط تکوینى بر انسان ندارد؛ زیرا موجودى هم عرض و چه بسا فروتر از انسان است، خداوند نیز به او قدرت تسلط تکوینى نداده است. بر این اساس انسان همواره بر فطرت الهی و اختیارخلق شده است و شیطان فقط قدرت وسوسه دارد، یعنی انتخاب گر نهایی خود انسان است.[8]
در نتیجه خداوند شیطان را مختار آفرید و او ابتدا مسیر هدایت را انتخاب کرد، سپس مسیر ضلالت را برای خود برگزید و به خاطر عبادتی که کرده بود خداوند درخواست او را اجابت نمود و به صورت محدود، قدرت وسوسه انسان را در اختیارش قرار داد.
پی نوشت
[1] سوره ذاریات، آیه 56.
[2] سوره اعراف، آیه 12.
[3] المیزان، ج 8، ص61.
[4] سوره حج، آیه 3.
[5] سوره حجر، آیه 42.
[6] تفسیر اهل بیت علیهم السلام، ج۷، ص۵۰۶.
[7] سوره ص، آیه 83.
[8] تحليل انتقادی شبهه ظالمانه بودن خلقت شيطان، ص15.
جزئیات ساخت 3 اَبَرنیروگاه بادی در شرق کشور
یکی از ده‌ها وجهه‌هایی که میتواند نوید پیشرفت یک کشور را مخابره میکند، تصویر پره‌های عظیم بر فراز ستون‌های بلند سفیدرنگ است که در پهنه یک دشت از باد وزیده شده زمینه تامین انرژی برق را فراهم می‌آورد.
نیروگاه‌های بادی به عنوان مشخص‌کننده سطح پیشرفت یک کشور، زمانی علاوه بر فضای روانی به طور موثر نمایان پیشرفت یک کشور است که ساخت آن نیز در کشور دنبال شود. در همین راستا شرایط برای آغاز بومی‌سازی تجهیزات توربینهای بادی از ابتدای دهه 90 آغاز شده است.
در همین راستا یکی از شرکت‌های داخلی (مپنا) که تکنولوژی ساخت توربینهای بادی را در کشور را منحصرا در اختیار دارد، به عنوان پیشران حوزه انرژی کشور در قالب ماموریت به 3 شرکت زیرمجموعه خود فرآیند ساخت توربین بادی را آغاز کرد و امروز به تولید توربینهای بادی 2.5 مگاواتی رسیده است.
این توربین‌ها با ارتفاع 85 متری توان فعالیت در بادهایی با حداقل سرعت نامی 11.5 متر بر ثانیه تا 25 متر بر ثانیه را دارا هستند. لازم به تاکید است که ساخت توربینهای 4 و 4.5 مگاواتی نیز در گام بعدی داخل برنامه قرار گرفته و در آینده نزدیک به جمع واحدهای نیروگاهی کشور می‌پیوندد.
فرآیند ساخت نیروگاه‌های بادی در کشور تنها به مرحله ساخت توربین در مقیاس صنعتی خلاصه نشده و با راه‌اندازی خط تولید انبوه هم اکنون فرآیند ساخت مزارع نیروگاه بادی در کشور بر اساس توربینهای بومی‌سازی شده در دستور کار قرار گرفته است.
در همین راستا به استناد آخرین اطلاعات موجود از پروژه‌های نیروگاه بادی کشور در قالب برنامه 10 هزار مگاواتی انرژی تجدیدپذیر وزارت نیرو هم اکنون در قالب ساخت 3 نیروگاه بادی واقع در منطقه «میل نادر» استان سیستان و بلوچستان، «خواف» استان خراسان رضوی و منطقه «درح» واقع در خراسان جنوبی پیگیری میشود. همچنین اخیر یک نیروگاه 2.5 مگاواتی بادی نیز در منطقه خواف به بهره‌برداری رسیده و در حال تولید برق است.
*نیروگاه بادی میل نادر به پیشرفت 68 درصدی رسید
بر اساس آخرین اطلاعات مستند از وزارت نیرو، نیروگاه بادی میل‌نادر به ظرفیت 50 مگاوات به عنوان یکی از بزرگترین نیروگاه‌های تجدیدپذیر در کشور واقع در شمال غرب شهر زابل پیشرفت فیزیکی 68 درصد را تجربه میکند.
بر مبنای این اطلاعات، همه پی‌سازی توربینهای در نظر گرفته شده در منطق میل نادر به سرانجام رسیده است، همچنین نصب 11 توربین بادی به طور کامل به سرانجام رسیده و تجهیزات اصلی واحد 12 نیروگاه میل‌نادر نیز به منطقه ارسال شده است.
بر اساس برنامه وزارت نیرو به منظور ارتقای 60 درصدی ظرفیت تجدیدپذیر کشور تا پیش از اوج بار سال 1401، این پروژه قرار است، در تیرماه سال جاری به اتمام برسد.
*آخرین وضعیت نیروگاه بادی درح
یکی دیگر پروژه‌های بادی در دست بهره‌برداری کشور نیروگاه بادی درح با ظرفیت 50 مگاوات است، این پروژه در استان خراسان جنوبی و شهر بیرجند واقع شده و فرآیند ساخت آن در اردیبهشت ماه سال 1399 آغاز شده است.
در همین راستا بر اساس آخرین پیشرفت فیزیکی ثبت شده، 43.5 درصد از فرآیند ساخت پروژه مذکور شامل تکمیل پی‌سازی 4 واحد و همچنین ارسال تجهیزات 2 واحد به کارگاه به اتمام رسیده است.
بر اساس برنامه وزارت نیرو برای تامین اوج بار سال 1401، قرار است 4 واحد نیروگاه بادی درح به ظرفیت 10 مگاوات در خردادماه سال 1401 برای تولید برق به مدار بیاید.
*جزئیات دقیق از پروژه نیروگاه بادی خواف
آخرین نیروگاه بادی در دست احداث کشور، نیروگاه بادی 50 مگاواتی خواف است، این نیروگاه که فرآیند ساخت آن از مهر ماه سال 1400 آغاز شده است، در شهرستان خواف استان خراسان رضوی واقع شده است.
بر اساس آخرین گزارش‌ها تا تاریخ 8 اردیبهشت ماه سال 1401، کلیه تجهیزات 2 واحد در کارگاه بوده و حمل بخشی از تجهیزات اصلی 2 واحد دیگر نیز انجام شده است. همچنین عملیات عملیات ساختمانی 4 واحد نیز به اتمام رسیده و نصب تجهیزات واحد 1 هم تمام شده است. با توجه به اقدامات انجام شده پیشرفت این پروژه معادل 57 درصد اندازه‌گیری شده است.
لازم به تاکید است، بر اساس برنامه وزارت نیرو، 10 مگاوات از این واحد نیروگاهی در تیر ماه سال 1401 به مدار آمده و صنعت برق را به منظور تامین پایدار انرژی در تابستان سال جاری یاری میدهد.
