
emamian
ناکامی گنبد آهنین اسرائیل در مقابله با موشکهای مقاومت
سامانه ضدموشکی گنبد آهنین رژیم صهیونیستی نتوانست بسیاری از موشکهای مقاومت را رهگیری کند.
بمبافکنهای رژیم صهیونیستی بیش از 15 موشک بهسمت بخش مرکزی غزه شلیک کردند که باعث تخریب گسترده خانههای مسکونی شهروندان شد.
همچنان سطح تنش و آمادهباش عملیاتی در بالاترین سطح است و اشغالگران غزه را به حملات بیشتر تهدید میکنند.
گروههای فلسطینی رژیم صهیونیستی را مسئول تشدید تنشها در غزه دانسته اعلام کردند که پاسخ حمله اشغالگران را خواهند داد.
با کوچکترین حرکتی از سوی رژیم صهیونیستی مقصد نیروهای مسلح ما مرکز این رژیم خواهد بود
آیت الله سید ابراهیم رییسی در مراسم صبح امروز رژه ارتش کشورمان با گرامیداشت روز ارتش و درود به ارواح مطهر شهدا و گرامیداشت یاد و خاطره ایثارگران و جانبازان ،اظهار کرد: امام بزرگوار ما حکیمانه امروز را روز ارتش اعلام کردند. ارتش ما ارتش خداخواه، مردم دوست ،با بصیرت، مکتبی و دارای روحیه انقلابی است.
وی افزود: میثاق با امام و همراهی با مردم بهترین جلوه بصیرت ارتش است. ارتش در دفاع مقدس بسیار خوش درخشید و عملیات های مختلفی را موفقیت آمیز در آسمان و دریا انجام دادند.
رییسجمهور همچنین با بیان اینکه نام نام آوران ارتش هرگز فراموش نمی شود، گفت: تاریخ، همواره ارتش را به عنوان افتخارآفرینان کشور یاد میکند.
وی تاکید کرد: همکاری و برادری ارتش و سپاه مثال زدنی است. نیروهای مسلح ایران توانمندی های بسیاری دارند. محوری ترین توانمندی این نیروها مخلص ، مکتبی ، با مهارت و آموزش دیده، خطرپذیر بودن است که آماده اند با هر دشمنی مواجه شوند. مهمترین مولفه قدرت در جمهوری اسلامی، مردم متدین دلداده به خدا هستند، نیروهای مسلح ما آموزش دیده، مخلص و انقلابی هستند.
رییسی افزود: نیروهای مسلح ما بعد از جنگ تحمیلی به بازسازی خود پرداختند و امروز توانمندی نظامی ما در جهان زبانزد است. ارتش خیلی خوب از فرصت تحریم ها برای توانمند شدن استفاده کرد، صنایع نظامی ما در بهترین شرایط قرار دارد و باید از این صنایع در کشور بهره ببریم.
وی با تاکید بر اینکه نیروهای مسلح از مردم، با مردم و در مردم هستند، افزود: در مسأله کرونا ارتش و نیروهای مسلح در کنار مردم بودند و بسیار خوب عمل کردند و امکانات خوبی در اختیار مردم قرار دادند. در سیل و زلزله و آفات طبیعی، ارتش کنار مردم بود. ارتش، سپاه و بسیج اولین گروهی هستند که در مناطق زلزله زده حاضر بودند و تا مشکل مردم رفع نمی شد، میدان را ترک نمیکردند.
رییس جمهور با یادآوری اینکه ارتش نیروی مجهز و آماده برای دفاع از کشور است و مورد اعتماد مردم خاطرنشان کرد: ارتش امیدآفرین است. آمادگی ارتش برای دشمن این است که بداند قدرت نیروهای مسلح ما قدرت بازدارندگی است. کوچکترین تحرکی از سوی دشمن از چشمان تیزبین نیروهای مسلح ما مخفی نیست. رژیم صهیونیستی بداند کوچکترین تحرک شما از نیروهای مسلح ما مخفی نیست و اگر کوچک ترین حرکتی از سوی شما رخ دهد، مقصد نیروهای مسلح ما مرکز رژیم صهیونسیتی خواهد بود و قدرت نیروهای مسلح ما شما را آرام نمی گذارد.
وی تاکید کرد : آمریکا اعلام کرده است که ما در تمام تحریم ها و فشار حداکثری علیه ایران شکست مفتضحانه نصیبمان شد.این سرنوشت همه کسانی است که علیه جمهوری اسلامی ایران اقدام کنند.
رییس همچنین اظهارکرد: پیام این اقتدار به همه محرومان عالم این است که نیروهای مسلح ما نقطه امید برای مظلومان و مستضعفان هستند. امروز ارتش ایران در دل مردم جای دارد و این ارتش تحت فرماندهی معظم فرمانده کل قوا برای انجام ماموریت های محوله آمادگی دارد.
وی با تشکر از ارتش جمهوری اسلامی ایران اظهار داشت: به عنوان خدمتگزار مردم به همه کسانی که صدای بنده را میشنوند عرض میکنم، ارتش جمهوری اسلامی ایران در دل مردم جای دارد و این ارتش، تحت فرماندهی فرمانده معظم کل قوا(مدظله العالی) برای انجام ماموریتهای محول شده، آمادگی دارد و این آمادگی برای کشور ما توفیق بسیار بزرگی است که باید برای آن خدای متعال را همواره شاکر باشیم.
رئیس جمهور خاطرنشان کرد: پیمانی که ارتش در محضر خدای بزرگ و شهدای عالی قدر با مردم و رهبر معظم انقلاب میبندد، پیمانی همیشگی و میثاقی پایدار است. از خدا میخواهیم به حق ماه مبارک رمضان و شهید بزرگوار این ماه؛ حضرت علی (ع) و ولادت امام حسن مجتبی(ع)، به ارتش جمهوری اسلامی اقتدار و صلابت بیش از پیش مرحمت و دشمنان انقلاب اسلامی اگر قابل هدایت نیستند به دست ما ریشهکن فرماید.
افتتاح نمایشگاه قرآن کریم با حضور رئیس مجلس
بیست و نهمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم، با حضور محمدباقر قالیباف رییس مجلس شورای اسلامی، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش افتتاح شد.
بیستونهمین نمایشگاه بینالمللی قرآن با شعار «قرآن، کتاب امید و آرامش» بهمدت ۱۴ روز در قالب ۴۵کمیته و بخش نمایشگاهی و صدها غرفه در محل مصلی امام خمینی(ره) از امروز میزبان مشتاقان قرآن و عترت است.
نمایشگاه بین المللی قرآن کریم از امشب، همزمان با شب میلاد امام حسن (ع) تا جمعه ۹ اردیبهشت از ساعت ۱۷:۳۰ تا ۲۳:۳۰ میزبان علاقه مندان به قرآن کریم خواهد بود.
از جمله ویژگیهای نمایشگاه امسال قرآن، برپایی نمایشگاه مجازی برای آن عده از افرادی است که به هر علتی توانایی حضور در محل نمایشگاه را ندارند، بر این اساس، بناست هرآنچه در نمایشگاه حضوری عرضه میشود در نمایشگاه مجازی نیز ارائه شود، علاقهمندان از طریق آدرس www.iqfa.ir میتوانند از امکانات این پایگاه استفاده کنند.
بهگفتۀ مسئولان نمایشگاه بینالمللی قرآن، از امتیاز خاص این دوره از نمایشگاه، طراحیِ 80 ایدۀ خلاقانه در قالب 46 بخش است. بخش فرهنگ دانشبنیان و سواد سایبری و مجازی از جملۀ این ایدههاست که بناست طی فرآیندی، بازدیدکنندگان با مقدمات سواد رسانهای آشنا شوند تا به این ترتیب بسترهای لازم جهت کاهش آسیبهای فضای مجازی به سبک زندگی خانوادهها بهویژه جوانان و نوجوانان را فراهم کند. خدماتمحور و خدماتپایه بودن نمایشگاه در این دوره از مهمترین ویژگیهای این رویداد قرآنی شمرده شده است.
از جمله بخشهای نمایشگاه قرآن امسال «مسجد جامعهپرداز و تمدنساز»، «آثار فرهنگی و صنایع دستی قرآنی»، «آواها و نغمات قرآنی»، «الگوهای فرهنگی»، «ترجمۀ قرآن»، «فضای سایبری و فرهنگ دانشبنیان»، «جهاد تبیین»، «ترویج فرهنگ نهجالبلاغه»، «خانواده و سبک زندگی قرآنی»، «نوجوان»، «باغ آیهها»، «مشاورههای قرآنبنیان»، «نشر مکتوب و دیجیتال دینی»، «عفاف و حجاب»، «خادمان قرآن»، «هنرهای دینی»، «عرضۀ محصولات حجاب» و... است.
درسهایی از زندگی امام حسن(ع) برای اصلاح سبک زندگی
وقایع زندگی امام حسن(ع) به لحاظ تفاوتهایی که با دیگر ائمه دارد از پیچیدگی خاص برخوردار است؛ ادوار زندگی حضرت و رفتارهای زیبای او از همان آغازین سالهای هجرت نبوی گزارش شده است؛ مورخین به جهاتی نسبت به گزارش زندگی آن حضرت بهتر عمل کرده اند ؛ لذا نوشته های مورخین اهل سنت در این باره کم نیست؛ کاستی منابع درباره دیگر ائمه وگزارش سیره آنان درباره امام حسن (ع) به جهات مختلف واتفاقات خاص پر رنگ نیست؛ گزارشات تاریخی نسبتا زیادی در همه منابع تاریخی وجود دارد؛ این گزارش ها در قالب موسوعه هایی منتشر شده که کار تحلیل و بررسی را تا حدی آسان می نماید؛ اگرچه بر رسی این گزاره ها از حیث صدور و پی بردن به قطعیت آنها نیازمند تخصص وکار فنی است؛ به هر روی اعتنا و اعتماد به برخی از موسوعه های موجود شاید از سختی کار بکاهد.
