
emamian
عيد فطر و نقش آن در تحولات فردي و اجتماعي
روز بازگشت به فطرت
در فرهنگ اسلامي اولين روز ماه شوال به عنوان عيد فطر و جشن بازگشتبه فطرت معين شده است، زيرا مسلمانان روزهدار در طول ماه رمضان با ارتباط هاي پي در پي با خداوند متعال واستغفار از گناهان به تصفيه روح و جان خويش همت گماشته و از تمام آلودگيهاي ظاهري و باطني که بر خلاف فطرت آنهاست، خود را پاک نموده و به فطرت واقعي خود برميگردند . اميرمؤمنان علي عليه السلام نيز از همين زاويه به عيد فطر مينگرد و با اشاره به روز عيد ميفرمايد: «انما هو عيد لمن قبل الله صيامه وشکر قيامه وکل يوم لا يعصي الله فهو عيد (1) ; اين عيد کسي است که خدا روزهاش را پذيرفته و نماز او را ستوده است و هر روز که خدا نافرماني نشود، آن روز عيد است .»
بلي روز ترک گناه و فاصله گرفتن از زشتيها و پليديها و روز غلبه بر شياطين، روز عيد است . عيد فطر روز بازگشتبه فطرت است، اين معنا راميتوان از لغت «عيد فطر» هم فهميد، چرا که «عيد» به معناي بازگشت و «فطر» به معناي «فطرت و طبيعت» است .
مسلمانان در اين روز در اثر يک ماه ضيافت و مهماني خداوند به صفاي باطن دستيافته و در حقيقت، شخصيت واقعي خويش را بازيافتهاند، آري، فطرت پاک انسان در طول سال در اثر غبارهاي جهل و ناداني و غفلتبه انواع گناهان و معصيتها مبتلا شده و از حقيقتخود دور ميشود و در نتيجه دچار خودفراموشي و خدا فراموشي ميگردد . اما با فرا رسيدن ماه مبارک رمضان، انسان مسلمان در پرتو فضاي معنوي آن ماه و تلاشهاي خويش به يک زندگي نوين دست مييابد، که ميتوان آن را «بازگشتبه خويشتن» ناميد .
در روز عيد فطر گوئي يک مسلمان از نو متولد ميشود، چرا که طبق گفتار اميرمؤمنان عليه السلام، روزهداران در شب عيد فطر از تمام آلودگيها و پليديها پاک شده اند و کمترين پاداش خود را که پاکي و پاکيزگي است دريافت نمودهاند . آن حضرت چنين ميفرمايد: «واعلموا عباد الله! ان ادني ما للصائمين والصائمات ان يناديهم ملک في آخر يوم من شهر رمضان: ابشروا عباد الله! فقد غفر لکم ما سلف من ذنوبکم فانظروا کيف تکونون فيما تستانفون (2) ; اي بندگان خدا! بدانيد که کوچکترين چيزي که براي مردان و زنان روزهدار است، اين است که فرشتهاي در روز آخر ما مبارک رمضان به آنها ندا ميدهد: اي بندگان خدا! بشارتتان باد که [خداوند متعال ] تمام گناهان گذشته شما را آمرزيد، پس بنگريد که بعد از اين چگونه عمل خواهيد کرد .»
شيخ مفيد مينويسد: اينکه روز اول ماه شوال عيد اهل ايمان قرار داده شده است، به خاطر اين است که آنان براي قبولي اعمالشان در ماه رمضان خوشحالند و از اينکه خداوند متعال گناهانشان را بخشيده و بر عيبهاي آنان پرده کشيده و مژده و بشارت از طرف خداوند رسيده است که ثوابهاي بسياري براي روزهداران عطا خواهد کرد و از اينکه مؤمنين در اثر تلاشهاي شب و روز ماه مبارک رمضان چند مرحله به قرب الهي نزديک شدهاند، حالتسرور و نشاط دارند . در اين روز غسل معين شده و اين علامت پاکي از گناهان ميباشد، عطر زدن و بوي خوش استعمال کردن و لباس زيبا و تميز پوشيدن و به صحرا رفتن و زير آسمان نماز خواندن همهاش علامتشادي و سرور و از روي حکمت ميباشد (3) .
مراتب روزهداران در عيد فطر
بدون ترديد تک تک مسلمانان با فرا رسيدن عيد سعيد فطر نوعي شادي و لذت دروني در خود احساس ميکنند، اما استقبال مسلمانان از روز عيد فطر يکنواخت و مساوي نيست . زيرا هر کسي نسبتبه معرفت و ايمان خود به اين عيد بزرگ و با عظمت مينگرد و از آن بهره ميگيرد. زمينهها، ذهنيتها، مراتب ايمان و عوامل ديگري در نگرش و انگيزه افراد دخالت دارد .
به همين جهت عارف واصل ميرزا جواد آقا ملکي تبريزيقدس سره (4) روزه داراني را که به عيد سعيد فطر وارد ميشوند، به پنج گروه تقسيم ميکند و نوع نگرش آنان رانسبتبه اين روز با عظمت توضيح ميدهد . ايشان در مورد پايينترين مراتب استقبال کنندگان از عيد فطر مينويسد: «گروهي از روزهداران حقيقت روزه را نشناختهاند و با زحمت و تکلف از خوردن و آشاميدن و ساير مبطلات خود داري ميکنند و اين را نوعي طاعت ميشمارند و خود را منتدار خداوند ميدانند . آنان از اعضاء و جوارح خود مراقبت نکرده و با دروغ و غيبت و بهتان و افترا و دشنام، به آزار ديگران پرداخته و زحمات خود را هدر ميکنند و در نزد خداي عالميان منزلتي ندارند، مگر اينکه حضورشان در روز عيد براي حسن ظن به عنايتخداي بزرگ باشد و در نمازگاه خود در روز عيد فطر از گناهان استغفار نموده و طلب آمرزش کنند .»
وي عاليترين مرتبه استقبال کنندگان از عيد فطر را از آن روزهداران عارفي ميداند که لذت نداي خداي «جل جلاله»، رنج گرسنگي و تشنگي و شب زنده داري را از ياد آنان برده و با شوق و شکر بلکه با وجد و سکر (5) آن را پيشواز نموده، در سرعتسير و سلوک و پيشروي به سوي خير، جديتبه خرج داده و از عمق جان به نداي رب الارباب لبيک گفتهاند .