*بهره‌برداری از 72.5 مگاوات نیروگاه بادی در دولت سیزدهم
با توجه به جزئیات ارائه شده ساخت 70 مگاوات نیروگاه بادی در کشور تا پیش از رسیدن به اوج بار سال 1401 در کنار نیروگاه 2.5 مگاواتی افتتاح شده واقع در منطقه خواف زمینه بهره‌برداری از 72.5 مگاوات نیروگاه بادی تولید داخل را در کشور مهیا میکند.
بر این اساس با وجود بومی بودن این فناوری در کشور و همچنین وجود ظرفیت بی‌نظیر ساختگاه این نیروگاه‌ها در کشور به خصوص در کریدور بادی شرق واقع در مرز ایران و افغانستان توجه به این نوع از انرژی تجدیدپذیر توانایی برداشت بار بزرگی از تامین برق پایدار را داشته و با توجه به رویکرد دولت سیزدهم، شکوفایی در این حوزه بسیار در دسترس قرار گرفته است.
تفرقه و اختلاف مانعی در مسیر رسیدن انسان ها به کمال است
تاج الدین یوسف محقق و استاد دانشگاه نیجریه ای با بیان اینکه وحدت و اتحاد اسلامی یکی از اصلی ترین موضوعاتی است که آموزه های دینی و در راس آن، قرآن کریم به آن پرداخته است، افزود: در کنار اتحاد، تفرقه و اختلاف مانعی در مسیر رسیدن انسان ها به کمال است. ملت های مسلمان تنها هنگامی به سمت و سوی کمال گام بر می دارند که موانع وحدت از مسیر آن ها برداشته شود. بدون تردید در این رابطه کتاب الهی یعنی قرآن کریم بهترین و کامل ترین منبع برای دستیابی به یک جامعه الهی است.
وی در ادامه افزود: توسل مسلمانان به آموزه های الهی، توجه به نقاط مشترک، رجوع به سنت پیامبر و اهل بیت، حفظ حقوق یکدیگر و اصلاح روابط میان یکدیگر از مهم ترین محورهایی است که زمینه را برای ایجاد وحدت فراهم می کند. این در حالی است که جامعه اسلامی هنگامی با سرعت مناسب به سوی کمال حرکت خواهد کرد که موانع اتحاد و همگرایی از میان برداشته شود.
او با بیان این که مسلمانان باید با گام گذاشتن در محيط علمی و اندیشه ای، توانايي تحمل نظر مخالف و سعه صدر را به دست آورند، اظهار داشت: از این رو اصلی ترین ابزار احتمالى برای عدم ایجاد تفرقه و تعصب، ادب است و بهترين روش عمل به آموزه هاى قرآن كريم، سيره پيامبر اسلام(ص) و علماى بزرگ اسلام است. در اين زمينه آثار بسیاری به رشته تحرير درآمده است. قرآن كريم در آيات بسياري، مسلمانان را از تعصب برحذر مي دارد و مسلمانان را بــه حق طلبی و رعايت ادب دعوت می کند.
تاج الدین یوسف تصریح کرد: منظور از اجتناب از وحدت یکی شدن عقاید متضاد نیست و همچنین میدان برخورد مذاهب و عقاید اسلامی نیست بلکه میدان برخورد مذاهب و عقاید اسلامی و کلامی که هر فرقه ای عقاید خودش را دارد و خواهد داشت، میدان علمی و بحث فقهی است.
علل ناکامی اتحادیه اروپا در تحریم نفتی روسیه
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اذعان کرد: سران این اتحادیه نمی‌توانند بر سر تحریم نفت روسیه به توافق برسند.
«جوزپ بورل»مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه در یک کنفرانس خبری پس از نشست وزرای اتحادیه اروپا در بروکسل اظهار داشت که امکان دستیابی به توافق بر سر ششمین بسته تحریمی علیه روسیه وجود ندارد و ما در مورد تحریم نفت روسیه اتفاق آرا نداریم. بورل اذعان کرد که سران این اتحادیه نمی‌توانند بر سر تحریم نفت روسیه به توافق برسند.
وزرای خارجه ۲۷ کشور اروپایی روز دوشنبه درباره بسته ششم تحریم‌ها علیه روسیه شامل قطع واردات نفت از این کشور بحث کردند اما با توجه به مخالفت مجارستان که ۶۵ درصد از نفت خود را از روسیه تامین میکند، به اجماع نرسیدند. اتحادیه اروپا برای تصویب این تحریم‌ها به رای مثبت تمامی ۲۷ کشور این اتحادیه نیاز دارد.
کمیسیون اروپا پیشنهاد کرده که واردات نفت ظرف شش ماه و واردات فرآورده های نفتی از روسیه تا پایان سال جاری میلادی متوقف شود و «سبربانک» به عنوان بزرگترین بانک روسیه از سامانه سوئیفت حذف شود. با این حال مجارستان مخالف جدی این تحریم ها است.
بورل با اشاره به موضع بوداپست تصریح نمود که گفت وگوهای امروز برخی از مشکلاتی که مجارستان با آن مواجه است را روشن کرده است.
«پتر سییارتو» وزیر امور خارجه مجارستان چهارشنبه گذشته گفته بود که این کشور تنها در صورتی به تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه نفت روسیه رای خواهد داد که این اتحادیه راه حلی برای مشکلاتی که این اقدام ایجاد میکند، ارائه دهد.
وی تاکید کرد که دولتش اجازه افزایش شدید قیمت نفت را نمی‌دهد و جایگزینی نفت روسیه بدون حمایت مالی اتحادیه اروپا میسر نیست.
در واقع مجارستان که شرکای نزدیک روسیه در اتحادیه اروپا محسوب می شود ، برای کاهش هزینه‌های تحریم نفت خام روسیه درخواست صدها میلیون یورو از این اتحادیه کرده است.
«گابرلیوس لاندسبرگیس Gabrielius Landsbergis» وزیر خارجه لیتوانی با اشاره به موضع مجارستان گفت: «متاسفانه کل اتحادیه اروپا توسط یک کشور گروگان گرفته شده است که نمی‌تواند به ما در یافتن اجماع کمک کند. باید بپذیریم که یک عضو، تمامی این اتحادیه را پاگیر خود کرده است.
بدین ترتیب آشکار شده که درباره تحریم نفتی روسیه و پیامدهای آن توافق نظری بین کشورهای اتحادیه اروپا وجود ندارد.
در واقع برای آن دسته ازاین کشورها که به نفت روسیه وابسته هستند کنار گذاشتن آن و رفتن به دنبال منابع جایگزین نفتی کار آسانی نخواهد بود و به ویژه در کوتاه مدت و حتی درمیان مدت خسارات زیادی را متوجه اقتصاد آنها خواهد کرد.
موضع گیری وزیر خارجه مجارستان و پیش از این«ریچارد سولیک Richard Sulik» وزیر اقتصاد اسلواکی و تصریح به اینکه تحریم نفتی روسیه موجب ویران شدن اقتصاد اروپا خواهد شد اشاره به همین امر دارد.