برای رسیدن به هر مرتبه از معرفت بهتر است مراحلی از شناخت به دست آورد وطی نمود تا به مرحله عمل رسید ؛ بنابراین اولا با مطالعه و شناخت ابعاد شخصیتی حضرت باید به شناخت کامل از ابعاد وجودی حضرت برسیم بعد به سجایای اخلاقی امام بپردازیم و سپس به این فرامین جامه عمل بپوشانیم ؛ هریک از این مراحل خود دارای فصولی است از جمله برای شناخت حضرت باید به کتاب های خوب مراجعه نمود ؛ کتاب های کامل را باید شناخت و از اهل آن پرسید و یکی از مراحل شناخت مطالعه دقیق سیره هست سیره شناسی تخصص زیاد می خواهد و صرفا با مطالعه سطحی حاصل نمی گردد؛ لذا نیازمند مراجعه به منابع متخصصین و اهل تاریخ دارد. پس از مرحله شناخت نوبت می رسد به عمل، که انسان نفس خود را بادانشی که کسب نمود و با شخصیتی که نسبت به ابعاد وسبک زندگی او شناخت پیدا کرده منطبق می نماید، البته باید تدریجی باشد و گرنه انسان ظرفیت و کشش یک باره نمی تواند داشته باشد.
امام حسن مجتبی(ع) ودلجویی از مستمندان
امام به انواع روش ها رفع نیاز مستمندان می نمودند؛ امام حسن (ع)، نمونه برتر الگوی انسانی و چشمه جوشان کرامت، سخاوت و معدن همه برتری ها و فضایل انسانی از علم تا عمل بودند. نکته مهم اين است كه حضرت مجتبى (ع) با سخاوت بی مانند خود براى هميشه شخص فقير را بى نياز می ساخت و او می توانست با اين حمایت،تمام احتياجات خود را برطرف نموده و زندگى آبرومندانه اى تشكيل بدهد و احياناً سرمايه اى براى خود تهيه نمايد. امام روا نمی ديد، مبلغ ناچيزى كه خرج يك روز فقير را به سختى تامين می كند، به وى داده شود و در نتيجه او ناگزير گردد براى تامين روزى بخور و نميرى، هر روز دست احتياج به سوى اين و آن دراز كند.
امام حسن بن على(ع) تمامى توان خويش را در راه انجام امور نيك و خداپسندانه، به كار می گرفتند و اموال فراوانى در راه خدا می بخشيد. مورخان و دانشمندان در شرح زندگانى پرافتخار آن حضرت، بخشش بى سابقه و انفاق بسيار بزرگ و بى نظير ثبت كرده اند كه در تاريخچه زندگانى هيچ كدام از بزرگان به چشم نمی خورد و نشانه ديگرى از عظمت نفس و بى اعتنايى آن حضرت به مظاهر فريبنده دنيا است. نوشته اند: حضرت مجتبى(ع) در طول عمر خود دو بار تمام اموال و دارايى خود را در راه خدا خرج كرد و سه بار ثروت خود را به دو نيم تقسيم كرده و نصف آن را براى خود نگه داشت و نصف ديگر را در راه خدا بخشيد.
روزى عثمان در كنار مسجد نشسته بود. مرد فقيرى از او كمك مالى خواست. عثمان پنج درهم به وى داد. مرد فقير گفت: مرا نزد كسى راهنمايى كن كه كمك بيشترى به من بكند. عثمان به طرف حضرت مجتبى و حسين بن على (ع) و عبدالله جعفر، كه در گوشه اى از مسجد نشسته بودند، اشاره كرد و گفت: نزد اين چند نفر جوان كه در آنجا نشسته اند برو و از آنها كمك بخواه. وى پيش آنها رفت و اظهار مطلب كرد. حضرت مجتبى (ع) فرمود: از ديگران كمك مالى خواستن، تنها در سه مورد رواست: ديه اى (خونبها) به گردن انسان باشد و از پرداخت آن به كلى عاجز گردد، يا بدهى كمر شكن داشته باشد و از عهده پرداخت آن برنيايد و يا فقير و درمانده گردد و دستش به جايى نرسد.كدام يك از اينها براى تو پيش آمده است؟گفت: اتفاقا گرفتارى من يكى از همين سه چيز است. حضرت مجتبى (ع) پنجاه دينار به وى داد. به پيروى از آن حضرت، حسين بن على چهل و نه دينار و عبدالله بن جعفر چهل و هشت دينار به وى دادند. فقير موقع بازگشت ، از كنار عثمان گذشت. عثمان گفت: چه كردى؟ جواب داد: از تو پول خواستم تو هم دادى، ولى هيچ نپرسيدى پول را براى چه منظورى می خواهم؟ اما وقتى پيش آن سه نفر رفتم يكى از آنها (حسن بن على) در مورد مصرف پول از من سوال كرد و من جواب دادم و آنگاه هر كدام اين مقدار به من عطا كردند.عثمان گفت: اين خاندان، كانون علم و حكمت و سرچشمه نيكى و فضيلت هستند، نظير آنها را كى توان يافت؟
مردي نامه اي را به دست امام حسن(ع) داد که در آن حاجت خود را نوشته بود. امام بدون اين که نامه را بخواند به او فرمود: حاجتت رواست! شخصي عرض کرد: اي فرزند رسول خدا خوب بود نامه اش را مي خواندي و مي ديدي حاجتش چيست و آن گاه بر طبق حجتش پاسخ مي دادي؟ امام فرمود: بيم آن دارم که خداي تعالي تا به اين مقدار که من نامه اش را مي خوانم از خواري مقامش مرا مورد مؤاخذه قرار دهد. روزي گذر امام به جمعي از فقرا افتاد كه چند پاره نان خشك در پيش داشتند و مشغول خوردن بودند. چون نظر آنان به حضرت افتاد، تعارفش كردند. امام حسن از اسب فرود آمده و فرمود: خدا متكبران را دوست نمي دارد. آن گاه با آنان نشست و از غذايشان تناول كرد. به بركت وجود آن بزرگوار چيزي از غذا كم نيامد. آن وقت, حضرت آنان را به مهماني دعوت كرده و ضمن دادن غذاي خوب, لباسهاي فاخري نيز به آنها هديه داد.
دلیل شهرت این حضرت به سخاوت
دلیل شهرت «عمل» حضرت بود که در تمام زندگی خود سیره و عملش اینگونه بود که هیچ سائلی را چه مادی و چه معنوی و علمی و سئوال های شرعی بدون جواب برنگرداند ؛ کرامت به تمام معنا و با تمام وجود از حضرت صادر شد و معنای تام کرامت و سخاوت در وجودش متجلی گردید لذا در «جامعه زیارت» که یکی از منابع مهم شناخت ائمه است به این ویژگی اشاره شده است که اینها معدن کرم و سخاوت هستند و حضرت این معنارا در زمان حیات خود متجلی نمودند.
درسهایی از سبک زندگی و سیره اخلاقی و شخصیت امام حسن (ع)
تمام ابعاد زندگی امام حسن (ع) سرمشق، الگو وقابل تاسی ودرس انسانیت وزندگی است، سیره و رفتار ائمه براساس اصلی بود که برای آنان همیشه این اصل تغییر ناپذیر است ؛ دوست دشمن برای آنها که امام مردم هستند از نظر هدایت گری برابرند ؛ اصل هدایت انسانها برای ائمه معیار رفتار است، از این رو نمی توان گفت که آنها تصوری از انسان به عنوان دشمن داشته باشند ؛براساس اصل کرامت و هدایت گری امام حسن (ع) ودیگر ائمه به هدایت مردم اهتمام می دادند ؛ امیر مومنان درباره قتل خود که او را دستگیر کرده بودند توصیه می فرمود از همان غذایی که برای خودش می دهند برای او نیز پذیرایی کنند و فرمود اگر زنده ماندم او را می بخشم وگرنه بیش از یک ضربه او را قصاص نکنید ؛ روز عاشورا امام حسین(ع) درآخرین ساعات که بسیاری از یارانش را از دست داده بود برای هدایت سپاه دشمن با نشانه های خاص از جمله بر سر گذاشتن عمامه پیامبر و سوار شدن بر مرکب پیامبر (ص) به سوی هدایت آنها رفت با اینکه آنها برای کشتن امام آماده بودند.
رفتار هدایتگرانه امام حسن(ع) با کسی که اورا دشنام داد
مردی از اهل شام وپیروان معاویه که فریفته تبلیغات معاویه بود درسفری که به مدینه داشت با امام حسن(ع) موجه شد که حضرت آراسته و با هیبت بود وجلب نظر می کرد؛ پرسید او کیست ؟ گفتند حسن بن علی است ؛ وقتی ازنزدیک یقین کرد که او حسن بن علی است شروع به ناسزا گویی بر امیر مومنان علی نمود، امام با تبسمی آرام با او رفتار کرد وگفت اگر نیازمندی رفع نیازمندی ازتو می کنم اگر منزل نداری درمنزل ما مهمان باش، این گفتگوها او را آرام کرد و پس از اینکه حقیقت امر به او روشن شد از رفتار خود اعتذار نموده ودوستدار اهل بیت شد.