خداوند متعال اعمال را از اين گروه به حسن قبول ميپذيرد و آنها را به مقام قرب نزديک مينمايد و در پيشگاه صدق در جوار خود با اولياء و اصفياء مينشاند و از «جام اوفي» به آنها ميچشاند و به مقام «او ادني» ميرساند (6) . آري، در حقيقت در سحرگاه عيد فطر اولياء الهي با حضرت حق چنين نجوا دارند:
اي عيد عاشقان به حقيقت جمال تو
هر لحظه عيديي رسدم از وصال تو
عيد کسان غره شوال و عيد من
آن ساعتي بود که ببينم جمال تو
حل مشکلات اقتصادي و اجتماعي در مورد ابعاد اقتصادي و اجتماعي عيد فطر مي توان به پرداخت زکات فطره به عنوان عاملي ارزشمند براي فقرزدايي، توسعه اقتصادي و حل مشکلات اجتماعي در جامعه اسلامي اشاره نمود . افزون بر اينکه در کنار کمک به فقراء، موارد مصرف ديگري نيز براي زکات فطره در اسلام منظور شده است که از جمله آنها احياي روحيه همياري و تعاون، رسيدگي به وضع بهداشتي، درماني و فرهنگي مسلمانان ميباشد . از زکات فطره ميتوان قرض بدهکاران حقيقي و افرادي را که در راه معصيت و خلاف بدهکار نشدهاند، پرداخت نمود . در ساختن مسجد، مدرسه، پلها و راهها و بيمارستانها و برطرف کردن ساير نيازهاي مسلمانان نيز ميتوان از اين بودجه مردمي استفاده کرد .
همچنين با اين بودجه ميتوان باورهاي ديني و اعتقادات مسلمانان ضعيف الايمان را تقويت نمود و کساني را که در معرض شبهات و وسوسههاي دشمنان قرار دارند ياري کرد .
مسلمانان با عمل به اين موارد که با پرداخت زکات فطره انجام ميشود، در حقيقتبه بخشي از دعاهاي ماه رمضان - که در مدت يکماه بعد از نماز زمزمه ميکردند -، در روز عيد فطر جامه عمل ميپوشانند . گذشته از اينها، پرداخت زکات فطره که با نيت عبادت و تقرب به خداوند متعال انجام ميشود، نوعي بهرهگيري از ماديات براي رسيدن به معنويات است .
بدين جهت گفتهاند که قبول روزه موکول به پرداخت زکات فطره ميباشد، چرا که دادن زکات موجب جدايي از تعلقات مادي و هواهاي دنيوي و نفساني است و انسان مؤمن براي دوام فطرت الهي خويش و بازگشتبه عهد فطري «الست» از هر آنچه رنگ تعلق دارد، بايد رها و آزاد باشد و زنجير ماديات را از پاي خود برکند تا سبک بال به سوي خداوند گام نهد . همچنانکه امام علي عليه السلام فرمود:
«تخففوا تلحقوا (7) ; سبکبال باشيد تا [به مقصد] برسيد .»
رسيدن به وصال حق باگران باري و تعلقات بسيار سازگار نيست . خداوند متعال ميفرمايد: «قد افلح من تزکي وذکر اسم ربه فصلي» (8) ; «همانا رستگار شد کسي که [با پرداخت زکات، ] خود را تزکيه نمود و آنکه نام پروردگارش را ياد نموده و سپس نماز خواند .»
يکي از مصاديق اين آيه، عيد فطر و زکات فطره ميباشد . در روايات آمده است که همواره رسول خدا صلي الله عليه و آله روزهاي عيد فطر قبل از رفتن به مصلي فطره را تقسيم ميکرد و اين آيه را ميخواند (9) .
تعظيم شعائر اسلامي
خداوند متعال ميفرمايد: «ومن يعظم شعائر الله فانها من تقوي القلوب» (10) ; «هر کس شعائر الهي را بزرگ دارد، اين کار نشانه تقواي دلهاست .»
تعظيم شعائر الهي يکي ديگر از ويژگيهاي عيد سعيد فطر ميباشد . شعار تکبير و تهليل و تحميد و تقديس از جمله اعمالي است که به روز عيد جلوه خاصي ميبخشد .
يک مسلمان بايد از راههاي مختلف نداي حياتبخش توحيد را به گوش جهانيان برساند، که يکي از آن راهها بيان شعارهاي مذهبي است . رسول خدا صلي الله عليه و آله ميفرمايد: «زينوا اعيادکم بالتکبير (11) ; عيدهاي خود را با [شعار] تکبير زينت دهيد .» و در حديث ديگري ميفرمايد: «زينوا العيدين بالتهليل والتکبير والتحميد والتقديس (12) ; عيدهاي فطر و قربان را با شعارهاي لا اله الا الله و الله اکبر و الحمدلله و سبحان الله زينت دهيد .»
پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله خود نيز چنين ميکرد . آن حضرت در روز عيد فطر از منزل بيرون ميآمد و تا رسيدن به مصلا با صداي بلند، شعار «لا اله الا الله» و «الله اکبر» سر ميداد و حتي در ميان خطبهها و قبل و بعد از آن با صداي رسا اين کلمات را تکرار مينمود . حضرت رضا عليه السلام در مورد علت تکبيرهاي زياد در روز عيد فطر ميفرمايد: «تکبير، تعظيم و زرگداشتخداوند متعال است و نوعي تشکر از هدايتها و نعمتهاي پروردگار جهانيان ميباشد . (13) »
تقويت وحدت مسلمانان
اجتماع روز عيد فطر ميتواند در پيوند و همدلي مسلمانان نقش آفرين باشد . آنان در گردهمايي روز عيد فطر و قرار گرفتن در کنار هم، از نظرات، مشکلات و گرفتاريهاي همديگر آگاه ميشوند . در اين گردهمايي بغضها و کينهها تبديل به دوستي و همدلي ميشود و مؤمنان در يک صف واحد احساس اتحاد و نزديکي بيشتري به همديگر ميکنند .
عيد فطر از سويي حکايت از پيوند معنوي انسان با خداي خويش دارد و از سوي ديگر حکايتگر ارتباط وي با همکيشان خود است .
حضرت سجاد عليه السلام روز عيد فطر را روز جشن و شادي و اجتماع و همياري مسلمانان نسبتبه يکديگر ميداند و ميفرمايد: «اللهم انا نتوب اليک في يوم فطرنا الذي جعلته للمؤمنين عيدا وسرورا ولاهل ملتک مجمعا ومحتشدا (14) ; پروردگارا! ما به سوي تو برميگرديم در روز عيد فطرمان که آن را براي اهل ايمان روز عيد و شادي و براي اهل ملتخودت روز اجتماع و همياري قرار دادي .»
حضرت رضا عليه السلام در مورد نقش عيد فطر در تحولات معنوي، اقتصادي و اجتماعي جامعه ميفرمايد: «انما جعل يوم الفطر العيد، ليکون للمسلمين مجتمعا يجتمعون فيه ويبرزون لله عزوجل فيمجدونه علي ما من عليهم، فيکون يوم عيد ويوم اجتماع ويوم زکات ويوم رغبة ويوم تضرع و . . . فاحب الله عزوجل ان يکون لهم في ذلک مجمع يحمدونه فيه ويقدسونه (15) ; روز فطر، عيد مقرر شده تا مسلمانان در اين روز گرد هم آيند و براي خداوند ظهور کنند و او را به خاطر نعمتهايش تعظيم کنند . پس اين روز، روز عيد، روز اجتماع، روز فطر، روز زکات، روز رغبت و روز تضرع و . . . است . پس خداوند بزرگ دوست دارد که مسلمانان در چنين روزي اجتماعي داشته و در آن، او را ستايش کرده و مقدس بدارند .»