بدین ترتیب اکنون اروپا برسر دو راهی انتخاب منافع اقتصادی خود و تداوم واردات نفت و گاز از روسیه در راستای رونق و رشد اقتصادی و جلوگیری از وارد آمدن خسارات و زیان های شدید به این کشورها و یا همراهی با آمریکا در راستای اهداف ژئوپولیتیکی کلان غرب یعنی مقابله با قدرتهای بین المللی خواهان تغییر نظم کنونی به ویژه روسیه و در وهله بعدی چین قرار گرفته است.
«کریستین لیندنرChristian Lindner» وزیر دارایی آلمان، می گوید: جنگ بین اوکراین و روسیه، نظم نوین جهانی را بدنبال خواهد داشت.این امر دیدگاه غالب در بین کشورهای اروپایی را به خوبی نشان می دهد .
اتحادیه اروپا اکنون در جبهه حمایت از اوکراین قرار گرفته و به صف تحریم کنندگان روسیه پیوسته و در عمل گزینه دوم را انتخاب کرده است.
با این حال مخالفت کشورهایی مانند مجارستان با تصمیمات اتحادیه اروپا در زمینه تحریم نفتی روسیه نشان می دهد که در داخل این اتحادیه اجماع نظری در این زمینه وجود نداشته و برخی از کشورهای اروپایی حاضر به قربانی کردن منافع ملی خود در راستای منافع واهداف کلان آمریکا نیستند.ضمن اینکه از دیدگاه این کشورها تشدید تنش ها با روسیه در ابعاد اقتصادی ، انرژی و امنیتی و نظامی را امری مخاطره آمیز برای امنیت اروپا تلقی می کنند.
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
افزایش کلسترول با مصرف قهوه
به نقل از هلث دی نیوز، محققان دریافتند که در بین بیش از ۲۱ هزار بزرگسال نروژی، افرادی که چندین فنجان قهوه در روز می‌نوشند، به طور کلی کلسترول کمی بالاتر از افراد دیگر که قهوه نمی‌نوشیدند، داشتند.
افرادی که قهوه با کمترین میزان فیلتر را می‌نوشیدند، مثلاً با فرنچ پرس، بیشترین تاثیر کلسترول را نشان دادند. به‌طور میانگین، کسانی که شش فنجان یا بیشتر در روز قهوه می‌نوشیدند، سطح کلسترول کلشان در مقابل افرادی که قهوه نمی‌نوشیدند ۸ تا ۱۲ عدد بیشتر بود.
دکتر «ماخا لیزا لوکن»، سرپرست تیم تحقیق از دانشگاه نروژ، گفت: این یافته‌ها مطابق با مطالعات گذشته است که نشان میدهد قهوه بدون فیلتر ممکن است تاثیر خاصی بر سطح کلسترول داشته باشد.
روشهای دم کردن مهم است، زیرا قهوه حاوی روغن‌های طبیعی است که میتواند کلسترول خون را افزایش دهد. مدت‌ها است که محققان میدانند قهوه‌های فیلتر نشده، با قرار دادن تفاله‌ها در معرض آب داغ برای مدت طولانی، حاوی مقدار بیشتری از این روغن‌ها هستند.
گذشت 74 سال از روز نکبت و تخریب 531 شهر و روستای فلسطینی
فردا یکشنبه مصادف با (15 می) سالروز روز نکبت ملت فلسطین است.
روزی که حاصل آن آواره شدن 950 هزار فلسطینی از اصل یک میلیون و 400 هزار فلسطینی بود که در 1300 شهر و روستا زندگی می‌کردند.
فعالیت‌های روز نکبت امسال با شعار «74 سال ظلم و معیارهای دوگانه کافیست» انجام میشود. شعاری که از ظلم دوجانبه رژیم اشغالگر و جنایات آن از سویی و ناتوانی جامعه بین‌الملل از اتخاذ تصمیمی در این باره از سوی دیگر سخن میگوید.
این برنامه‌ها براساس اعلام «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین عبارتند از برافراشتن پرچم فلسطین بر فراز موسسات دولتی، مدنی، امنیتی و همه اماکن عمومی در فلسطین در روز یکشنبه و جمعی از برنامه‌های مردمی و هنری.
راهپیمایی بازگشت نیز فردا یکشنبه در رام الله برگزار شده و راس ساعت 12:20 شرکت کنندگان در این راهپیمایی با اشاره به گذشت 74 سال از روز نکبت، 74 ثانیه سکوت میکنند.
به صدا در آمدن زنگ‌ها و پخش تکبیر از مساجد، رادیو و تلویزیون، به صدا در آمدن زنگ کلیساها، برگزاری مراسم در نوار غزه، برپایی نمایشگاه عکس با مشارکت 120 نقاش فلسطینی برای ترسیم تصویر روز بازگشت و برگزاری دیگر برنامه‌ها در اردوگاه‌های فلسطینی در لبنان، کرانه باختری، قدس و نوار غزه و تجمع‌هایی از سوی پناهندگان فلسطینی در دیگر کشورها و با هماهنگی سفارت فلسطین از دیگر برنامه هایی است که به منظور بزرگداشت روز نکبت برگزار میشود.
براساس گزارش مرکز اطلاع‌رسانی فلسطین، گروه‌های صهیونیستی در دوره نکبت، کنترل 774 شهر و روستای فلسطینی را به دست گرفته و 531 شهر و روستا را به طور کامل تخریب کردند و همه نمادهای تاریخی و تمدنی آن را از بین بردند.
همچنین سال نکبت شاهد وقوع 70 جنایت از سوی جریان‌های صهیونیست بود که در حمایت انگلستان قرار داشتند. مانند کشتار دیریاسین و الطنطورة و بیش از15 هزار شهید و درگیری‌های متعدد میان گروه‌های مقاومت فلسطین و ارتش‌های عربی از سویی و رژیم اشغالگر اسرائیل از سوی دیگر.
531 شهرک و روستا تخریب و به جای آن شهرک‌های صهیونیست‌نشین احداث شد. همانگونه که شهرهای بزرگ اشغال شده و در برخی از آنها درگیری‌های شدید به وجود آمد و هدف بمباران رژیم صهیونیستی قرار گرفت که در نتیجه آن بخش زیادی از این شهرها تخریب شد اما به شهرهایی مختص به اسرائیلی‌ها تبدیل نگردید.
براساس اسناد آژانس امدادرسانی و کاریابی سازمان ملل برای پناهندگان فلسطینی (اونروا) تعداد اردوگاه‌های فلسطینی رسمی وابسته به این آژانس به 58 اردوگاه می‌رسد که 10 اردوگاه در اردن، 9 اردوگاه در سوریه، 12 اردوگاه در لبنان، 19 اردوگاه در کرانه باختری، و 8 اردوگاه در نوار غزه قرار دارد.