رفتار منطقی امام حسن (ع) درمقابل معاویه
معاویه دشمن ترین مردمان براهل بیت بود وتا می توانست دشمنی خود را برای منزوی کردن امام حسن (ع) تلاش کرد ؛معاویه پس از صلح برکوفه آمد و بر علیه امیر مومنان تبلیغ و دشنام داد وعهد نامه صلح با امام حسن(ع) را کاغذ پاره ای بی ارزش خواند امام برخواست وجواب اورا در همان جا با آرامی و متانت ومنطق داد وروشنگری نمود و پاسخ معاویه وطرفدارانش قاطعیت و برهان و مستدل، وقتی امام از کوفه به مدینه حرکت کرد به امام دستور داد تا با خوارج برخورد وشورش آنان را سرکوب کند ،امام درجواب فرمود من برای حفظ جان مسلمانان دست از جنگ کشیدم تو مرا برجنگ می فرستی اگر جنگ کنم تو از همه سزاوار تر هستی.
رفتار امام با قاتلش
امام حسن (ع) پس از اینکه مسموم شد، برای حضرت روشن گردید که مسمومیت حضرت با سم به تحریک معاویه وتوسط یکی از همسرانش بنام جعده دختر اشعث بن قیس کندی صورت گرفته است ؛ حضرت ضمن اینکه این قضیه را از دیگراعضای خانواده به ویژه امام حسین(ع) که در صدد بود اورا به جزای کردارش برساند پنهان داشت؛ قطب راوندي می نویسد: حضرت در گفتاري اشاره به نوع شهادت خود و قاتل خود نموده و در جواب عده اي که گفتند او را از منزل خود بيرون نمائيد، فرمودند: چگونه اين عمل را انجام دهم در صورتي که هنوز کاري از او صورت نگرفته است. ( قبل از زهر دادن).امام عليه السلام پس از نوشيدن زهر کلمه استرجاع را بر زبان جاري کرده و رو به جعده نمودند و فرمودند: اي دشمن خدا مرا کشتي، خدا تو را بکشد به خدا سوگند به آرزویت بعد از من نخواهی رسید و پس از ورود برادرشان امام حسين عليه السلام و ديدن طشت پر از خون پرسيدند: چه شخصي اين کار را با تو کرده امام فرمودند: با او چه مي کني: فرمود: به خدا سوگند او را خواهم کشت، امام حسن عليه السلام فرمود: پس نام او را نمي گويم تا آن که جدم رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم را ملاقات نمايم.
بازداری از خون ریزی
مشی امام مدارا بامردم بود وصیت کرده بود، پس از شهادت او را در کنار قبر رسول خدا دفن کنند در عین حال پیش بینی می کرد، عده ای مانع از این کار شده و کار را به درگیری و جنگ کشانده و بدین وسیله خون ریزی وآشوب کرده و مایه نا امنی فتنه در جامعه شده و به ساحت پیامبر(ص) بی حرمتی کنند؛ پس از اینکه شهید شد بنی هاشم طبق وصیت تابوت را به طرف حرم بردند مروان که در دشمنی اهل بیت هیچ کوتاهی نمیکرد، عایشه همسر پیامبر(ص) را تحریک نمود تا مانع از دفن شوند این حرکت و اصرار بنی هاشم نزدیک بود جنگی درگیرد ؛ اما امام حسین(ع) خطاب به مروان گفت اگر نبود وصیت برادرم که توصیه به خویشتن داری و صبر نموده می دانستم که با شما چگونه رفتار کنم ، برادرم وصیت نموده که دوست ندارم درتشییع من به اندازه خون حجامت هم خون ریزی شود
لذا امام با پیش بینی مراقب بود تا در تشییع او نیز با دشمنان مدارا شود و بین مسلمانان تفرقه نشود، چون میدانست در این برهه اسلام برای گذر از بحران های سیاسی نیاز به صلح و آرامش دارد؛ صلح امام با معاویه نیز از این بابت بود که مصالح عالیه اسلام اقتضا میکرد، آرامش در جامعه به ویژه در شهر پیامبر و کنار مرقد او برقرار باشد از این رو حاضر نشد بحران های دیگر در جامعه پدیدار شود. نمونه هایی از رفتار امام در برابر دشمن و کسانی که با امام از سر دشمنی بر خورد نا مناسب داشتند، بیان شد تا الگویی باشد برای کسانی که مدعی پیروی از ائمه را دارند اما با دوستان و هم مسلکان رفتاری دارند غیر منطقی چه رسد به رفتار آنان با دشمنان ؛ دین اسلام در رفتار اهل بیت(ع) نمود بیرونی دارد ؛ اگر در رفتار مهربانی داشته باشیم دشمنان نیز دارای عواطفاند هدایت پذیرند؛ لااقل اصول اسلام را می فهمند.
صلح امام حسن (ع) و پیش بینیهای آخرالزمانی
تحمل صلح امام حسن (ع) با معاویه، برای یاران صدیق و وفادار حضرت(ع) سخت بود، افزود: این افراد سازش با کفر و شرک که در لباس دین ظاهر شده بود، برایشان قابل درک نبود لذا حضرت(ع) در مواجه با آنها تمثیلی قرآنی از داستان حضرت خضر(ع) و حضرت موسی(ع) را بیان کرد که این صلح همانند سوراخ کردن کشتی توسط حضرت خضر(ع) بود و برای درک آن باید تفکر کنید تا پی به حکمت آن ببرید تا بدانید بهترین اقدام برای حفظ حقوق و حیات اسلام و شیعیان امیرالمومنین امام علی (ع) است و با این مثال، این افراد آرام و قانع شدند.
امام حسن (ع) می فرماید با این صلح، درس و تکلیفی برای آینده شیعیان مشخص می کند و معیارهایی برای تشخیص و عملکرد آنها ارائه می دهد، افزود: عملکرد ائمه اطهار(ع) بعد از امام حسن (ع)، تفسیری از صلح ایشان است و حتی قیام امام حسین (ع) هم تفسیری از این صلح است.
درک دوران غیبت با بررسی سختی های صلح امام حسن(ع)
وی با بیان اینکه غیبت امام زمان (عج) و آخرالزمان با صلح امام حسن(ع) پیوند دارد، تصریح کرد: دوران غیبت امام زمان (عج) را با بررسی دوران محنت و رنج صلح امام حسن(ع) می توان درک کرد، زیرا بعد از این صلح به مفاد آن عمل نشد و شیعه کشی به راه افتاد، همانگونه که امروزه نیز شیعه کشی رواج دارد.
می توان گفت امام حسن(ع) در دو بخش به تبیین رویکرد مهدویت و آخرالزمان پرداختند، افزود: بخش اول سیره عملی حضرت(ع) بود که صلح ایشان بخشی از آن است و امام حسن (ع) در زمان امضای این صلح، ویژگی های ظهور را بیان می کند و به افرادی که ایجاد شبهه می کنند، می فرماید: صلح با طاغوت ظاهری است و در باطن همانند صلح حدیبیه است که هیچ نقصی به جایگاه نبوت وارد نکرد و به عنوان فتح الفتوح از آن یاد شد و سوره مبارکه فتح نیز برای آن نازل شد، لذا صلح امام حسن(ع) نیز به جایگاه امامت نقصی وارد نکرد.
بیعت و عهد با هیچ طاغوتی برگردن امام زمان(عج) نیست!
جایگاه امامت امیرالمومنین امام علی (ع) با بیعت با خلفا مخدوش نشد، طبق فرمایش امام حسن (ع)، امام زمان (عج) با هیچ طاغوتی عهد و پیمان ندارد و امام حسن(ع) به یارانشان می فرمایند: «شما هم اکنون با طاغوت بیعت و صلح می کنید اما فردی که در آخرالزمان از خاندان ما می آید، هیچ عهد و پیمانی با حکومت های طاغوت ندارد و بیعت هیچ حاکمی بر گردن ایشان نیست.»
ظلم به مومنان در آخرالزمان به وسیله کفار، با بهره گیری از تمام ابزارها
اگرچه ظلم کفار به مسلمانان بروز وظهور دارد با انواع ابزارها وادوات نظامی سخت ونرم وبا سلاح های کشنده در یمن وعراق وشام وافغانستان وآفریقا ، ودیگر نقاط همه قتل عام و زیر ظلم وستم هستند ؛| ابزارهای مورد استفاه همه توسط کفار فراهم شده است، اما این دوران به طور کامل هنوز نرسیده است و در آن دوران کفار هیچ ملاحظه ای برای سرکوب مومنان ندارند و تمام پرده ها کنار می رود و از ابزارهای مختلف اعم از بمب، فشار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و مسائل فرهنگی برای فشار به مومنان استفاده می کنند که دقیقا این شرایط در دوره امام حسن(ع) بعد از صلح نیز وجود داشت و معاویه با همین روش ها به مومنان ظلم می کرد.
امام حسن(ع) با صلح خود همچون آیینه ای شرایط آخرالزمان را برای مومنان نمایان کرد، در آن دوران امام(ع) وظایف یاران را بیان نمود و فرمود: چنین شرایطی در آخرالزمان حاکم خواهد بود.