عيد فطر و حرکتهاي سياسي
در طول تاريخ، اجتماع روز عيد فطر آنچنان مهم و تحول آفرين بوده که رهبران سياسي نيز از آن بهره گرفتهاند . در اين مورد ميتوان از حرکتسياسي ابومسلم خراساني و شورش وي بر عليه دستگاه خلافتبني اميه نام برد . وي به سليمان بن کثير دستور داد به اقامه نماز عيد فطر و ايراد خطبه بر عليه امويان بپردازد .
سليمان نيز انقلاب و شورش بر عليه سلطنت اموي را در خطبه نماز عيد فطر اعلام کرد . به اين ترتيب آنان در سال 129 ق در روز عيد فطر در شهرهاي ماوراء النهر به پا خاسته و قيام خود را اعلام کردند (16) و در مدت کوتاهي سلسله بني اميه را منقرض ساختند .
حرکت امام رضا عليه السلام براي نماز عيد
در اين ميان حرکت معنوي، اجتماعي و سياسي حضرت رضا عليه السلام براي نماز عيد اهميتخاصي در تاريخ اسلام دارد . اين حماسه جاويدان نشان ميدهد که اگر پيشوايان معصوم عليهم السلام و بزرگان دين و رهبران صالح در جوامع مسلمان فرصت مييافتند و ميتوانستند از نمازهاي عيد فطر و قربان بهره برداري کنند، چه نتايج پرباري براي مسلمانان داشت .
براي آشنايي خوانندگان گرامي با عظمت اين حرکت و نقش آن در تحولات معنوي و سياسي جهان اسلام و همچنين توجه به سيره اهل بيت عليهم السلام در اجراي مراسم عيد فطر و قربان خلاصهاي از آن واقعه را ميخوانيم:
بعد از جريان ولايتعهدي حضرت رضا عليه السلام، عيد فرا رسيد . مامون با اصرار زياد از آن حضرت خواست تا براي اجراي مراسم عيد حضور يابد و ضمن اقامه نماز عيد خطبه بخواند . امام رضا عليه السلام به فرستاده مامون فرمود: شروطي را که ميان من و تو در پذيرفتن امر ولايتعهدي بود، خودت ميداني [ . بنا، بر اين بود که من از اين گونه امور معاف باشم] . مامون پيغام داد که: من ميخواهم با اين عمل دل مردم آرامش يابد و فضيلتشما را بشناسند .
پيغامها از سوي مامون و امتناع حضرت رضا عليه السلام پيوسته ادامه داشت تا آنکه حضرت رضا عليه السلام در اثر پافشاري خليفه فرمود: دوست دارم مرا از اين امر معاف داري و اگر معاف نميداري، من همچنانکه پيامبر صلي الله عليه و آله و اميرالمؤمنين عليه السلام براي نماز عيد بيرون ميآمدند، خواهم آمد . مامون گفت: هر طور که دوست داري بيرون بيا و مراسم عيد را به انجام برسان . آنگاه دستور داد سرداران و تمام مردم صبح زود در مقابل منزل مسکوني حضرت رضا عليه السلام اجتماع نمايند . با انتشار اين خبر مردم مرو مشتاقانه براي شرکت در مراسم و بهرهگيري از وجود حضرت رضا عليه السلام خود را آماده کردند . هنگامي که خورشيد طلوع کرد، امام عليه السلام غسل نمود و عمامه سفيدي را که از پنبه تهيه شده بود بر سر گذاشت و يک سر آن را روي سينه و سر ديگر را ميان دو شانه انداخت . دامن را به کمر زد و به همه پيروان و دوستدارانش دستور داد چنان کنند . آنگاه عصاي پيکان داري به دست گرفت و از منزل بيرون آمد . آن حضرت در حالي که پا برهنه بود و پيراهن و ساير لباسهايش را به کمر زده بود، به همراه غلامان و ياران نزديک خويش - که آنان نيز چنين کرده بودند - به همين شکل از منزل به سوي مصلا حرکت کردند .
موقع خروج از منزل، امام رضا عليه السلام سر به سوي آسمان بلند کرد و چهار تکبير گفت، اين تکبيرها آن چنان با صلابت و روحانيتخاصي ادا ميشد که گويي آسمان و در و ديوار با نواي حضرتش هم آواز هستند . سرداران و نظاميان و ساير مردم که با آمادگي و آراستگي تمام در بيرون منزل صف کشيده بودند، هنگامي که امام رضا7 و يارانش را به آن صورت مشاهده کردند به پيروي از امام رضا عليه السلام و هماهنگ با او فرياد تکبير سردادند .
شهر مرو يکپارچه فرياد تکبير سر داد و به دنبال آن از گريه و ناله هزاران زن و مرد مشتاق اهل بيت عليه السلام به لرزه در آمد، سرداران هنگامي که حضرت را با آن حال ديدند از مرکبهاي خود پياده شدند و کفشهاي خود را در آورده و کنار گذاشتند و به دنبال امام عليه السلام به راه افتادند . حضرت رضا عليه السلام پياده راه ميرفت و هر ده قدم يک بار ميايستاد و سه تکبير ميگفت .
ياسر خادم ميگويد: در اين حال ما خيال ميکرديم که آسمان و زمين و کوه با او هم آواز گشته است، شهر مرو يکپارچه گريه و شيون بود، فضل بن سهل ذوالرياستين با مشاهده اين اوضاع به مامون گفت: اگر [امام ] رضا عليه السلام با اين وضع به مصلا برسد، مردم مجذوب او خواهند شد [و ممکن استبا يک اشاره طومار حکومت را در هم پيچند، ] به نظر من بهتر است که از او بخواهي تا برگردد .
مامون هم فورا کسي را فرستاد واز حضرت رضا عليه السلام در خواست نمود تا از ميانه راه برگردد . امام رضا عليه السلام هم کفشهاي خود را طلبيد و سوار مرکب شده، به منزل مراجعت کرد . (17)
اين روايت گذشته از اينکه تدبير و دورانديشي حضرت رضا علیه السلام را براي شکستسياستهاي شيطاني مامون نشان ميدهد، چگونگي اجراي مراسم باشکوه عيد در سيره اهل بيت7 و کيفيتيک نماز واقعي عيد را بيان ميکند .
پینوشتها:
1) نهج البلاغه، حکمت 428 .
2) امالي شيخ صدوق، ص100 .
3) مسار الشيعة، ص30 .
4) ايشان که استاد اخلاق و عرفان برجستهاي در حوزه علميه قم بود، در سال 1343ق به ديار حق شتافت . در مکتب تربيتي اين عارف فرزانه بزرگان فراواني تربيتشدند که از جمله آنها ميتوان از حضرت امام خمينيقدس سره، آيت الله مرعشي نجفيقدس سره، شيخ اسماعيل تائب تبريزي، آخوند ملا علي معصومي و ميرزا عبد الله شالچي تبريزي نام برد . در مورد مقام عرفاني و جذبه اين استاد کامل عرفان همين قدر کافي استبدانيم که حضرت امام خمينيقدس سره آنگاه که پس از يکدوره طولاني تبعيد، در اوج عزت و افتخار از پاريس به ايران مراجعت کرده و به شهر قم وارد شد، در اولين فرصتبه مزار شيخان رفته و در کنار قبر استادش حاج ميرزا جواد آقا ملکي تبريزي حاضر شده و در کنار آن نشست، آنگاه به نشانه تواضع و حقشناسي، تحت الحنک عمامه خود را باز کرد - و با آنکه هميشه دستمال همراه داشت - با گوشه عمامه خود غبار سنگ استاد عارف را زدود و سپس به قرائت فاتحه و تلاوت قرآن پرداخت .