رژیم صهیونیستی 74 سال پیش در چنین روزی تاسیس خود را اعلام کرد و 78 درصد از کل مساحت فلسطین (27000 کیلومتر مربع) را با کمک استعمار انگلیسی و براساس توافقنامه بالفور در سال 1917 که مهاجرت یهودیان به فلسطین را تسهیل کرد، مورد اشغال قرار داد.
سپس نکسة از راه رسید و توسعه شهرک‌سازی‌هاو مهاجرت‌ها را به همراه داشت تا چایی که 85 درصد از مساحت فلسطین مورد اشغال قرار گرفت.
براساس گزارش مرکز سرشماری، تعداد فلسطینیان در سال 2019 بیش از 13 میلیون نفر بوده است که 5 میلیون نفر آنها در کرانه باختری و نوار غزه زندگی میکنند. یک میلیون و 597 هزار فلسطینی در اراضی اشغالی 1948، 6 میلیون نفر در کشورهای عربی و 727 در دیگر کشورها زندگی میکنند.
بیانات در دیدار معلمان
الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا محمّد و آله الطّاهرین سیّما بقیّة الله فی الارضین.
خیلی خوش آمدید برادران عزیز، خواهران عزیز، معلّمین کشور و مفتخرین به هدایت نسلهای آینده که هر چه در منقبت معلّمین بگوییم، زیاد نیست. ان‌شاءالله که خداوند به همه‌ی ماها ــ هم شما، هم ما ــ توفیق بدهد تا بتوانیم آن کاری که خدای متعال را از شما و ما راضی میکند انجام بدهیم.
از آقای وزیر محترم تشکّر میکنم؛ در صحبتهای ایشان نکات خوبی بود که ذکر کردند؛ تصمیم‌هایی که گرفتند و سندهایی که تنظیم شده؛ منتها یک نکته را من به ایشان و همه‌ی مجموعه‌ی ستادی‌تان عرض بکنم: ما از لحاظ تصمیم خوب و قانون خوب و سند خوب هیچ کمبودی نداریم؛ هر چه دلتان بخواهد ما در کشور تصمیم‌های خوب و سندهای خوب و مانند اینها داریم. آنچه مهم است، این است که به این تصمیم‌ها عمل بشود؛ این را دنبال کنید. ایجاد قرارگاه، کار آسانی است؛ چه قرارگاه‌های نظامی، چه قرارگاه‌های بقیّه‌ی موضوعات، [اعمّ از] اقتصادی، فرهنگی و غیره؛ لکن ادامه‌ی کار این قرارگاه‌ها و خروجی این قرارگاه‌ها خیلی مهم است. بروید دنبال عمل جدّی و مجاهدانه تا ان‌شاءالله آن کاری که شما میخواهید، آن چیزی را که میخواهید ــ که میبینم توجّه دارید به نکات مهمّ آموزش و پرورش ــ عمل بشود، و دنبال کنید تا ان‌شاءالله عمل بشود.
خب، هدف و غرض از این دیدار سالانه‌ی ما با معلّمین عزیز ــ که این یکی دو سال گذشته به خاطر بیماری همه‌گیر [کرونا] اختلالاتی داشت و امسال بحمدالله این توفیق را پیدا کردیم که شما را از روبه‌رو مشاهده کنیم ــ این است که نقش معلّمان در فرهنگ عمومی کشور برجسته بشود؛ هدفمان این است. ما میخواهیم معلّم شناخته بشود، ارزش معلّمی در افکار عمومی مردم یک ارزش تثبیت‌شده و ماندگاری باشد که الان این جور نیست. باید جوری [رفتار] کنیم که خود معلّم به معلّمی خودش افتخار کند، خانواده‌ی او به معلّمی او افتخار کنند و جامعه به او به چشم یک موجود مفتخر نگاه کند؛ ما باید به اینجا برسیم. یک مقداری گفتن لازم دارد، یک مقداری عمل کردن لازم دارد؛ حالا گفتنی‌هایش را ما یک مختصری امروز عرض میکنیم.
کلمه‌ی معلّم دو کاربرد دارد، نه یک کاربرد: کاربرد اوّل این است که معلّم را به معنای آموزنده، آموزشگر، تعلیم‌دهنده در نظر بگیریم؛ خب این ارزش بسیار بزرگی است، ارزش والایی است. خدای متعال جزو معلّمین است: وَاتَّقُوا اللهَ وَ یُعَلِّمُکُمُ الله؛(۲) عَلَّمَ الاِنسانَ ما لَم یَعلَم؛(۳)اینها را خدا به خودش نسبت میدهد؛ این خیلی ارزش والایی است. یا در مورد پیغمبران، یا پیغمبر اکرم مثلاً [میفرماید]: وَیُعَلِّمُکُمُ الکِتابَ وَ الحِکمَة؛(۴) معلّم به این معنا؛ یا همه‌ی حکما و علما و فقها و دانشمندان بزرگ و شخصیّت‌های برجسته و همین شهید مطهّری عزیز و مانند اینها به این معنا معلّمند و این ارزش بسیار بزرگی است؛ یعنی کسی که چیزی را به مخاطبی تعلیم میدهد. این یک کاربرد.
یک کاربرد دیگر از معلّم یعنی معلّم آموزش و پرورش که این یک کاربرد دیگری است. ما الان روی این کاربرد دوّمی داریم بحث میکنیم؛ بحث سر مطلقِ معلّمین نیست؛ بحث سر این معلّم بالخصوص است. بار ارزشی این کاربرد دوّم، دو برابرِ بار ارزشی آن کاربرد اوّل است؛ چرا؟ برای خاطر مخاطب این تعلیم؛ مخاطب این تعلیم یک مجموعه‌ای از انسانهایی هستند که احتمال تأثیرگذاری این تعلیم بر روی آنها بمراتب بیشتر است از تأثیرگذاری بر روی همه‌ی قشرهای دیگر؛ اهمّیّت کار معلّم این است؛ یعنی معلّم آموزش و پرورش، آن ارزش کاربرد اوّل را دارد، به اضافه‌ی اینکه کار او در صحنه‌ای است، در عرصه‌ای است که هیچ جایگزینی ندارد؛ هیچ جایگزینی ندارد.
مخاطبین شما در بهترین سنّ تأثیرپذیری و تربیت‌پذیری هستند؛ مخاطبین شما کسانی هستند که آنچه را شما یادشان میدهید تا آخر عمر فراموش نمیکنند؛ این خیلی مهم است. ما مرتّباً معلومات یاد میگیریم، به حسب اختلاف سن و اختلاف حافظه‌ی افراد، از این طرف یاد میگیریم، از آن طرف فراموش میکنیم، امّا آنچه را در کودکی یاد گرفته‌ایم، فراموش نمیکنیم؛ معمولاً تا آخر عمر فراموش نمیکنیم. مَثَل معروف عربی است که «اَلعِلمِ فِی الصِّغَر کَالنَّقشِ فِی الحَجَر» یا «کَالنَّقرِ فِی الحَجَر»؛(۵) مثل این است که شما روی سنگ یک چیزی را نقش کنید و نقر کنید، یعنی آنجا بشکافید روی سنگ را و به‌اصطلاح کار کنید روی سنگ و بنویسید؛ این محو‌شدنی نیست و همیشه هست؛ مخاطب شما این [جور] است.