بیان ویژگی های خاصی از امام زمان(عج) در سخنرانی های امام حسن(ع)
بخش دوم عملکرد امام حسن(ع) در تبیین ظهور و شرایط آخرالزمان در سخنان حضرت(ع) تجلی داشت، ابراز کرد: امام حسن (ع) در سخنانی درباره قطعی بودن ظهور و طولانی بودن غیبت، شخصیت امام زمان(عج)، تبیین لقب معروف حضرت که «مهدی» امت است و منجی آخرالزمان بودن بیاناتی می فرماید که ابعادی از تبیین ظهور در سیره ایشان است.
غیبت امام زمان(عج) طولانی، سخت و خسته کننده خواهد بود!
امام حسن (ع)، امام زمان(عج) را از فرزندان برادرشان امام حسین (ع) معرفی می کند که در تمام روایات دیگر ائمه اطهار(ع) هم به آن اشاره شده است و همچنین حضرت حجت(عج) را نهمین فرزند امام حسین(ع) معرفی می کند و عمر حضرت(عج) و غیبتشان را طولانی بیان می کند و می فرمایند: «این غیبت طولانی، سخت و خسته کننده برای مومنان خواهد بود.»
سن امام مهدی(عج) در زمان ظهور از اعجاز خداوند است
امام حسن (ع) می فرمایند: «امام زمان (عج) در هنگام ظهور در صورت جوان و دارای سنی کمتر از 40 سال است» گفت: حضرت(ع) این ویژگی را از قدرت های خداوند و اعجاز الهی بیان می کنند و امام مهدی (عج) را مظهر قدرت الهی می دانند.
امام حسن(ع) می فرمایند: نام اصلی امام زمان (عج) در میان مردم معروف نخواهد بود همانطور که امروز، نام اصلی ایشان یعنی «محمد» است که معروف به آن نیست و لقب های ایشان(مهدی ، حجت، صاحب الزمان ، امام عصر وبقیه الله و....)معروف است.
عدالت گستری جهانی ویژگی منحصر به فرد امام زمان (عج)
عدالت گستری جهانی ویژگی دیگری از امام زمان (عج) است که امام حسن(ع) بیان کردند که در روایات شیعه و سنی نیز به آن اشاره شده است یعنی عدالتی که ایشان به پا می کند، بی نظیر است و از ابتدای خلقت بشر تا خاتم و حتی در دوران امام علی (ع) نیز نمونه نداشته است زیرا عدالت ایشان جهانی خواهد بود و ظلم را نیز از سرتاسر جهان برمی چیند.
«تا بشر نخواهد و خود به سراغ امام عصر(عج) نرود، همانگونه که مردم به سراغ امیرالمومنین(ع) رفتند، ظهور رخ نخواهد داد»، تصریح کرد: یعنی باید جهانیان بیدار شوند و امام(عج) را بخواهند و برای تحقق این مهم، انتظار کافی نیست بلکه باید عملا بخواهند و در طلبش باشند.
برپایی حکومت عدالت محور جهانی ویژگی منحصر بفرد دیگر امام زمان(عج)
شیخ صدوق در کتاب «کمال الدین» نقل کرده است که امام حسن (ع) پیرامون امام زمان (عج) یک ویژگی منحصر بفرد را بیان فرموده است و آن تشکیل یک حکومت عدالت محور جهانی است که هیچ پیامبر و امامی به این شیوه عدالت را پراکنده نکرده است و امام حسن(ع) حکومت امام عصر(عج) را منحصر بفرد از باب گسترش عدالت می داند و این روایت را از قول خضر نبی(ع) نقل کرده است.
عدم وجود بیعت و عهدی با هیچکدام از طواغیت زمان از دیگر ویژگی های امام زمان (عج) است که توسط امام حسن(ع) نقل شده است، افزود: تمام ائمه(ع) در زمان طواغیت زندگی کردند و عهد و پیمانی با آنها داشتند اما امام زمان (عج) تنها ولی خداوند است که هیچ عهد و پیمانی با طواغیت نخواهد داشت و این منحصر بفرد است.
امام زمان (عج) اجرا کننده کامل آیات سوره برائت خواهد بود!
حکمت این مهم آن است که امام زمان (عج) تمام کننده حجت الهی برای بشریت است، تصریح کرد: براساس روایت امام حسن(ع)، امام زمان (عج) اجرا کننده کامل آیات سوره برائت خواهد بود و ایشان مخفی بودن ولادت امام زمان (عج) یا غایب بودن حضرت(عج) را از اسرار این مسئله می داند که با طواغیت عهدی ندارد.
امام حسن (ع) درباره علائم ظهور نیز بیاناتی داشته اند، تاکید کرد: ایشان در این باره به تبیین شرایط اجتماعی مسلمانان در زمان ظهور پرداخته است و اوضاع فرهنگی را با رمز بیان کرده و فرموده است که کینه توزی در میان امت اسلام و تفرقه و نابسامانی های فرهنگی و اقتصادی در آن دوران زیاد می شود و طرد و صلب یکدیگر و دشمنی با هم، در آن دوران مشهود خواهد بود که مشاهده می شود، تمام این موارد در دوران کنونی وجود دارد.
پیش بینی امام حسن(ع) از ظهور گروه های تکفیری در دوران آخرالزمان
در آن دوران همدیگر را تکفیر خواهند کرد و خون مومنان را مباح می دانند که پیش بینی از گروه های تکفیری زیر نظر وهابیت فعلی است و این نکته در روایات امام حسن(ع) بی نظیر است و در روایات دیگر ائمه اطهار(ع) نبوده است و در ادامه این روایت، امام(ع)، ظهور امام زمان (عج) را در این دوره که نابسامانی های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی افزایش پیدا می کند، می داند لذا می توان گفت وجود این گروه های تکفیری آغاز بروز یکی از علائم اجتماعی ظهور، براساس کلام امام حسن(ع) است.
امام حسن(ع) همه این شرایط را در آخرالزمان، یک آزمایش می دانند تا این نابسامانی ها منجر به استقبال عمومی شود ؛ مومنان همگی خواهان ظهور و حضور یک منجی الهی(عج) شوند؛ همانگونه که پس از 25 سال که امیر مومنان (ع) از خلافت وحق خود محروم بود ومردم برای بیعتش حجوم آوردند که حضرت در نهج البلاغه از اینگونه توصیف می کند
«مردم به سوی من سرازیر شدند، در حالی که من خود را از این غوغا برکنار ساخته بودم. گفتند: دست بیعت بگشای و من امتناع کردم، باز گفتند: مهیای بیعت شو که جز تو را سزاوار نمیبینیم، من بیم داشتم، اگر امتناع کنم، تفرقه ایجاد شود، پس بابیعت آنان موافقت کردم.
سيره معصومان(ع) در ماه رمضان
ماه مبارک رمضان ماه ضيافت رحمان از بندگان خود ميباشد و خوان رحمت الهي گسترده است- بجاست که با نگاهي گذار به سيره معصومان(ع) در اين ماه رفتارهاي فردي و اجتماعي آنان را سرمشق زندگي خود قرار دهيم.
بطور کلي ميتوان سيره آن بزرگواران را در دو بخش مورد مطالعه و بررسي قرار داد.
الف) رابطه خود و خدا( بعد فردي)
1- تغيير حالت
سيد ابن طاووس« ره» نقل ميفرمايد که وقتي ماه مبارک رمضان فرا ميرسيد رنگ چهره پيامبر اکرم(ص) عوض ميشد و زياد به نماز و دعا ميپرداخت (1)، تغيير حالت آن حضرت در دهه آخر ماه مبارک رنگ مضاعفي به خود ميگرفت، بگونهاي که تمام شبها را به شب زندهداري و عبادت سپري ميکرد. (2)
درباره حضرت امام زين العابدين(ع) نقل شده است که ايشان در اين ماه کاملا غرق در دعا و تسبيح و استغفار و ذکر تکبير ميگشت. (3)
2- نمازهاي مستحبي
گرچه بجا آوردن نمازهاي مستحبي و نوافل يکي از مسائل عادي و روزمره آن بزرگواران بوده است. ولي در ماه رمضان حالت مضاعف به خود ميگرفت، تا آنجا که نمازهاي مخصوصي توسط آنان در ماه مبارک رمضان و شبهاي قدر خوانده ميشد، که ذکر تفصيل آن مجال ديگري ميطلبد.
3- تلاوت قرآن
ماه مبارک رمضان بهار قرآن است و پيامبر اکرم(ص) و عترت طاهرينش که خود قرآن ناطقند و هيچگاه ايشان از قرآن، و قرآن از ايشان جدا نبوده، و تلاوت آيات دلنشين آن جزء برنامه روزمره ايشان بوده است، عنايتخاصي نسبتبه تلاوت قرآن در ماه مبارک رمضان مبذول ميداشتند و توجه اصحاب و ياران خود را نسبتبه آن جلب مينمودند، تا آنجا که در مورد حضرت امام سجاد(ع) نقل شده است که چهل بار قرآن را در ماه مبارک ختم مينمود. (4)
4- نيايش
چگونه خواستن و از چه کسي خواستن و به چه انگيزهاي خواهش کردن از مهمترين مطالبي است که در هر درخواستي، نهفته است اينجا سخن از درخواست از يگانه معبود قادر و تواناست که معصومين(ع) بر بشريت منت نهاده و نحوه درخواست را در قالب« دعا» به عاليترين وجه ممکن نشان دادهاند. و علاوه بر لذت سخن گفتن با خداوند عاليترين مضامين معارف تابناک الهي را در آن جاي داده و از خود يادگارهايي بس ارزشمند به وديعت نهادهاند.