5) سکر، يک اصطلاح عرفاني است و عبارت است از يک نوع کيفيت نفساني که موجب انبساط روح است و آن بواسطه غلبه سروري است که هرگاه عشق و محبتسالک به آخرين درجه برسد، بر وي عارض ميشود . او در آن حال بر قواي حيواني و نفساني خويش چيره ميگردد و حالتبهت و سکر و حيرت پديد ميآيد و اين حالت، عارف سالک را مبهوت و متحير و سرگردان ميکند . در شرح کلمات باباطاهر آمده است که سکر حقيقي آن است که سالک در فنا مقام گيرد .(فرهنگ علوم عقلي، ص300).
6) برگرفته از المراقبات، ص334 .
7) نهج البلاغه، خطبه 21 .
8) اعلي/14 و 15 .
9) تفسير الميزان، ذيل آيه 14 سوره اعلي .
10) حج/31 .
11) کنزالعمال، ح24094 .
12) همان، ح24095 .
13) عيون اخبار الرضا عليه السلام، ج1، ص122 .
14) صحيفه سجاديه، دعاي 45 .
15) وسائل الشيعه، ج7، ص481، ح4 .
16) تاريخ طبري، ج6، ص26 .
17) اصول کافي، مولد ابي الحسن الرضا عليه السلام، حديث 7 .
علت اختلاف فقها در تشخیص عید فطر
در این رابطه توضيحي دربارة مسائل فقهي به عنوان مقدمه لازم است.
هر مسئله فقهي متشكل از دو بخش موضوع و حكم ميباشد.[1] مثلاً در گزاره «نماز واجب است»، نماز موضوع و وجوب، حكم مسأله است. و نيز در اين جمله كه نوشيدن مشروبات الكلي حرام است، نوشيدن مشروب، موضوع و حرمت، حكم مسئله را تشكيل ميدهند.
در اين ميان، وظيفه فقها، كشف حكم و بيان آن ميباشد، هر چند تعريف برخي موضوعات فقهي نيز در حوزه وظايف فقهاء قرار دارد.
توضيح آنكه: موضوعات مسائل دو دستهاند، برخي از موضوعات، به گونهاي هستند كه شارع مقدس آنها را جعل كرده است مثل نماز، روزه، حج، خمس، زكات و... اگر دين اسلام نبود، نماز و روزه و ... به اين صورت اصلاً وجود خارجي پيدا نميكردند، اين موضوعات در آيات و روايات و افعال معصومين تعريف و تبيين شدهاند.
ولي برخي ديگر از موضوعات فقهي، همان اشياء خارجي و يا افعال رايج در زندگي انسانها هستند كه حتي اگر دين هم نباشد آن موضوعات هستند و شارع فقط وظيفه ما در برخورد با آنها را مشخص ميكند. مثلاً شراب، سگ، خوك، ازدواج، موسيقي و... همه موضوعاتي هستند كه در عالم خلقت و در جريان زندگي وجود دارند و دين اسلام آنها را پديد نياورده و فقط به بيان وظيفه ما پرداخته است. شارع اين گونه موضوعات را تعريف نميكند. و آن را به فهم عرف ارجاع ميدهد. فقهاء نيز در تعريف موضوعاتي مثل قمار، ربا، ازدواج، غناء... كه موضوعاتي عرفي هستند، به عرف مراجعه ميكنند چنان كه مثلاً در بحث غناء، تعريف آن را از كتب لغت نقل ميكنند نه احاديث،[2] و يا حضرت امام (ره) دربارة شطرنج آلت قمار بودن يا نبودن آن را به عرف ارجاع دادند.
در مسئله عيد فطر نيز هر چند عنوان عيد فطر و افطار عنواني است كه از دين اسلام ناشي شده است، ولي در اصل عيد فطر چيزي نيست به جز حلول ماه شوال، و پيدا شدن هلال جديد. در روايات به ما دستور داده شده است كه با رؤيت هلال رمضان روزه بگيريد و با رؤيت هلال شوال افطار كنيد[3] و ديگر توضيح داده نشده كه هلال كي طلوع ميكند. چرا كه اين مسئله امري است طبيعي و تابع قوانين فلكي و نجومي ميباشد در اين مسئله روزه، روز اول ماه شوال، موضوع است و حرمت حكم آن است و چون ماه شوال و روزهاي آن موضوع معين عيني خارجي هستند، ملاک شناخت آن عرف مردم است.
بنابراين اگر كسي هلال ماه شوال را ببيند بايد فردايش را افطار كند، حتي اگر مراجع تقليد و يا رهبري نظام اسلامي آن روز را عيد ندانند. و اگر چنين فردي كه خود ماه را ديده است باز هم به خاطر عدم اعلام عيد، روزه بگيرد مرتكب فعل حرام شده است.[4]
راههاي ثابت شدن حلول اول ماه نيز راههايي عقلايي و عرفي هستند. مثل اين كه كسي خود ماه را ببيند يا از گفته جمعي يقين حاصل كند....[5] با اين توضيحات مشخص ميشود كه علما اختلاف در حكم و اصل مسئله ندارند. بلكه بحث اين بوده كه آيا ماه ديده شده يا نه؟ و علمايي كه عيد اعلام كردند بر اساس گزارش اطرافيان عادل خود اطمينان حاصل كردهاند كه ماه رؤيت شده است.
ولي علمايي كه برايشان اثبات نشده، در واقع خود يا اطرافيان و افراد مورد اطمينان ايشان ماه را نديدهاند. و لذا در اين مسئله هر كسي به وظيفة خود عمل كرده است. مردم نيز وظيفه دارند تحقيق كافي بنمايند و تا وقتي يقين نكردهاند نميتوانند افطار كنند، حتي اگر عالمي بفرمايد براي ما ثابت شده است كه عيد است. و اصولاً اين مسئله تقليدي نيست. چرا كه هيچ كسي از مرجع تقليد خود نميپرسد كه مثلاً چهار فرسخ چقدر است تا نمازش شكسته باشد زيرا چهار فرسخ معلوم است كه چيست.
سخن فقهاء در مسئله عيد در دو صورت ميتواند براي مقلد عيد را ثابت كند. يكي آن كه از سخن ايشان يقين حاصل كند. كه اين اختصاص به فقهاء ندارد و از سخن افراد ديگر هم اگر يقين حاصل شود. بايد افطار كند ديگر اين كه يكي از فقهاء حكم به حلول ماه شوال كند كه در اين صورت بر همة مردم و حتي ساير فقهاء لازم است كه افطار كنند.
پینوشتها:
[1] . ر. ك: ولايي عيسي، فرهنگ تشريحي اصطلاحات اصول، تهران، نشر ني، 1380، ج 2، ص 76 و 79 و نيز ص 199 و 201.