خب ما مکرّراً صحبت «تمدّن نوین اسلامی» را کرده‌ایم،(۶) یا این جوری تعبیر کنیم «تمدّن شکوفایی اسلامی»؛ تمدّن اسلامی‌ای که استعدادهایش متناسب با زمان شکوفا بشود و خودش را نشان بدهد؛ مکرّر این را گفته‌ایم. زیرساخت اصلی هر تمدّنی، منابع انسانی است دیگر؛ یعنی آن که میتواند یک تمدّن را محتمل کند و ممکن کند و تحقّق ببخشد، عبارت است از نیروی انسانی؛ این نیروی انسانی در کشور ما چه کسانی هستند؟ چه کسی میتواند در آینده یک چنین کار بزرگی را انجام بدهد؟ یک نسلی که با یک امتیازاتی همراه باشد؛ این نسل را شما میخواهید امروز بسازید. نسلی که خودساخته است، دارای هویّت است؛ هویّت ایرانی ـ اسلامی محکم و عمیقی دارد، دلباخته و فریفته‌ی این و آن و بازمانده‌های تمدّن منسوخ‌شده‌ی شرق و غرب نیست؛ نسلی است دانا، دانشمند، کارآمد، ماهر، آشنا با سبک زندگی اسلامی و سنّت‌های ایرانی؛ یک چنین نسلی لازم است تا بتواند آن تمدّن را بسازد. ما از اوّل انقلاب در صدد بودیم این نسل به وجود بیاید؛ البتّه نمیشود گفت بکلّی ناموفّق هم بودیم؛ نه، الحمدلله موفّقیّتهایی هم داشته‌ایم؛ در عرصه‌های مختلف، عناصر تربیت‌شده‌ی این جوری به برکت همین معلّمین تحقّق پیدا کردند، بُروز پیدا کردند، خودشان را نشان دادند؛ در بخشهای مختلف ــ دیگر خودتان حالا میدانید ــ در اقتصاد، در مسائل نظامی، در سیاست، در غیره؛ امّا این کافی نیست. اگر بخواهیم آن تمدّن با آن فراگیری به وجود بیاید، ما بایستی این نسل را توسعه بدهیم، این تربیت گسترش پیدا بکند، فراگیر بشود. پس بنابراین اگر بخواهیم این کار را بکنیم، برای جمهوری اسلامی هیچ فرصتی بالاتر و بهتر از این دوازده سال نیست. این دوازده سال بزرگترین فرصت است برای جمهوری اسلامی که بتواند ارزشها را، آرمانهای انقلاب را بدرستی به این نسل منتقل کند و هویّت اسلامی و ایرانی را در او نهادینه کند؛ این دوازده سال بهترین فرصت است.
خب این رسالت آموزش و پرورش است؛ رسالت معلّمین. می‌بینید این کار خیلی بزرگی است، کار خیلی عظیمی است؛ این فقط یک تعلیم عادّی و معمولی نیست، این یک تعلیم بنیادین است. خوشبختانه زمینه‌ی این کار هم برای آموزش و پرورش مهیّا است؛ یعنی دولت جمهوری اسلامی یک سازمان گسترده‌ی سراسری‌ای دارد به نام وزارت آموزش و پرورش که تا دورترین نقاط کشور و اعماق شهرها و روستاها گسترده است؛ خب این فرصت خیلی مهمّی است. در همه‌ی این سطح وسیع هم گوشهایی و دلهایی آماده‌ی شنیدن هستند، منتظرند شما برایشان [صحبت کنید]. بنده غالباً به بعضی از فضلا و روحانیّونی که مثلاً در بخشهای دانش‌آموزی یا دانشگاهی مشغول کار بودند، تذکّراً این مطلب را میگفتم که «ما همیشه که منبر میرفتیم، منتظر بودیم مثلاً یک چند نفر مستمعی آنجا جمع بشوند تا بتوانیم برایشان حرف بزنیم؛ حالا این خیل جمعیّت دانش‌آموزی پای منبر شما نشسته‌اند»؛ این خطاب نسبت به معلّمین هم صادق است. شما در هفته ساعتهای متمادی گوشها و دلهایی دارید که آنجا نشسته‌اند و منتظرند تا از دهان شما یک حرفی دربیاید و خواسته و ناخواسته در دل آنها بنشیند؛ مهم این است که این حرف شما در دلشان می‌نشیند اگر درست ادا بشود؛ این را باید مغتنم بشماریم؛ این بسیار مطلب مهمّی است، فرصت مهمّی است.
و این تعریف از آموزش و پرورش نشان میدهد که این آموزش و پرورش چه نهاد باعظمتی است. و ایشان درست گفتند که از نگاه به آموزش و پرورش فردای کشور را میشود شناخت؛ بله درست است. [اگر] امروز به آموزش و پرورش نگاه کنیم، میتوانیم از امروزِ آموزش و پرورش فردای کشور را حدس بزنیم و تشخیص بدهیم که چگونه خواهد بود. خب، این حالا تمجید از آموزش و [پرورش]؛ تمجید واقعی، نه تشریفاتی.
لکن مشکلاتی وجود دارد در آموزش و پرورش ما که بنده حالا چند نکته را در این زمینه عرض میکنم. برطرف کردن این مشکلات و رسیدن به وضع مطلوب، هم احتیاج دارد به تدبیر و دانایی، هم همّت و تلاش و مجاهدت، و هم حوصله ورزیدن، صبر کردن، شکیبایی داشتن؛ مدیران خسته نشوند، دستپاچه نشوند، کار را با شکیبایی دنبال کنند.
البتّه ما به ابزارهایی هم احتیاج داریم. برای این کارها اوّلاً متن آموزشی لازم است؛ یعنی به اهمّیّت متن آموزشی توجّه بکنید. با حرف زدن و گفتن و توصیه کردن، مطالب تمام نمیشود. بایستی آموزش و پرورش برای همین مقاصدی که ما عرض کردیم که معلّمین دنبال میکنند، متن آموزشی تهیّه کند؛ هم متن آموزشی، هم کمّیّت معلّم؛ ما از لحاظ کمّیّت معلّمین دچار مشکلیم. آن چیزی که به من گزارش دادند، این است که الان حدود هفتاد هزار معلّم ما در شُرف بازنشستگی‌اند، در حالی که حدود نصف این جمعیّت را میتوانیم جذب کنیم و میخواهیم جذب کنیم؛ [این] مشکل بزرگی است. باید کار کرد روی این قضیّه که حالا من راجع به دانشگاه فرهنگیان یک اشاره‌ای خواهم کرد و عرض خواهم کرد.