در ماه مبارک رمضان دعاهاي مخصوصي از آن بزرگواران رسيده است که تنها به ذکر عناوين آنها در اين مقاله اکتفا ميشود:
الف- دعا در وقت ديدن هلال ماه مبارک.
ب- دعاي پيامبر اکرم(ص) در وقت وارد شدن به ماه مبارک رمضان،
ج- دعاي پيغمبر اکرم(ص) در شب اول،
د- دعاي ابو حمزه ثمالي در هر شب،
ح- دعاي سحر،
و- دعاي اول صحيفه سجاديه،
ز- دعاي وقت افطار،
ط- دعاي امام زين العابدين(ع) در شبهاي نوزدهم و بيست و يکم،
ظ- دعاي پيامبر اکرم(ص)، و امام باقر(ع) و امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) در ماه مبارک رمضان.
ي- دعاي پيامبر اکرم(ص) و امام زين العابدين(ص) در شب بيست و هفتم،
ل- دعاي پيامبر اکرم(ص) در شب آخر هر ماه،
ن- دعا به هنگام وداع با ماه رمضان،
5- احياي شب قدر
معصومين(ع) در شبهاي قدر شب زندهدار بودند، و نه تنها خود به احياء آن ميپرداختند بلکه خانواده و کودکان و فرزندان خويش را به انجام آن واميداشتند، روايتشده است که رسول خدا(ص) در شب بيست و سوم ماه، خفتگان از خانواده خود را از خواب بيدار ميکرد و آب به صورت آنها ميپاشيد. (5)
حضرت فاطمه زهرا(س) نيز نميگذاشت کسي از فرزندانش در آن شب به خواب رود، و آنان را با کمي غذا و ايجاد آمادگي از روز و با انجام استراحت در روز، آماده ميساخت، و ميفرمود محروم کسي است که از خير اين شب محروم ماند. (6)
و يک سال حضرت امام صادق(ع) به بيماري سختي گرفتار شده بود، آن حضرت دستور داد که در شب بيست و سوم ايشان را برداشته و به مسجد پيامبر(ص) بردند، و آن شب را در آن مکان شريف به احياء گذارند. (7)
6- آداب افطار
چگونه افطار کردن، و با چه افطار کردن از جمله مسائل قابل توجه سيره است. از پيامبر(ص) و ائمه هدي(ع) ادعيه خاصي در وقت افطار نقل شده است. امام صادق(ع) ميفرمايد که پيامبر اکرم در وقت افطار اين دعا را ميفرمود:« اللهم لک صمنا و علي رزقک افطرنا فتقبله منا، ذهب الظلما و ابتلت العروق و بقي الاجر» (8) بار خدايا براي تو روزه گرفتيم، و بر روزي تو افطار نموديم، پس آن را از ما بپذير.
حضرت امير المؤمنين(ع) در وقت افطار ميفرمود: «اللهم لک صمنا و علي رزقک افطرنا فتقبله منا انک انت و السيمع العليم» (9) خدايا براي تو روزه داشتيم، و بر روزي تو افطار کرديم. پس آن را از ما قبول نما، همانا که تو شنوا و دانايي.
و اما اينکه با چه چيزي افطار مينمودند، مواردي نقل شده است، از امام باقر(ع) نقل شده است که پيامبر اکرم با آب و خرما، و يا آب و رطب افطار مينمودند (رطب غير از خرما است). (10) و اگر آن حضرت شيريني و حلوا نمييافتبا آن افطار و گاهي با شکر که از ني گرفته ميشد، افطار ميکرد. (13) و امام صادق(ع) ميفرمايد: پيامبر، اکرم(ص) با شيريني و حلوا افطار مينمود، و اگر آن را نمييافتبا آب ولرم افطار ميکرد، و ميفرمود: آن باعث پاکيزگي کبد و معده است،و دهان را خوشبو ميسازد، و ريشه دندان و ديد چشم را تقويت مينمايد. (14) بنابر اين از مجموعه روايات استفاده ميشود که آن حضرت- در صورت امکان- با يک ماده شيريني مثل حلوا، خرما، و در صورت نبود آنها با آب نيمه گرم و ولرم فطار مينمود.
ابن طاووس از امام باقر(ع) نقل ميکند که حضرت علي(ع) دوست داشت که با شير افطار کند. (15)
7- غسل
پيامبر اکرم(ص) در دهه آخر ماه مبارک رمضان هر شب غسل ميکرد. (16) حضرت امام باقر(ع) شبهاي نوزدهم، بيست و يکم، بيست و سوم و بيست و پنجم را غسل ميکرد (17)، و امام صادق(ع) در شب بيست و سوم دو بار غسل مينمود، يک بار در اول شب، بار دوم در آخر شب. (18)
8- اعتکاف
يکي از مستحبات بسيار مهم و سازنده اعتکاف است. که تفصيل و شرائط آن در کتب فقهي آمده است و از عهده اين نوشته خارج ميباشد، امام صادق(ع) فرمود: يکبار رسول خدا(ص) در دهه اول ماه رمضان به اعتکاف نشست و در رمضان ديگر در دهه دوم، و در رمضان پس از آن در دهه سوم اعتکاف نمود. و بعد از آن هميشه در دهه آخر رمضان به اعتکاف مينشست. (19)
9- وداع با ماه رمضان
برخاستن از سفره ضيافت الله براي عارفان دلداده حق سخت و ناگوار است. لذا همانطور که جدايي عاشق از معشوق، به سختي هر چه تمامتر صورت ميگيرد، پيامبر اکرم(ص) چگونگي وداع با ماه رمضان را چنين بيان ميکند: جابر بن عبد الله انصاري نقل ميکند که در جمعه ماه رمضان، بر رسول خدا وارد شدم. هنگامي که چشم او بر من افتاد فرمود: اي جابر اين جمعه آخر ماه رمضان است، پس با او وداع کن و بگو:« اللهم لا تجعله آخر العهد من صيامنا اياه، فان جعلته فاجعلني مرحوما، و لا تجعلني محروما» يعني خدايا، اين رمضان را آخرين روزه ما قرار مده، و چنانچه قرار دادي پس ما را مورد رحمتخود قرار بده و ما را محروم ساز، و هر کس اين را بگويد به يکي از دو امر نيکو( احدي الحسنيين) نائل ميشود، يا آنکه عمر پيدا ميکند و ماه رمضان بعدي را درک مينمايد، و يا آنکه مورد بخشش و رحمتخدا قرار ميگيرد. (20)
10- شب عيد فطر
از مجموعه روايات استنباط ميشود که اين شب از جايگاه بس والايي برخوردار است، و معصومين(ع) آن را به احياء و شب زندهداري ميگذراندند. حضرت علي بن الحسين امام زين العابدين(ع) شب عيد فطر را در مسجد به نماز ميگذارند تا آنگاه که صبح شود.
11- نماز عيد فطر
رسول خدا(ص) روز عيد بعد از طلوع آفتاب خارج ميشد و هنگامه خروج به اطراف آسمان مينگريست و ميفرمود که در آن روز بر جا نماز و حصير نماز مخوان،يعني روي خاک بنشين و بر آن نماز بخوان.
فقهاء عظام مستحباتي را براي اين روز ذکر نمودهاند که از جمله آنها، نماز را در صحرا بپا داشتن، خارج شدن امام با پاي برهنه و پياده، و توام با وقار و ذکر خدا، و سجده بر زمين و...
روز عيد فطر روز اجر و گرفتن نتيجه امتحان است. قهرا در هر امتحاني نتايجيکسان نيست. شيخ صدوق(ره) نقل مينمايد: امام حسن مجتبي(ع) گروهي از مردم را در روز عيد فطر ديد که به بازي و خنده مشغولند، حضرت رو به ياران خود کرد و فرمود:« خداي عز و جل ماه رمضان را محل مسابقه بندگان خود قرار داده است که به واسطه اطاعتخويش بسوي رضوان الهي پيشي ميگيرند، پس گروهي سبقت گرفتند و پيروز و رستگار گشتند، و گروهي عقب ماندند و محروم شدند، پس عجب دارم از کسي که خندان است و به لهو و بازي مشغول است در روزي که نيکوکاران به اجر و ثواب رسيده و کوتاهي ورزان از آن بيفيض و محرومند، به خدا سوگند اگر پرده برداشته شود هر آينه نيکوکار به عمل نيک خويش و بدکار به عمل بد خود مشغول خواهد شد.» (21)
ب) رابطه خود و مردم( بعد اجتماعي):
1- ايجاد آمادگي براي ماه رمضان
در آستانه ماه مبارک، معصومان(ع) اهميت و عظمت ماه مبارک رمضان را به مرمدم گوشزد نموده و آنان را به استفاده از اين ضيافت الهي فرا ميخواندند که در اين زمينه خطبههاي بسيار جالب از پيامبر اکرم(ص) و امير المؤمنين(ع) و روايات تکان دهندهاي صادر شده است، که براي نمونه به ذکر دو روايتبسنده ميکنيم:
امام صادق(ع) در آستانه ماه مبارک رمضان اينگونه به فرزندان خويش سفارش ميفرمود:« نهايت کوشش خودتان را بنماييد که در اين ماه روزيها تقسيم ميشوند، و سرآمد عمرها و اجلها نوشته ميشود و در آن شبي است که عمل در آن ماه از عمل هزار ماه برتر و افضل است.»