[2] . به عنوان مثال ر. ك: انصاري، مرتضي، كتاب المكاسب، قم، انتشارات دهاقاني، 1372، ج 1، ص 108، 109.
[3] . حر عاملي، وسائل الشيعه، قم، مؤسسه آل البيت، 1414 ق، ج 10، صص 256، 257 و 291.
[4] . ر. ك: رسالههاي توضيح المسائل مراجع عظام تقليد، احكام روزه، راه ثابت شدن اول ماه.
[5] . همان.
علت حرمت روزه عيد فطر
اين مطلب به قلمرو فلسفه احكام يا علل الشرايع مربوط ميگردد كه قلمرويي است دور از دسترس عقل آدمي، مگر مقداري كه توسط وحي (قرآن) يا مفسّران وحي (سنّت معصومين ـ عليهم السّلام ـ ) به ما ابلاغ گرديده است.
اما در مورد حکمت تحريم روزه در دو عيد فطر و قربان نکات ذيل به ذهن مي رسد:
الف) حفظ تعادل در جامعه اسلامي
اسلام آييني است كه به تعبير قرآن «امّت»[1] وسط و دين اعتدال است. يكي از مصاديق اين اعتدال برقراري نوعي موازنه ميان دنيا و آخرت ميباشد. نه مانند ملحدين كاملاً آخرتگرايي را نفي ميكند و نه مانند مسيحيت دنيا را به يكباره كنار ميگذارد. بلکه صراط مستقيم الهي، در اين مورد، راه رفتن در خط اعتدال ميان دنيا و آخرت ميباشد. خداوند از زبان قوم بنياسرائيل خطاب به قارون ميفرمايد: بهرهات از دنيا را فراموش نكن، اما در عين حال احسان و نيكويي را نيز مراعات نما.[2]
اگر اين ويژگي دين اسلام را در كنار آن خصوصيت انسانها قرار دهيم كه همواره تمايل به افراط و تفريط و خروج از حدّ اعتدال دارند، ميتوان ربط ميان اين سخن و فلسف? تحريم روزه در اين دو عيد را درك نمود. روز عيد بايد روز خوردن و آشاميدن باشد و مقدس مآبي نبايستي چنان بر آدمها مسلط گردد كه عيد بودن عيد را نيز فراموش كنند. به ديگر سخن، عظمت و بزرگي اين دو عيد به اندازهاي است كه عيد بودن آنها به هيچ عنوان نبايد تحتالشعاع مسائل ديگر قرار گيرد. روزه گرفتن در اين دو روز بدون شك اين دو عيد بزرگ را كمرنگ ميسازد. و شارع چون به اين كمرنگ شدن راضي نيست دستور به تحريم داده است. در حديثي از امام صادق (عليه السلام) به همين مضمون اشاره ايشان ميفرمايد: در روز عيد فطر و عيد اضحي روزه نبايد گرفت؛ چون رسول خدا (صلي الله عليه و آله) فرمود كه اين روزها روزهاي خوردن و آشاميدن و شادي كردن است.[3]
ممكن است اين شبهه مطرح گردد كه اگر فلسف? روزه نگرفتن رعايت اعتدال و گرايش نيافتن افراطي به سوي زهد منفي است، چرا در اعياد ديگر اين فلسفه رعايت نشده و روزه تحريم نگرديده است؟!
در پاسخ ميتوان گفت که روزهاي عيد فطر و عيد قربان (به خلاف اعياد ديگر) در اصل اعيادي عبادي با حالت سابقه عبادي هستند. مثلاًُ عيد فطر دنبال ماه مبارك رمضان، و عيد قربان دنبال ايام حج ميباشد. حالت سابقه هر دو عيد، عبادت است، آن هم عبادت همراه با زهد و گريز از دنيا. در ماه رمضان يك ماه تمرين زهد و دنياگريزي انجام مي شود و در ايام حج نيز اين زهد در قالب مناسک خاص عبادي انجام مي گيرد؛ بنابراين مناسب است كه جهت رعايت اعتدال، يك روز هم زهد كنار گذاشته شود.
ب) افزايش روحيه تعبد
وقتي انسان يک ماه را به دستور خداوند از خوردن و آشاميدن از اذان صبح تا اذان مغرب پرهيز کرده و دستورات مختلف روزه را رعايت کرده است حالا در پايان ماه رمضان به دستور همان کسي که تا امروز مي گفت نخور و ننوش بايد بخورد و بياشامد تا تعبد و اطاعت بي چون و چراي عبد از معبود جايگاه پيدا کند و ارزيابي شود که از بين انسانها، چه کساني متعبد به دستورات فرمانده هستند و چون چرا نمي کنند.
ج) تعظيم عيد وحدتزا
عيد فطر و عيد قربان دو عيد بزرگ تمام مسلمين در سرتاسر جهان است؛ و باعث ايجاد وحدت کلمه مسلمانان جهان، تجديد حيات امت اسلامي، اعلان عمومي دين و تعظيم شعائر دين ميباشد. عظمت و بزرگي اين دو عيد به اندازهاي است كه عيد بودن آنها نبايد تحتالشعاع هيچ مسأله اي قرار گيرد. روزه گرفتن در اين دو روز بدون شك اين دو عيد بزرگ را كمرنگ ميسازد؛ چون اگر روز عيد فطر هم روزه گرفته مي شد فرقي با سي روز قبل نداشت و اهميت آن چندان روشن نمي شد؛ خداوند چون به اين كمرنگ شدن راضي نيست دستور به حرمت روزه در اين دو عيد بزرگ داده است.
د) روز جوايز و هدايا
در روايتي آمده است که پيامبر اکرم (صلي الله عليه وآله) روز عيد فطر را «يوم الجوائز» يعني روز جوايز ناميده است.[4] در بعضي تعابير آمده است كه اين دو روز و نيز ايام ديگري كه روزه در آنها حرام است، مانند ايام تشريق و نيز در نفي روزه در سفر، هديهها و يا صدقات خداوند است بر بندگانش، و سزاوار نيست كه صدقه و هديه را ردّ نماييم.[5] رد احسان شخص کريم خلاف ادب و ناپسند شمرده مي شود. از امام صادق(عليه السلام) نقل شده است: مردى محضر رسول خدا(صلي الله عليه وآله) مشرّف شد و عرض کرد :اى رسول خدا! آيا در سفر، روزه ماه رمضان را بگيرم؟ پيامبر فرمود: خير. آن مرد گفت: اي رسول خدا! گرفتن روزه در سفر بر من آسان و سهل است؟ حضرت فرمود: «خداي عزّ و جل بر مريضها و مسافران در ماه رمضان صدقه داده و آن اين است که به ايشان اجازه افطار داده است. آيا يکى از شما دوست دارد وقتى به کسى صدقهاى ميدهد آن شخص صدقه را ردّ کرده و قبول ننمايد؟».