کیفیّت معلّم هم مهم است؛ کیفیّت معلّم! هم کیفیّت سواد و درس و علم و امثال اینها؛ این جور نباشد که مثلاً رتبه‌های پایین کنکور بروند سراغ این قضیّه، نه؛ ترتیبی بدهید که رتبه‌های بالای علمی، و بعد، از لحاظ اخلاقی، تربیت اخلاقی، تربیت دینی، تدیّن، دین‌باوری [وارد آن شوند]؛ اینها کیفیّت‌های لازم در معلّم است، اینها مورد نیاز است. اگر بخواهیم به آن اهداف دست پیدا کنیم، یکی از چیزها مسئله‌ی معلّم است. البتّه برنامه و کارهای فوق برنامه‌ای لازم است، و ای بسا انجام بگیرد. البتّه ما در درون آموزش و پرورش ــ همیشه همین جور بوده ــ قبلاً هم حتّی در دوران پیش از انقلاب معلّمین بسیار خوب و متعهّدی داشتیم؛ همان معلّمینی که آن روز با دانش‌آموزها جوری برخورد کردند که یک حرکت عظیم دانش‌آموزی در مسائل انقلاب به وجود آمد؛ یعنی واقعاً یکی از چیزهایی که در انقلاب چشمگیر بود، حضور طبقه‌ی دانش‌آموز بود که خب کشتارهایی هم داشتند که یکی‌اش سیزدهم [آبان] و آن کشتار نزدیک دانشگاه تهران است؛ این نشان‌دهنده‌ی این است که معلّمین فعّال بودند. یا در اوّل انقلاب، این معلّمینی که جوانهای دست‌پرورده‌ی آنها جبهه‌ها را پُر کردند و تعداد زیادی شهید شدند، تعداد زیادی از خود معلّمین به شهادت رسیدند. امروز هم همین جور است؛ امروز هم بحمدالله ما معلّم متعهّدِ مؤمنِ دین‌باورِ دلسوزِ علاقه‌مند کم نداریم، هستند؛ البتّه معلّمین جور دیگر هم داریم.
خب، مسائل آموزش و پرورش را خوب است ما تقسیم کنیم؛ بخشی از مسائل مربوط به کلّیّت آموزش و پرورش است، بعضی مربوط به خصوصِ معلّمین است. اینها را نباید مخلوط کرد؛ یعنی باید معلوم باشد نقطه‌نظرها و وجهه‌ی نظرها در هر مسئله‌ای به کجا است و مخاطب و مسئول کیست.
در مورد آموزش و پرورش، یک نکته‌ی کلّی‌ای وجود دارد که بنده روی آن تأکید میکنم، در صحبتها و نوشته‌ها هم تکرار شده این معنا. ما بایستی کاری کنیم که دانش‌آموز ما دارای هویّت ملّی بشود؛ هدف از تربیت دانش‌آموز، از آمدن این دانش‌آموز به مدرسه، به دبستان یا دبیرستان، صرفاً این نباشد که بخواهد درس یاد بگیرد. خب بله، درس هم باید یاد بگیرد، علم هم باید بیاموزد، امّا مهم‌تر از علم‌آموزی یا لااقل در حدّ علم‌آموزی این است که او احساس هویّت بکند، یک انسان باهویّت ساخته بشود در اینجا که هویّت ملّی و احساس اعتماد به نفْس ملّی پیدا بکند و کودک ما از عمق جان، با افتخارات کشور آشنا بشود؛ این چیزی است که امروز وجود ندارد. خیلی از افتخارات هست؛ حالا ایشان اسم مرحوم آقای کاظمی‌آشتیانی(۷) را آوردند؛ شما بین بچّه‌های مدارستان نظرخواهی کنید ببینید چند درصد کاظمی‌آشتیانی را با آن همه خدمات، با آن ارزش وجودی‌ای که این مرد و این جوان داشت ــ جوان هم بود ــ می‌شناسند و مثلاً فرض کنید رونالدو را چند درصد می‌شناسند! گاهی اوقات بچّه‌های کوچک خانواده‌ی ما اسمهایی را هم می‌آورند که من حتّی نمیتوانم یاد بگیرم آن اسمها را! قشنگ اینها را می‌شناسند، [میدانند] این چه‌کاره است. ما چرا افتخارات ملّی خودمان را نمی‌شناسیم؟ این خیلی مهم است.
یک بخش از این چیزهایی که میگوییم «هویّت ملّی» همین است که افتخارات ملّی را، گذشته‌ی علمی را، گذشته‌ی سیاسی را، گذشته‌ی بین‌المللی را بشناسند، تلاشی که شده و مجاهدتی که شده بشناسند. قضایای انقلاب را چه تعدادی از این بچّه‌های امروز، نسل سوّم و چهارم، درست میدانند؟ از امام بزرگوار، بجز اسم و بجز بعضی از همین تعبیرات ستایش‌آمیز، چقدر اطّلاع دارند؟ از دانشمندان کشور چقدر اطّلاع دارند؟ اینها افتخارات ملّی است. با آرمانهای انقلاب چقدر آشنا هستند؟ خب این انقلابی که توانست این طوفان عظیم را برپا کند، این اقیانوس را به حرکت دربیاورد، شوخی نیست؛ [اینکه] یک حرکت انقلابی بتواند یک کشوری را در تمام اجزائش به حرکت دربیاورد ــ یعنی در دوران انقلاب، راه‌پیمایی‌هایی که میشد، تظاهراتی که میشد، فقط مربوط به تهران یا فلان شهر بزرگ نبود، در فلان روستا هم همین تظاهرات انجام میگرفت ــ این یعنی تلاطم یک اقیانوس.
چه چیزی بود که توانست اینها را این جور حرکت بدهد؟ امام چه کار کرد؟ امام چه میگفت؟ حرف امام چه بود؟ بیست و چند جلد اظهارات امام و فرمایشات امام و نوشته‌های امام امروز در دسترس است؛ چقدر خوانده شده؟ چقدر توجّه شده به اینها؟ آرمانهای انقلاب را بدانند. فقط هم دانستن نیست؛ با اینها آمیخته بشوند؛ این جوان و نوجوان، در دبستان و دبیرستان، آمیخته‌ی با این آرمانها بشود و جان او، دل او، با اینها آشنا بشود. خب بله، ما احتیاج به فرمول شیمی و ریاضی و زبان خارجی و امثال اینها هم داریم؛ این حرف ما به این معنا نیست که ما درس را کنار بگذاریم؛ نه درس که لازم است، ما که معتقدیم پرچم علم را باید هر روز بیشتر بلند کرد در کشور، منتها در کنارش پرچم هویّت ملّی، هویّت افتخار‌آمیز، هویّت انقلابی، هویّت اسلامی هم باید بلند بشود.