ابو صلت ميگويد: بر حضرت امام رضا(ع) در جمعه آخر شعبان وارد شدم. حضرت به من فرمود: «اي ابا صلت، بيشتر روزهاي ماه شعبان گذشت، و اين جمعه آخر ماه است پس در اين باقيمانده آن کوتاهي مورز و سابق خود را جبران کن،... و بيشتر به دعا و استفغار و تلاوت قرآن بپرداز، و از گناهانت توبه کن، تا با خلوص در ماه خدا وارد گردي.» (22)
2- سفارش به تلاوت قرآن
اهل بيت عصمت و طهارت(ع) علاوه بر آنکه خود موفق به تلاوت قرآن بودند ديگران را به تلاوت آن سفارش مينمودند، و گاه نسبتبه تلاوت بعضي سورهها در بعضي از شبها عنايتخاصي از خود نشان دادهاند، توجه عزيزان را به چند روايت که دو نکته ذکر شده را در بر دارد جلب مينماييم.
وهب از امام صادق(ع) ميپرسد خوب است در ماه رمضان در چند روز قرآن خوانده شود؟ حضرت فرمود: در سه روز به بالا.
امام باقر(ع) فرمود:« لکل شيء ربيع و ربيع القرآن شهر رمضان» (23) هر چيزي بهاري دارد و بهار قرآن ماه رمضان است.
از بين سورههاي قرآن به تلاوت اين سورهها سفارش شده است.
1و 2: سوره عنکبوت و روم:
تلاوت اين دو سوره در شب بيست و سوم ماه رمضان توصيه شده است.
امام صادق(ع) فرمود:« من قرا سورة العنکبوت و الروم في ليلة ثلاث و عشرين فهو و الله يا ابا محمد من اهل الجنة» (24) سوگند به خدا کسي که سوره عنکبوت و روم را در شب بيست و سوم رمضان بخواند از اهل بهشت است. البته اين به معناي اقتضاء است که با وجود شرائطش چنين نتيجهاي را بدنبال خواهد داشت.
3- سوره قدر در وقتسحر و افطار:
از امام زين العابدين(ع) روايتشده است:« من قرا انا انزلناه في ليلة القدر عند فطوره و عند سحوره کان فيما بينهما کالمتشحط بدمه في سبيل الله» (25) کسي که سوره قدر را در هنگام افطار و سحر بخواند مانند کسي است که در اين فاصله در راه خدا بخون خود غلتيده باشد.
و همين مضمون نيز از حضرت امام صادق(ع) روايتشده است. (26)
و نيز از امام صادق(ع) نقل شده است که هر کسي که در هر شب ماه رمضان هزار بار سوره قدر را بخواند در شب بيست و سوم عجايبي را درک خواهد کرد. (27) و در روايتي ديگر از آن حضرت اثر آن را در رسيدن انسان به سرحد نهايتيقين در امور اختصاصي اهل بيت(ع) قرار داده است که به واسطه ديدن بعضي از حقايق در عالم رؤيا به آن ميرسد. (28)
4- سوره دخان:
شيخ صدوق روايت کرده است که مردي خدمت امام باقر(ع) رسيد و پرسيد چگونه من شب قدر را در هر سال شناسايي کنم؟ حضرت فرمود: «وقتي که ماه رمضان آمد هر شب يکبار سوره دخان را بخوان، وقتي که شب بيست و سوم فرا رسيد به آنچه که ميخواهي خواهي رسيد.» (29)
3- کمک به مستمندان
يکي از علل و حکمتهاي روزه اين است که با ايجاد حالت گرسنگي و تشنگي انسان به ياد ضعيفان و مستمندان و تنگدستان بيفتد، و هر کسي به فراخور حال ووسع خود نسبتبه آنان کمک نمايد. (30) ابن عباس ميگويد: وقي که ماه رمضان فرا ميرسيد هر صاحب حاجتي که به نزد رسول خدا مراجعه ميکرد حاجتش برآورده ميشد. (31) راجع به حضرت زين العابدين(ع) نقل است که هر روز ماه رمضان را صدقه ميداد. (32)
4- افطاري دادن
اين عمل در سيره معصومين(ع) بنحو کاملي مشاهده ميشود. و از امام صادق(ع) روايت است که هنگامي که حضرت امام زين العابدين(ع) روزه ميگرفت دستور ميداد گوسفندي را سر ميبريدند، و آن را تکه تکه ساخته و در ديگ ميريختند، آن حضرت در وقت غروب به ديگها سر ميزد و در حالي روزه داشتبوي آبگوشت را استشمام مينمود، آنگاه ميفرمود: کاسهها را بياوريد اين کاسه را براي فلان کس و ديگري را براي فلان بکشيد، و همينطور کاسهها را پر ميکردند تا آبگوشتبه اتمام ميرسيد، آنگاه خود با نان و خرما افطار ميکرد. (33)
5- توجه بيشتر به زيردستان و گذشت از خطاي آنان
از امام صادق(ع) روايت است که امام زين العابدين(ع) در ماه مبارک رمضان توجه خاصي به زيردستان و خدمتکاران خود داشت، و هرگاه يکي از آنها مرتکب خطايي ميشد او را مورد عقوبت قرار نميداد، و تنها گناه او را يادداشت مينمود، تا آنکه که شب آخر ماه رمضان فرا ميرسيد، همه آنان را گرد خود جمع مينمود، و کاغذهاي خطاياي آنان را بيرون ميآورد و بر تک تک آنان ميخواند و آنان به گناه خود اعتراف و اقرار مينمودند، پس از آن در ميان ايشان برميخاست و ميفرمود:« با صداي بلند بگوييد: اي علي بن الحسين، همان خدايت نيز خطاهايت را شمارش کرده است همانگونه که تو گناهانمان را شمردي، و در کتاب، تمام اعمال کوچک و بزرگ ثبت است، و همه اعمال در نزد او حاضر است همانگونه که اعمال ما در نزد تو حاضر بود( و تو بر آن ناظر بودي)، پس از ما درگذر همانگونه که تو اميد عفو و گذشت داري، از ما درگذر تا که خدايت را بخشنده و رحيم يابي... اي علي بن الحسين، کوچکي مقام خود را در برابر خداي داور دادگري که به هيچ کس ظلم روا نميدارد يادآور و از گناه ما درگذر،...» و حضرت در حالي که گريه و زاري ميکرد مرتب اين کلمات را ميفرمود و آنان هم با وي هم آواز ميشدند و ميفرمود: بار خدايا تو به ما دستور دادي که از کساني که به ما ظلمي روا داشتند درگذريم، ما بخود ظلم کرديم، پس از ما درگذر، که تو نسبتبه آن سزاوارتري. تو به ما فرمودي که هيچ درخواست کنندهاي را از در خانههايمان رد نکنيم، ما به درگاه تو دست نياز و درخواستبلند کردهايم، و از تو طلب مينماييم، پس بر ما منت نه، و ما را محروم مساز... آنگاه رو به آنان مينمود و ميفرمود: من از خطاياي شما گذشتم، آيا شما نيز از من ميگذريد؟
و آنان در پاسخ ميگفتند: از تو گذشتيم اي آقاي ما، و تو به ما هيچ بدي روا نداشتي، پس آن حضرت ميفرمود بگوئيد: بار خدايا: از علي بن الحسين درگذر، همانگونه که او از ما گذشت، و او را از آتش آزاد آن همانطوري که او ما را از بندگي رهانيد، و آنان آمين گفتند، و حضرت فرمود: برويد که از شما گذشتم، و همگي شما را آزاد کردم، و همگي آنان را آزاد ميفرمود. (34)
6- حفظ حريم دين و حرمت زمان
حفظ عفت عمومي جامعه از جمله مهمترين وظايف نظام اسلامي استبه عنوان نمونه حد شرابخوار 80 تازيانه است، ولي اگر در ماه رمضان شراب خورده شود حالت ديگري دارد، نجاشي شاعر در روز ماه رمضان شراب خورد، او را بنزد امير المؤمنين آوردند، حضرت پس از يک شب زندان کردن او، و اجراي حد شرعي شرابخواري( 80 ضربه)، 20 ضربه شلاق اضافي، بخاطر شکستن حرمت ماه رمضان بر او زد. (35) و در برخي روايات او پذيراي 39 ضربه اضافي بدان جهتشد. (36)
7- آزادي اسيران
بنابر نقل برخي از روايات حضرت رسول اکرم در ماه رمضان تمامي اسيران را آزاد ميساخت. (37) البته اين مربوط به حفظ مصالح عمومي اسلام و مسلمين است و تشخيص آن به دستحاکم شرعي و ولي امر مسلمين است.
اين نوشته چکيدهاي است گويا از کتابي که توسط اين نويسنده در دست نگارش است، که اميد استبه فضل الهي تقديم محضر دانش پژوهان و شيفتگان معارف گردد.
پينوشتها:
1- اقبال الاعمال، سيد بن طاووس، 70.
2- من لا يحضره الفقيه، شيخ صدوق، 2: 156/2018.
3- الکافي(فروع)، شيخ کليني، 4:88/8، وسائل الشيعه، شيخ حر عاملي، 10: 309/134786( چاپ آل البيت).
4- بحار الانوار، علامه مجلسي، 98/5.
5- همان، 98/160، دعائم الاسلام 1/282.
6- دعائم الاسلام 1/282.
7- بحار الانوار، 98/169.
8- الکافي 4: 95/1، من لا يحضره الفقيه 2:106/ 1850، تهذيب الاحکام، شيخ طوسي، 4: 199/576، المقنعة، شيخ مفيد، 51، مصباح المجتهد، شيخ طوسي، 568، وسائل الشيعه 10: 147/13070.