هـ) سازگاري آداب و اعمال خاص اين روز با ممنوعيت روزه
آداب خاص اين مهماني ويژه خدا که بعد از مهماني ماه رمضان قرار دارد مثلاً مي گويد قبل از جمع شدن در فضاي آزاد و صحراي باز براي اقامه نماز عيد فطر[6]، از نعمت خرماي من تناول کنيد[7] و اگر ديگري هم مهمان شما بود به او هم اطعام کنيد[8] و نماز عيد را در زير آفتاب بخوانيد[9]، به ضميمه فحواي آنچه در مورد روزه روز عرفه گفته شده مبني بر اينکه اگر روزه باعث ضعف و بيحالي براي خواندن دعاهاى عرفه مي شود بهتر است روز عرفه را روزه نگيرد[10]، اين را مي رساند که روزه نبودن در عيد فطر حکمي مطابق با فطرت و معقول است.
و) روز مسرت و شادابي
در اين كه هر سال چند روز عيد همه مسلمين باشد منافع بسياري وجود دارد؛ از جمله مسرت دل هاي مردم،[11] كه اين غالباً با صله ارحام و ضيافت آنان و اطعام مستمندان و... همراه است، و اين امور با صيام كمتر سازگار است.
در پايان باز هم تأكيد ميكنيم كه اينها فقط احتمالاتي است که به ذهن مي رسد و فهم فلسف? واقعي احكام وقتي محقق مي شود که از زبان معصومين بيان شده باشد.
پینوشتها:
[1] بقره: 143.
[2] قصص: 77.
[3] نوري طبرسي، حاج ميرزا حسين، مستدرك الوسايل، قم، مؤسسه آل البيت لاحياء التراث، چاپ اول، 407 هـ . ق، ج 7، ص 551.
[4] قَالَ النَّبِيُّ ص إِذَا كَانَ أَوَّلُ يَوْمٍ مِنْ شَوَّالٍ نَادَى مُنَادٍ أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ اغْدُوا إِلَى جَوَائِزِكُمْ ثُمَّ قَالَ يَا جَابِرُ جَوَائِزُ اللَّهِ لَيْسَتْ كَجَوَائِزِ هَؤُلَاءِ الْمُلُوكِ ثُمَّ قَالَ هُوَ يَوْمُ الْجَوَائِز (ابن طاووس، إقبال الأعمال (ط - القديمة)، ج1، ص: 282).
[5] شيخ صدوق، علل الشرايع، ج 2، ص 239.
[6] خواندن نماز عيد در زير سقف كراهت دارد(امام خمينى، توضيح المسائل، مسأله 1444، ص 324).
[7] افطار كردن با خرما، قبل از نماز عيد فطر مستحب است(امام خمينى، توضيح المسائل، مسأله 1439، ص: 323).
[8] قَالَ كُلْ تَمَرَاتٍ يَوْمَ الْفِطْرِ فَإِنْ حَضَرَكَ قَوْمٌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فَأَطْعِمْهُمْ مِثْلَ ذَلِك (ابن طاووس،إقبال الأعمال (ط - القديمة)، ج1، ص: 281).
[9] مستحب است نماز عيد فطر و قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند (امام خمينى، توضيح المسائل، مسأله 1433و مسأله 1434، ص 323).
[10] تحرير الوسيلة - ترجمه، ج1، ص: 555.
[11] ر.ك: ترجمه الميزان، ج6، ص339.
حکمت و فضیلت حج
حج، یکى از ارکان اسلام و از فروع دین بشمار مى آید و وجوب و اهمیت آن، در آیات و روایات متعددی بیان شده است. پایگاه اطلاع رسانی در این مقاله به فضیلت های حج می پردازد:
تعریف حج
حج رکن پنجم اسلام بوده و معنی لغوی اش همانا قصد و عزم به سوی امری بزرگ و با عظمت است و در اصطلاح فقها عبارت است از قصد به سوی بیت الله الحرام در وقت معین جهت ادای مناسک حج.
فرضیت حج از دیدگاه قرآن
حج بعد از فراهم شدن شروط آن بر هر فرد مسلمان فرض عین بوده و فرضیت آن از قرآن و سنت نبوی و اجماع امت اسلامی ثابت و لازم گردیده است.
«وَ لِلَّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ اِلَیْهِ سَبِیْلًا وَ مَنْ کَفَرَ فَاِنَّ اللهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعَالَمِیْنَ» (سوره آل عمران آیه 97)
«و مردم را حجّ و زیارت آن خانه به امر خدا واجب است بر هر کسی که توانایی برای رسیدن به آنجا دارد، و هر که کافر شود (به خود زیان رسانده و) خدا از جهانیان بینیاز است».
و این سیاق به بلیغ ترین وجهی فرضیت و لزوم حج را برای کسی که توانایی ادای آن را داشته باشد، اثبات می نماید، زیرا در دنباله آیه کریمه می فرماید: «و من کفر ...» این فرضیت و لزوم را هر چه بیشتر و تمام تر، تأکید و تثبیت می نماید چه تعبیر به کفر از عدم ادای آن ـ البته با وجود داشتن استطاعت ـ قوی ترین دلیل بر شدت فرضیت و نهایت لزوم آن است.
فرضیت حج در احادیث نبوی
علاوه بر قرآن کریم، احادیث نبوی نیز فرضیت حج را با صراحت تمام تأیید و تأکید می نماید و از آن جمله است این حدیث پیامبر اکرم(ص) که می فرمایند:
بُنِیَ الْاِسْلَامُ عَلَی خَمْسٍ شَهَادَةِ اَنْ لَا اِلَهَ اِلَّا اللهُ وَ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُوْلُ اللهِ، وَ اِقَامِ الصَّلَاةِ وَ اِیْتَاءِ الزَّکَاةِ وَ حَجِّ الْبَیْتِ وَ صِیَامِ رَمَضَانَ.
«اسلام بر پنج چیز بنا یافته: گواهی و اقرار بر اینکه جز خدای یگانه معبود دیگری نیست، و حضرت محمد(ص) پیامبر بر حق اوست. بر پا داشتن نماز، دادن زکات، حج بیت الله الحرام و روزه ماه مبارک رمضان».
فرضیت حج از دیدگاه اجماع مسلمین
علماء و فقهای عالم اسلام در مذاهب مختلف از صدر اسلام تا امروز به فرضیت حج بر شخصی که توانایی آن را داشته باشد، برای یک بار در عمر اجماع و اتفاق داشته و منکر فرضیت این رکن اسلامی را مرتد و خارج از دین اسلام شمرده و علاوه بر آن گفته اند کسی که مکان دیگری را به غیر از بیت الله الحرام برای خود و یا دیگران حج قرار داده و آنرا به جای کعبه مشرفه بداند نیز کافر و مرتد است.
شمه ای از حکمت های حج
اگرچه حج به عنوان یک رکن دین و یک عبادت فرض می باشد اما می توان در آن حکمتها و فواید زیادی را مشاهده کرد که از آن جمله می توان به موارد ذیل اشاره کرد: کنگره حج بهترین فرصت برای مسلمین کل جهان در امور دینی، سیاسی، نظامی، اجتماعی، اقتصادی است. حج بهترین راه برای اتحاد و وحدت مسلمین می باشد.