[باید] بچّه‌ها ارزش مقاوم بودن را بفهمند؛ [یعنی] اینکه اجزای یک ملّت، اجزای مقاومی هستند. مقاوم یعنی چه؟ یعنی در مقابل باج‌گیری عقب‌نشینی نمیکنند، در مقابل حمله به خودشان نمیلرزند، در مقابل زورگویی کوتاه نمی‌آیند؛ مقاوم یعنی این. اکسیر علاج مشکلات کشور این است: احساس مقاومت، روحیه‌ی مقاومت. خب دنیا، دنیای زورگویی است؛ همه زور میگویند، هر که بتواند زور بگوید زور میگوید؛ بزرگ و کوچک هم ندارد، شرق و غرب هم ندارد؛ باید یک ملّت بتواند در مقابل زورگویی‌ها مقاومت بکند؛ این را باید از بچّگی یاد بگیریم ، این از نوجوانی باید در ما نهادینه بشود. یا ارزش برخورداری از اعتماد به نفس؛ اینها چیزهایی است که لازم است و باید انجام بگیرد. با اینها آن وقت آن نسل سازنده‌ی تمدّن به وجود می‌آید؛ نسلی که میتواند ملّت را عزّتمند کند، کشور را عزّتمند کند، به وجود می‌آید. همه‌ی اینها در مدرسه انجام میگیرد. ارزش معلّم را شما ببینید! آموزش و پرورش متصدّی یک چنین کاری است؛ به خاطر همین خصوصیّات، وزارت آموزش و پرورش را با هیچ وزارتخانه‌ی دیگری نمیشود مقایسه کرد.
یک نکته‌ی دیگر در مورد مسائل آموزش و پرورش که به برنامه‌ریزی‌های این وزارتخانه ارتباط پیدا میکند، تفکیک بین علم نافع و علم لاینفع است؛ علم نافع. حالا شماها خودتان تخصّص دارید، یعنی شماها در این مسئله کارشناس‌تر از بنده هستید، الان در دبیرستان‌های ما و شاید در دبستانهای ما دانشهایی تدریس میشود که هیچ فایده‌ای به حال امروز و آینده‌ی این دانش‌آموز ندارد؛ یک چیزهایی است، [یک] ذهنیّاتی است که یادشان هم میرود و در هیچ مسئله‌ی زندگی به اینها کمک نمیکند، در پیشرفت علم به اینها کمک نمیکند؛ اینها را شناسایی کنید، حذف کنید. علم نافع، آن علمی است که بتواند استعداد جوان و نوجوان را شکوفا کند؛ استعداد او را شناسایی کند، آن را در جهت استعداد خودش رشد بدهد، آن استعداد را شکوفا کند؛ برای آینده‌ی او سرمایه‌ی ذهنی و عملی فراهم بکند؛ این میشود علم نافع؛ بعد طبعاً در پیشرفت و تعالی کشور تأثیرگذار خواهد بود امّا اینکه حالا یک مشت محفوظات ناکارآمد را به ذهن دانش‌آموز سرازیر کنیم، نه این [فایده ندارد]. یک بخش از وقت به آموزش و مهارتها صرف بشود که در صحبت آقای وزیر هم بود و خوب است، دنبال کنید این قضیّه را. سبک زندگی اسلامی، تعاون، همکاری اجتماعی، اینها را بچّه باید در مدرسه یاد بگیرد. نظم و قانون‌گرایی؛ یکی از مشکلات ما مسئله‌ی بی‌انضباطی‌هایی است که در زندگی اجتماعی و زندگی خانوادگی و مانند اینها معمولاً وجود دارد؛ ما از نوجوانی و از جوانی باید نظم و انضباط و تبعیّت از قانون را یاد بگیریم. روح مطالعه، احساس تحقیق و مطالعه در جوان، در نوجوان میتواند نهادینه بشود؛ شما میتوانید این را به عنوان یک مهارت به او منتقل بکنید. فعّالیّتهای جهادی؛ مبارزه با آسیب‌های اجتماعی؛ افراد همه میتوانند با آسیب‌های اجتماعی مبارزه کنند وقتی که این انگیزه در آنها وجود داشته باشد. این هم یک نکته.
نکته‌ی بعد مربوط به سند تحوّل است که خب ایشان اشاره کردند. مسئله‌ی سند تحوّل مسئله‌ی دلشادکننده‌‌ای واقعاً نیست؛ بیش از ده سال پیش این سند تنظیم شده، وزرای محترمی هم که آمدند ــ که حالا ظاهراً شش وزیر، با تعدادی سرپرست در این ده سال در آموزش و پرورش حضور پیدا کرده‌اند که این تبدّل مدیریّتها هم خودش یک مسئله‌ای و یک آفتی است ــ هر کدام یک کارهایی کرده‌اند، گزارشهایی هم داده‌اند، به ما هم معمولاً گزارش داده‌اند که ما این کارها را انجام داده‌ایم لکن آنچه واقعیّت دارد این است که به این سند تحوّل عمل نشده؛ حالا ممکن است یک بخشی از گوشه‌ای از آن به یک شکلی تحقّق پیدا کرده باشد امّا این سند یک کل است، یک مجموعه است. اگر چنانچه مسئولان و مدیران آموزش و پرورش معتقدند که ایرادی در این سند هست، خیلی خب، به روز کنند آن را؛ سند را به روز کنند، کامل کنند، مشکلش را برطرف کنند؛ همّت بگمارند برای اینکه این کار انجام بگیرد و سند تحوّل دیده بشود. برای سنجش پیشرفت هم باید شاخص معیّن بشود؛ اینکه بگویند این قدر درصد از این سند عمل شد و مانند اینها، این نمیشود؛ شاخص کمّی به وجود بیاید، مشخّص بشود که چقدر پیشرفت شده در این سند. خب حالا اینها مسائل کلّی آموزش و پرورش است.
دو سه نکته هم راجع به معلّمان عرض بکنم. خب این بار سنگینی که گفتیم، این بر دوش معلّم است؛ یعنی در مقام اجرا معلّمین هستند که اجرا میکنند؛ ممکن است بعضی از معلّمین در تصمیم‌گیری‌ها هم تأثیر بگذارند، ممکن است بعضی هم تأثیر نگذارند، امّا اجرا یکسره به عهده‌ی معلّمین است؛ اینها هستند که بایستی این کارهای بزرگ را در مقابل این مخاطب که نسل چند‌میلیونیِ نوجوان و جوان است انجام بدهند؛ این نقش منحصر به فردی است. ارزش معلّم را همه باید همین طور که عرض کردیم حس کنند؛ در درجه‌ی اوّل هم خود معلّمین باید نقش خودشان را احساس کنند و حس کنند و بدانند چه کار بزرگی بر عهده‌ی آنها است؛ خسته شدن، ملول شدن، کار را کوچک انگاشتن به خاطر برخی از مشکلاتی که مثلاً حالا طبعاً در مسائل زندگی وجود دارد ــ [مشکلات] معیشتی و غیره ــ با نظر تحقیر به این کار نگاه کردن، این خطا است؛ کار معلّمی، کار بسیار مهمّی است؛ کار بسیار بزرگی است. خود معلّم باید اوّلین کسی باشد که میفهمد مسائلِ این نقش‌آفرینی معلّم را. همین طور که عرض کردیم در مقطع انقلاب، در مقطع جنگ تحمیلی، در حوادث گوناگون سیاسی که در کشور به وجود آمده، در بخشهای مختلف معلّمین توانسته‌اند نقش‌آفرینی کنند و این مجموعه‌ی جوان کشور و نوجوان کشور را به یک سمت درستی هدایت کنند.