9- تهذيب الاحکام 4: 200/578، بحار الانوار 98/15.
10- بحار الانوار 96، 314/15.
11- الکافي 4: 152/1، وسائل الشيعه 10:157/1310.
12- تهذيب الاحکام 4:198/569، وسائل الشيعه 10: 146/13067.
13- بحار الانوار، 96/315.
14- الکافي 4:152/4، وسائل الشيعه 10: 158/1305.
15- بحار الانوار 98/12.
16- اقبال الاعمال 195 و 237، وسائل الشيعه 3: 327/3779 و 3783، بحار الانوار 98/12.
17- بحار الانوار 98/58.
18- همان 98/160.
19- الکافي 4: 175/4، من لا يحضره الفقيه 2: 189/2105، اقبال الاعمال 107، بحار الانوار 98/4 و 150.
20- فضائل الاشهر الثلاثة، شيخ صدوق 138/149، وسائل الشيعه 10: 365/13617، بحار الانوار 98/172.
21- من لا يحضره الفقيه 2: 174/2057.
22- الکافي 4: 66/2، تهذيب الاحکام 4:192/547، وسائل الشيعه 10: 305/13481.
23- عيون اخبار الرضا 2: 51/198.
24- الکافي 2: 461/10، ثواب الاعمال، شيخ صدوق، 129/1، معاني الاخبار، شيخ صدوق، 228/1، امالي الصدوق 57/5، المقنعة 50، وسائل الشيعه 10: 302/13472، بحار الانوار 96/386.
25- ثواب الاعمال 136/1، تهذيب الاحکام 3:100/261، مصباح المتهجد 571، المقنعة 50، وسائل الشيعه 10: 361/13611، بحار الانوار 98/165.
26- اقبال الاعمال 114، وسائل الشيعه 10: 149/13076، بحار الانوار 98/11.
27- بحار الانوار 97/344.
28- همان 96/379.
29- مصباح المتهجد 571، المنقعة 50، وسايل الشيعه 10: 362/13612، بحار الانوار 98/165.
30- الکافي 1: 196/ 8، امالي الصدوق 388، وسائل الشيعه 10: 362/13612، بحار الانوار 96/379.
31- الکافي 4: 181/6، علل الشرائع، شيخ صدوق 378/1، فضائل الاشهر الثلاثه 102، المناقب 4/68، وسائل الشيعه 10: 8/12699 و 21700 و 10: 7/12697، بحار الانوار 96: 375/62 و 96: 369/50.
32- بحار الانوار 96/363.
33- اقبال الاعمال 64، بحار الانوار 98/ 82.
34- المحاسن، الشيخ ابو جعفر احمد بن محمد بن ابي خالد البرقي، 396/67، وسائل الشيعه 10:140/13049، بحار الانوار 96/317.
35- اقبال الاعمال 260، وسائل الشيعه 10:317، بحار الانوار 98/186.
36- الکافي 7: 216/15، من لا يحضره الفقيه 4:55/5089، تهذيب الاحکام 10: 94/362، وسائل الشيعه 28: 231/34632
37- دعائم الاسلام، قاضي نعمان 2: 464/ 1644، مستدرک الوسائل، محدث نوري 18: 113.
38- بحار الانوار 96/363.
۴۰ هزار زائر ایرانی برای حج تمتع امسال از سوی عربستان پذیرفته میشوند
صادق حسینی از پذیرش یک میلیون زائر برای حج تمتع در سال جاری از سوی وزارت حج عربستان خبر داد و گفت: از این تعداد ۸۵۰ هزار نفر به حجاج غیر از این کشور اختصاص دارد و سهم ایران از این رقم ۳۵ تا ۴۰ هزار زائر است.
رئیس سازمان حج و زیارت با اشاره به فرصت کم باقیمانده تا زمان حج تمتع، اظهار کرد: در نشست شورا و با دستور رئیس جمهور مقرر شد که بودجه و ارز لازم برای حج تمتع امسال به سرعت تخصیص پیدا کند.
وی گفت: از دیگر محورهای این نشست، دستور رئیس جمهور برای واگذاری چارترینگ (دربست کرایه کردن) هواپیماهای سفر به عتبات از وزارت راه و سازمان هواپیمایی به سازمان حج و زیارت با هدف کاهش قیمتها و آسانتر شدن سفر بود.
رئیس سازمان حج و زیارت اظهار کرد: برای بازگشایی مرزهای زمینی عراق به روی زائران، پایان هفته به این کشور سفر میکنم و در صورت توافق با طرف عراقی، کاروانهایی که از سازمان حج و زیارت مجوز دارند، میتوانند از مرز زمینی استفاده کنند.
حسینی با اشاره به گران بودن سفر به عراق به علت استفاده از فرودگاه خصوصی نجف، گفت: در نشست امروز برای انتقال فرودگاه زائران ایرانی از نجف به فرودگاه بغداد که دولتی و ارزانتر است، تصمیمگیری شد.
اعتراف غرب به یک شکست ننگین/ سربلندی ایران در کارزار فشار حداکثری
راهبرد فشار حداکثری چگونه شکست خورد؟
پایگاه «ریسپانسیبل استیت کرافت» در مطلبی به بررسی سیاستهای آمریکا در قبال ایران پرداخت و نوشت: «جنگطلبان در آمریکا استدلال میکنند که فشارهای رئیس جمهور سابق این کشور علیه ایران در سال ۲۰۱۸ نتیجه داشته است.»
نگارنده این مطلب در بخش دیگری تاکید میکند: «دادههایی که اخیراً منتشر شده، هیچ گونه حمایتی از استدلال تضعیف ایران ارائه نمیدهد. آخرین برآورد تولید ناخالص داخلی ایران در پاییز گذشته نشان میدهد که این تولید ناخالص داخلی غیرنفتی ایران در این مدت در مقایسه با مدت مشابه سال پیش از آن رشد داشته و رشد مشابهی نیز در آمارهای ارائه شده برای سه ماهه اول و دوم نیز مشاهده میشود.»
«ریسپانسیبل استیت کرافت» نوشت: «پیشبینیهای منتشر شده در چشمانداز اقتصادی جهان برای ماه آوریل، رشد تولید ناخالص داخلی ایران را برای سال مالی که اخیراً به پایان رسیده است، ۱.۵ درصد نشان میدهد و نرخ متوسط رشد ۲.۵ درصد برای سال ۲۰۲۱ و ۲.۱ درصد برای سال ۲۰۲۰.»
شکست فشار حداکثری علیه ایران
رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران مرداد سال گذشته در گفتگویی، ضمن اذعان به شکست تحریمهای ظالمانه و فشارهای ضد انسانی آمریکا علیه ایران، ادعای تکراری دولت جو بایدن درباره آمادگی واشنگتن برای بازگشت به برجام در صورت «تعهد ایران به تعهداتش» را تکرار کرد.
این نماینده ویژه دولت بایدن گفت: «ببینید ما یک وضعیتی را به ارث بردهایم که رئیسجمهور بایدن تصمیم گرفته که به آن پایان دهیم، وضعیتی که طی آن کارزار فشار حداکثری که دولت ترامپ علیه ایران اعمال کرده بود، به طرز وحشتناکی شکست خورد و این به طرز بدی به منافع ایالات متحده آسیب زده است.»
راهبرد فشار حداکثری کاملاً شکست خورده است
نیوزویک نیز در یادداشتی به قلم «دانیل دیپتریس» عضو اندیشکده آمریکایی اولویتهای دفاعی، نوشت: «اگر راهبرد فشار حداکثری با هدف وادارسازی ایران به پذیرش تمام و کمال خواستههای آمریکا طراحی شده باشد، در آن صورت این راهبرد کاملاً شکست خورده است؛ سیاست فشار حداکثری که «برایان هوک» هم به اجرا گذاشت، بر پایه یک فرضیه بسیار مبهم بنا نهاده شده بود.»
فشار حداکثری در قبال ایران شکست خورد
پایگاه «بیزنس اینسایدر» در گزارشی به موضعگیری دولت آمریکا در قبال برجام پرداخت و نوشت: «جو بایدن با وجود ادعا برای بازگشت به توافق هستهای، از زمان روی کار آمدن خود اقدامی برای بازگشت به این توافق انجام نداده است.»
این گزارش آورده است: «زمانی که در سال ۲۰۱۸ دولت وقت آمریکا از توافق هستهای خارج شد، ایران به این توافق پایبند بود؛ ترامپ به عنوان بخشی از کمپین فشار حداکثری، تحریمها علیه ایران را با هدف ایجاد توافقی بهتر احیا کرد.»
نویسنده این گزارش، رویکرد ترامپ در قبال ایران را «شکست حداکثری» توصیف کرده و مینویسد: «طرح ترامپ شکست حداکثری بود و پاسخی قابل پیشبینی دریافت کرد؛ تهران خیلی زود اقدام به راه اندازی مجدد برنامه هستهای خود کرد و از جمله غنیسازی اورانیوم بیش از حد توافق شده را آغاز کرد.»
شکست تمام عیار ترامپ
دونالد ترامپ در زمان حضور در کاخ سفید تمام تلاش خود را به کار بست تا با اعمال سیاستهای فشار حداکثری ایران را در بن بست قرار دهد اما در اصل او به بن بست خورد و کار به جایی رسید که در همان مقطع برخی از رسانههای آمریکا ضمن انتقاد از سیاستهای ترامپ تروریست، سیاستهای او در قبال ایران را شکست تمام عیار او توصیف کردند.