آری برای ارتباط قلوب مسلمانان سراسر جهان و محبت شان با همدیگر، حج بهترین وسیله است. امیر، غریب، فقیر، ثروتمند، عربی، عجمی همه در یک لباس و در زمان واحد و صدایی واحد در یک مکان جمع آمده و کلیه تفاوت های اقلیمی، قومی، نژادی از میان برداشته می شود.
کسانی که می خواهند تبلیغ کنند و یا مطالبی را در دنیا منتشر سازند، حج بهترین فرصت برایشان می باشد. آری توسط حجاج ممالک مختلف دنیا با بهترین نحو و آسان ترین وجه، مطالب خود را به گوشه و کنار دنیا می رسانند. کسانی که خواسته باشند بهتر و بیشتر کسانی را به ضیافت بپذیرند، از میهمانان پروردگار عالم بهتر چه کسانی خواهند بود؟ می توان در مراسم حج میهمانی وسیع ترتیب داد و به میهمانان پروردگار رحمان خدمت کرد برای آشنایی بیشتر با مسلمین و اطلاع از درد و مشکلات همدیگر، کنگره حج بهترین فرصت می باشد. بهترین فرصت برای إفاده دینی، تبلیغ و تعلیم خلق الله ایام حج است. و حفاظت از سنت های صالحان و آثار انبیاء ـ علیهم السلام ـ در حج بسیار روشن و آشکار است که روحیه انسان را قوی می سازد و نیز برای رسیدگی به مشکلات اقتصادی مسلمین از حج فرصتی بهتر وجود ندارد.
در مراسم حج از اطراف و اکناف عالم تمام صالحین، اقطاب و ابدال گرد می آیند که انسان های لایق و شایسته از برکات آنان بهره ها می برند. تشبه به ملائکه که مدام دور عرش طواف می کنند پیدا می شود.
رسول اکرم(ص) فرمودند: «مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ»
«کسی که خود را مشابه قومی کند از جمع آنان بشمار می آید»
لذا تشبه با ملائکه که مخلوقی معصوم و بی گناه هستند سعادت بزرگی است و لو برای چند روز که موسم حج است ارزش فراوان دارد. سفر از طرفی روشنگر اخلاق مسافر می شود و از جهتی سبب سلامتی بدن می گردد. رسول اکرم(ص) فرمود: «سَافِرُوْا تَصِحُّوْا». «سفر کنید تا سلامت باشید».
و حکمت های بی شماری در آن نهفته است که هر انسان عاقلی با کمی فکر و تدبّر می تواند آنها را کشف نماید.
سفر حج نمونه ی سفر آخرت است، همانطور که در دنیا آدم ناگزیر به وداع اهل و عیال و عزیزان و دوستان می شود، با مرگ هم تمام چیزهای دوست داشتنی و اهل و عیال باید ترک شوند و یکه و تنها راهی آخرت شوند. وقتی که غسل احرام می کند به یاد غسل میت می افتد و چون لباس احرام را به تن می کند پارچه های کفن به یادش می آید همانطور که در جده از آدرس و نشانی طواف کننده سؤال می کنند، در روز قیامت سؤال می شود که از امت کدام پیغمبر است. میدان عرفات نمونة محشر و روز قیامت است که هر کسی با نشانی و پرچم خاص تحت نظر معلم و در حال طواف می باشد، در میدان محشر نیز هر فرقه ای تحت لوای پیامبر خود مبعوث و محشور خواهد شد. اسلام می خواهد که ملل مسلمان لااقل سالی یک بار در یک جا گرد هم آمده و از نزدیک با هم آشنا شوند و از درد دل یکدیگر با خبر شوند و از مشکلات یکدیگر آگاهی یافته و در رفع آن بر پایه ی نوع دوستی و اخوت اسلامی و همکاری بکوشند و در واقع با عمل حج کنگره بزرگ اسلامی از همة ملل مسلمان تشکیل می شوند، حج وسیله ای است برای احیای سنن و معارف حضرت ابراهیم خلیل(ع) و استمرار سیره حضرت رسول اکرم(ص) و سایر پیامبران برگزیده ی خدا که در راه خدا از هر نوع جانبازی و از خودگذشتگی و تسلیم و رضا و اطاعت و فرمانبرداری دریغ نفرمودند. همچنان در جاهایی که حج برگزار می شود، آثار متبرکه ای نیز وجود دارد که تاریخ آن با زندگی حضرات انبیاء کرام و پیامبران گرامی ارتباط مستقیم دارد و مشاهده نزدیک آنها موجب تجدید یاد آن وقایع که وسیله ی نزول رحمت های الهی بر پیامبران بوده است، گردیده و بدین وسیله باعث تحریک جذبات دینی و طراوت ایمانی در قلب مؤمن خواهد بود.
بزرگی به یکی از مریدان خود می فرماید: به هنگام نزول به میقات، آیا نیت آن داشتی که جامه ی گناه به کنار افکنی و جامه ی طاعت بپوشی؟ به هنگام برهنه گشتن از جامه های دوخته ات، آیا نیت آن داشتی که از ریا و نفاق و ورود در شبهه دور شوی؟ به هنگام غسل کردن، آیا نیت آن داشتی که خود را از لغزش ها و گناهان شست و شو دهی؟ آیا هنگامی که نظافت کردی و احرام پوشیدی و پیمان حج بستی، نیت آن داشتی که با داروی توبه ی خالص برای خدای متعال خود را از گناه پاک کنی؟ به هنگام احرام بستن آیا نیت آن داشتی که هر آنچه را خداوند(ج) حرام کرده بر خود حرام کنی؟ به هنگام بستن پیمان حج، آیا نیت آن داشتی که هر پیمان که به شریعت موافق نبود ترک کنی؟ به هنگام رسیدن به مکه آیا نیت آن داشتی که از این سفر تنها مقصد تو، خداست؟ به هنگام سعی آیا نیت آن داشتی که از شرّ شیطان و نفس اماره به خدا پناه بری؟ و او که دانای نهان است بر این امر واقف است.
آنگاه فرمود: آه آن کس که با حجر الاسود مصافحه کند با خدا مصافحه کرده سپس فرمود: آنگاه که سعی نمودی، نیت آن داشتی که میان ترس و امید باشی؟ و آنگاه که موی سرت را تراشیدی، آیا نیت آن داشتی که از تمام پلیدی ها و از ظلم کردن به مخلوق پاک شوی و همچون روز ولادتت از مادر از گناهان بیرون روی؟ و آن گاه که به شکرانه حج قربانی کردی، آیا نیت آن داشتی که از برای عمل به حقیقت پارسایی گلوی طمع را ببری؟ و سنت حضرت ابراهیم(ع) را پیروی کنی که با سر بریدن فرزند و میوة دل و آرام جان خود طریقه بندگی و تقرّب به خدا را برای آیندگان پس از خود پایه گذاشت؟ به هنگام بازگشت به مکه و انجام طواف بازگشت، آیا نیت آن داشتی که با بهره گیری از رحمت خدا به اطاعت او باز گردی و به دوستی او ثابت و پای برجای بمانی و واجبات او را ادا کنی و به قرب خدا برسی؟ مرید در جواب همه سؤالات، جواب منفی می دهد.