خود معلّمین هم علاوه بر اینکه این نقش مهم را حس میکنند، باید احساس امانت‌داری کنند؛ این هم واقعاً یک وظیفه است. معلّم احساس کند امانت‌دار است؛ آن امانتی هم که به او سپرده شده که باید از زیر دست او سالم و با ارزش افزوده خارج بشود، عزیزترین امانتها است؛ عزیزترین امانتها؛ یعنی این نوجوانی که زیر دست شما است ــ خب، دُردانه‌ی کشور نوجوان‌ها و جوانهای کشورند دیگر ــ هم در مقیاس کشوری، هم در مقیاس خانواده ــ که فرزند خودشان، پسرشان، دخترشان را فرستاده‌اند زیر دست معلّم ــ این امانت بسیار باارزشی است، این امانت دست شما است. گفت: «من که لوح ساده‌ام هر نقش را آماده‌ام».(۸) این لوح ساده و نانوشته، آماده‌ی همه‌ی نقشها است؛ شما هستید که این نقش را ایجاد میکنید. باید با ارزش افزوده‌ای که زیر دست شما پیدا میکند خارج بشود. این امانت‌داری را بایستی به بهترین وجهی [انجام بدهید]؛ هم از لحاظ اخلاقی، هم از لحاظ علمی، هم از لحاظ رفتاری، هم از لحاظ آگاهی‌بخشی، دانایی‌بخشی؛ روح دانایی را در این امانت باید شما زنده کنید. و البتّه اگر معلّم ما دین‌باور و دین‌مدار باشد، این کار به بهترین وجهی انجام میگیرد که امیدواریم ان‌شاءالله این معنا باشد. این هم یک مطلب.
یک نکته‌ی دیگر مسئله‌ی دانشگاه فرهنگیان است ــ که خب اشاره شد ــ و دانشگاه شهید رجائی و همه‌ی مراکز تربیت معلّم؛ اینها خیلی مهم هستند؛ خیلی مهمّند. یعنی واقعاً تشکیل این دانشگاه‌ها کار لازمی بود و اهتمام به آنها هم خیلی مهم است. من چند سال پیش در این دانشگاه حضور پیدا کردم و در جمع انبوه و عظیم جوانانی که آنجا بودند، مطالب لازم را، مطالب مهم را آنجا مطرح کردم.(۹) وظیفه‌ی سنگینی نسبت به این دانشگاه وجود دارد؛ از همه جهت باید این دانشگاه‌ها، این مراکز تربیت معلّم تقویت بشود؛ از جهت امکانات سخت‌افزاری، از جهت مدیریّت، از جهت استاد، از جهت متون آموزشی، از جهت فعّالیّتهای تربیتی. این توقّعاتی که ما از معلّم داریم، در چه جور دانشگاهی برآورده میشود؟ این خیلی مهم است. باید در این دانشگاه‌های مربوط به تربیت معلّم و تربیت دبیر جوری باشد که واقعاً معلّمِ مطلوب از این جاها بیرون بیاید. این هم یک مطلب.
یک مطلب دیگر هم این است که آن طور که به من گزارش دادند، رشته‌ی تحصیلی بسیاری از معلّمها با درسی که میدهند منطبق نیست؛ این به نظر من نکته‌ی خیلی مهمّی است. در یک رشته‌ی دیگری درس خوانده، حالا مثلاً فرض کن که در یک رشته‌ی دیگری تعلیم میدهد. البتّه میدانم ناشی از کمبود معلّم است، چون دست مدیران باز نیست که بتوانند آن کاری را که لازم است انجام بدهند، امّا به هر حال باید فکر کرد روی این مسئله. او زحمت کشیده و در یک رشته‌ای درس خوانده؛ خب در مقطعی که مشغول تدریس است، بیشتر از همان رشته استفاده کند و مرتبط با همان رشته باشد.
در دوران کرونا هم معلّمین واقعاً زحمت کشیدند. دوران کرونا برای معلّمین دوران سختی بود؛ یک کار نامأنوس و ناآشنا، بعد کار مضاعف. در یک دورانی معلّم کار مضاعف میکرد؛ یعنی هم در کلاس، شاگرد حضوری داشت، هم بایستی با این برنامه‌های اینترنتی و فضای مجازی و امثال اینها کار میکرد؛ یعنی در واقع کار مضاعف انجام میداد؛ خیلی زحمت شد برایشان. ما صمیمانه از معلّمین در این زمینه تشکّر میکنیم.
سفارش من هم در مورد مسائل مربوط به معیشت، همان سفارش همیشگی است؛ البتّه مشکلاتی وجود دارد در امکانات دولتی، واقعاً یک مشکلاتی هست، اینها را قبول داریم، باید توجّه به این مشکلات داشت امّا مسئله‌ی بیمه، بازنشستگی، مسائل هزینه‌های درمان که بموقع پرداخت بشود، اینها مسائل مهمّی است، به اینها بایستی حتماً توجّه کرد.
و آخرین حرف من هم این است: ما توقّعات زیادی را متوجّه آموزش و پرورش میکنیم و از آموزش و پرورش میخواهیم برای اینها برنامه‌ریزی کنند؛ [امّا] شما معلّمین منتظر نمانید؛ منتظر نمانید. شماها با ابتکارات شخصی خودتان خیلی کارها میتوانید انجام بدهید. معلّمینی هستند که برنامه‌ی مشخّصی هم برای تربیت به اینها داده نشده امّا با ابتکار خودشان، با ابتکار عمل خودشان، با خیرخواهی خودشان، با دلسوزی خودشان توانستند یک مجموعه‌ای از دانش‌آموزان را تربیت کنند و پیش ببرند. ان‌شاءالله که شما هم در این زمینه‌ها موفّق باشید.
از خداوند متعال میخواهیم که روح شهیدان عزیز کشور بخصوص شهدای دانش‌آموز و شهدای معلّم را با [ارواح] اولیائشان محشور کند و روح مطهّر امام عزیزمان را ــ که هر چه داریم واقعاً از پیشروی او و رهبری او داریم و او بود که این راه باز کرد، ما را به این راه هدایت کرد ــ ان‌شاءالله خدای متعال با ارواح اولیائش محشور کند و به همه‌ی شما و ما توفیق بدهد تا بتوانیم وظایفمان را انجام بدهیم.
والسّلام علیکم و رحمة الله و برکاته
(۱ در ابتدای این دیدار، آقای دکتر یوسف نوری (وزیر آموزش و پرورش) گزارشی ارائه کرد.