در همین راستا نیویورک تایمز به قلم «نیکلاس کریستف» نوشت: «به نظر میرسد که ترامپ در یک دنیای فانتزی زندگی میکند که در آن اقدامی چون ترک توافق هستهای به همراه اعمال تحریمها و توئیتهای تهدیدآمیز، ایران را به دست کشیدن از برنامه هستهایاش وادار خواهد کرد. اما تاکتیکهای ترامپ در عمل خشم ایران را برانگیخته و آن را به واکنش وادار کرد.»
این روزنامه آمریکایی اعتراف میکند: «رویکرد فشار حداکثری ترامپ در رابطه با هر کشوری که اعمال شده، یک شکست تمام عیار بوده است.»
اعتراف فرانسه به شکست فشار حداکثری
آشِ فشار حداکثری آمریکاییها علیه ایران به قدری شور شده بود که با واکنش فرانسویها هم روبهرو شد. «ژان ایو لودرایان»، وزیر خارجه فرانسه در گفتگویی به صراحت اعلام کرد: «کارزار حداکثر فشار علیه تهران، عملاً موفقیتی نداشته و تنها موجب افزایش ریسک و خطر است.»
کارزار فشار حداکثری شکستی مفتضحانه بود
«ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در نشست خبری به شکست راهکار فشار حداکثری علیه ایران اشاره کرد و گفت: «واقعیت این است که دولت قبلی واشنگتن برای ما مجموعهای از گزینههای وحشتناک باقی گذاشت. کارزار فشار حداکثری یک شکست مفتضحانه بود و خلاف هر آنچه در آن وعده داده شده بود، اتفاق افتاد.»
«بایدن» با اعمال فشار حداکثری به نتیجهای نمیرسد
پایگاه «واشنگتن پست»، هم در مطلبی با عنوان «زمان تصمیمگیری برای آمریکا و ایران فرارسیده است» ضمن اشاره به کمپین موسوم به فشار حداکثری «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور پیشین آمریکا، نوشت: «حقیقت مسلم این است که ثابت شده فشار حداکثری، به یک شکست حداکثری رسید. جو بایدن با ادامه این سیاست نتیجهای نخواهد گرفت.»
بیحاصلی فشارهای حداکثری آمریکا علیه ایران
پایگاه «نشنال این ترست» رسانه دیگر آمریکایی بود که به صراحت به شکست سیاستهای فشار حداکثری ساکنان کاخ سفید علیه ایران اعتراف کرد و نوشت: کمپین فشار حداکثری آمریکا در دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده با شکست مواجه شده و نتیجهای برای واشنگتن در پی نداشته است.
در این گزارش آمده بود: «خروج آمریکا از توافق هستهای نتوانست تغییری در فعالیتهای ایران ایجاد کند؛ بین سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ دولت آمریکا تقریباً تحریمها علیه گروههای تحت حمایت ایران را دو برابر کرد، اما فشارهای بیوقفه نتوانست تغییری در سیاست خارجی ایران ایجاد کند.»
اعتراف مسئولان و رسانههای آمریکایی و حتی متحدان آنها در کشورهای غربی ثابت میکند که اعمال سیاستهای فشار حداکثری علیه ایران از سوی آمریکاییها، فارغ از مستاجران کاخ سفید شکست خورده است و این اعتراف آنها را نباید فراموش کرد.
وزیر خارجه عراق: درباره تسهیل زیارت عتبات اقدام میکنیم
فؤاد حسین وزیر خارجه عراق عصر روز چهارشنبه(24 فروردین ماه) با حضور در محل وزارت امور خارجه با حسین امیرعبداللهیان دیدار و گفتوگو کرد و پس از آن در نشست خبری مشترک با همتای ایرانی ضمن تشریح گفتوگوهای انجام شده به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.
وزیر خارجه عراق ضمن ابراز خرسندی از حضور در ایران گفت: با ایرانیها یک موضوع ثابت داریم و آن بحث زیارت عتبات مقدسه توسط ایرانیها و چگونگی تسهیل این سفرهاست.
فؤاد حسین افزود: سفر زیارتی بخشی از گفتوگوها بود که بتوانیم آن را تسهیل کنیم.
این دیپلمات عالیرتبه عراقی بیان کرد: امنیت ایران و عراق مرتبط با امنیت ایران است. ایران و عراق دو کشور همسایه هستند و روابط اقتصادی، فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی با قدرت بین دو کشور وجود داشته و دارد. زمانی مشکل امنیتی باشد باید راه گفتوگو را در پیش بگیریم. درها برای گفتوگو باز است چه در بغداد و امیدواریم این درها در تهران باز باشد که گفتوگوهای فشردهای را در مسائل امنیتی باز کنیم.
وی گفت: برادران ایرانی برخی شکایتها را درباره برخی مسائل امنیتی دارند و باید با صراحت دراینباره صحبت کنیم و باید این مسائل را از راههای دیپلماتیک و گفتوگو حل کنیم. این مسائل را حل خواهیم کرد.
وزیر خارجه عراق درباره گفتوگوهای ایران و عربستان نیز بیان کرد: این گفتوگوها ادامه داشته و برای مدتی متوقف شد و امیدواریم دور بعدی این گفتوگوها بین ایران و عربستان برگزار شود. مشخص است که گفتوگو تا الان در چارچوب مشارکت دستگاه امنیتی دو طرف بوده است و از سمت ایران نمایندگانی از وزارت خارجه بودهاند ولی چارچوب گفتوگوها بین دستگاههای امنیتی بوده است. برخی مسائل بوده که باید بحث شود. امیدوارم بهزودی نشست بعدی برگزار شود. گمانهزنیهایی درباره زمان آن مطرح شده است و بهصراحت نمیتوانم درباره زمان نشست صحبت کنم ولی طرفین مایل به انجام آن هستند.
وی گفت: امیدوارم بتوانیم به مراحل بعدی این گفتوگوها برسیم و از گفتگوهای بسته و محرمانه به گفتوگوهای علنی برسیم. وضعیت بعد از برقراری آتشبس در یمن سمتوسوی دیگری پیدا کرده است. آتشبس در یمن حاصل تلاش طرفهای منطقهای، یمنی و بینالمللی بود و این آتشبس میتواند یکی از دلایلی باشد که زمینه ازسرگیری گفتوگوها را فراهم کند که برسیم به گفتوگوهای دیپلماتیک و غیر محرمانه. بخشی از گفتوگوها درباره مسائل منطقهای بوده و عراق نقش پررنگی در این زمینه داشته است.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در جریان کنفرانس خبری مشترک با فواد حسین وزیر امور خارجه عراق گفت:
از جمله موضوعاتی که در مباحث دوجانبه گفتگوهای امروز مورد توجه دو هیئت ایرانی و عراقی قرار گرفت تاکید بر اهمیت لغو روادید زمینی بین دو کشور بود و امیدوار هستیم که در آینده نزدیک با توجه به فاصله گرفتن دو کشور از بحران کرونا، قادر باشیم رفت و آمدهای اتباع دو کشور را از طریق مرزهای زمینی گسترش دهیم.
وزیر امور خارجه کشورمان تصریح کرد: صنعت توریسم بین دو کشور میتواند نقش بسیار مهمی در توسعه هر چه بیشتر مناسبات ایفا کند.
امیرعیداللهیان گفت: امیدواریم که طرف عراقی با جدیت این موضوع را پیگیری کنند که در آینده اتباع دو کشور بتوانند با خودروهای شخصی و با خانوادههای خود به یکایک استانهای دو کشور سفر زیارتی و سیاحتی داشته باشند.
وی افزود: روابط عمیق راهبردی و ممتاز دو کشور در شرایطی قرار دارد که ما در ماههای آینده میتوانیم روابط را در عرصه های متنوعی گسترش دهیم.
وزیر امور خارجه کشورمان اضافه کرد: در ۷ ماه گذشته دولت مردمی آقای رئیسی حجم تبادلات تجاری و همکاریهای دو کشور چهار و نیم برابر مدت مشابه گذشته افزایش پیدا کرده است.
وی تصریح کرد: ما در گفتگوهای امروز بر نقش مهم منطقهای عراق تاکید کردیم.
حفظ وحدت كلمه و مراعات اخوت ايمانی اساس عظمت اسلام است
با حلول شهر مبارك رمضان، ماه رحمت و غفران و بركت، از خداوند متعال مسالت مينمايم كه عموم مسلمين را بيش از پيش به تكاليف و مسئوليت هايي كه خداوند عالم به عهده آنها گذاشته است متوجه فرمايد؛ مسئوليت حفظ قوانين الهي و عمل به قرآن كريم كه اساس عظمت و مجد اسلام و مسلمين است مسئوليت حفظ وحدت كلمه و مراعات اخوت ايماني كه ضامن استقلال ممالك اسلامي و خروج از نفوذ استعمار است. (در ديدار عموم مسلمانان، دولت هاي اسلامي و عربي و انقلابيون فلسطيني؛ 19 مهر 1351 خورشيدي)
- لازم است در اين موقع حساس كه بيش از هر وقت احتياج به اجتماعات اسلامي داريم، ملت مسلمان ما به مساجد در تمام بلاد رو آورند و نهضت را از راه مساجد كه دژهاي محكم اسلام است، زنده نگه دارند و با شعارهاي اسلامي، نهضت را به پيش برند.(در ديدار مسلمانان و مستضعفان ايران و جهان؛ سوم مرداد 1358)