آن گاه در پایان فرمود: «اِرْجِعْ فَاِنَّکَ لَمْ تَحُجَّ». «بازگرد که به حقیقت حج نکردی».
فضیلت حج
برای حج فضیلت و برکات زیادی در احادیث نبوی ذکر گردیده است که قبلاً بیان شده و در این جا یکی از این احادیث را ذکر می کنیم:
«مَنْ حَجَّ ِللهِ فَلَمْ یَرْفَثْ وَ لَمْ یَفْسُقْ رَجَعَ کَیَوْمٍ وَلَدَتْهُ اُمُّهُ»
«کسی که کعبه را برای رضای خدا زیارت نمود و جماع یا سخن لغو و معاصی از او صادر نشد، در حالی که برمی گردد که، همانند روزی که از مادر متولد شده است گناهی ندارد».
و شکی نیست که این حدیث بزرگترین فضیلت و عالی ترین بشارت برای قاصدین و حجاج بیت الله الحرام است ولی همان طور که در حدیث نبوی به آن اشاره رفته است این فضیلت برای کسانی است که: حَجِّشان خاص برای خدا بوده و از شروع تا ختم حج از بد زبانی و مردم آزاری دوری نموده و مرتکب افعال خلاف شریعت نشده باشد.
شروط حج
عبارت از آن دسته از اموری که اگر در شخصی باشد حج بر وی فرض می گردد و اگر یکی از آنها تحقق نپذیرفت بر شخص ادای حج لازم نخواهد بود و این شروط عبارتند از :
1- مسلمان بودن
بر شخص کافر، چه کافر اصلی(که از اصل اسلام نیاورده است مثل یهود و نصاری) باشد و چه کافر عارضی(مرتد) حج فرض نبوده و ادای آن از آنها پذیرفته نیست. اگر غیر مسلمان مثل: یهود، نصاری، هندو، کمونیست، آتش پرست و غیره، حج کرد حَجّشان باطل و مردود است. اگر شخص کافری حج را بجا آورد و سپس رحمت خداوند شامل وی شد و مسلمان گشت اگر شروط حج در وی موجود شد حج را دوباره ادا نماید و اگر مسلمانی بعد از ادای حج مرتد شد و باز مسلمان شد و شروط حج بر وی موجود گردید لازم است که حج را دوباره بجا آورد زیرا مرتد شدنش حج گذشته اش را باطل و حبطه گردانیده است.
2- بالغ بودن
حج بر طفل نابالغ اگر چه عاقل و ممیز و ثروتمند باشد، فرض نیست.
طفل نابالغ اگر حج کرد حج وی برایش نفل محسوب می گردد. اما هنگامی که بالغ گردید و شرایط حج برای وی موجود گشت، باید حج فرض را دوباره ادا کند. اگر طفلی هنگام احرام بستن بالغ نشده بود اما بعد از احرام بستن بالغ گردید اگر بلوغش پیش از وقوف به عرفه بوده از همان لحظه دوباره نیت کند، حج فرض از او اداء می گردد، در غیر این صورت، حجّش نفل محسوب می شود.
3- عاقل بودن
حج بر شخص دیوانه، سفیه، ابله که خوب و بد را از هم تشخیص نمی دهد، فرض نیست. اگر شخص دیوانه حج کرد در صورتی که قابلیت و درک احرام بستن و طواف و وقوف عرفه را داشته باشد اگر چه دیگر مناسک را بطور کامل ادا نکند، حج او مقبول و صحیح است ولی اگر چنین قابلیت و درک را نداشت در ظاهر، حکم به صحت حَجَّش نمی گردد ولی از لطف خداوند مهربان دور نخواهد بود که به فضل خود حج او را قبول کند و او را مورد رحمت خود قرار دهد. اگر دیوانه حج کرد حجّش نفل ادا می شود و اگر بعداً هوشیار شد و حج بر وی فرض گردید، باید دوباره حج را ادا نماید.
4- آزاد بودن
کسی که مملوک (غلام) دیگری باشد، حج بر وی فرض نیست. اگر در زمان مملوکیت حج کرد، حجّش نفل ادا می شود و هنگامی که آزاد شد و حج بر وی فرض گردید، دوباره باید حج فرض را ادا نماید.
5- علم داشتن به فرضیت حج
اگر کسی در مکانی زندگی می کند که اسلام در آنجا منتشر نشده، اگر مسلمان شد و چیزی از احکام اسلام و فرضیت حج را نمی دانست تا زمانی که علم به فرضیت حج نداشته باشد حج بر وی فرض نیست.
6- توانایی ادای حج
حج بر کسی که توانایی آن را نداشته باشد فرض نیست. استطاعت و توانایی بر دو نوع است: نوعی از آن که بین زن و مرد مشترک است و نوعی دیگر که مختص به زن است.
الف) توانایی مشترک(یعنی چهار شرط مذکور همان طور که برای مرد شرط شده برای زن هم شرط است) بین زن و مرد
1- قدرت بر زاد و راحله که بیشتر از حاجات اصلی خود مال داشته باشد آن طور که مخارج رفت و آمد به مکه برای خودش، و مخارج کسانی که نفقه آنها بر عهده او است را در طول مدت مسافرت داشته باشد و اهل او در این مدت گرفتار تنگدستی نشوند.
2- سلامتی بدن.
3- امنیت راه .
4- امکان رفتن.
ب) توانایی خاص برای زن
1- داشتن محرم شرعی.
2- نبودن زن در عدّه ، چه عدّه طلاق باشد و یا عدّه وفات شوهر.
چند تذکر
1ـ در محرم شرط است که عاقل بالغ باشد بناءً دیوانه و طفل نابالغ محرم شرعی شمرده نمی شود.
2ـ زن باید به اضافه از استطاعت داشتن بر مصارف حج خود قادر بر مصارف و تکالیف سفر حج محرم خویش نیز باشد مگر آنکه محرم به رضایت خود متحمل نفقات خویش گردد.
3ـ اگر محرم شرعی پیدا شد شوهر حق ممانعت زن را از حج فرض ندارد ولی می تواند او را از حج نفل منع نماید.
4 ـ بر زنی که حج فرض گردیده است واجب نیست که جهت پیدا کردن محرم در راه حج شوهر بگیرد گر چه این کار اولی و مستحب است.
5 ـ زنی که حج بر وی فرض گردیده و محرم شرعی ندارد که در سفر حج او را همراهی کند از تاخیر حج تا هنگام پیدا شدن محرم گنه کار نمی گردد.
6 ـ زنی که حج بر وی فرض گردیده و شوهر دارد نمی تواند شوهر خود را مجبور کند تا از حیث محرمیت با او به حج برود گر چه برای شوهر مستحب است تا به این کار اقدام نماید.
7 ـ اگر زن بدون محرم و یا بدون اذن و اجازه شوهر و یا در ایام عده حج کرد گر چه حجش صحیح است ولی مرتکب معصیت گردیده و گنه کار است.
بنابراین هر مسلمانی که حج بر او فرض شد، در ادای آن تأخیر نکند و کوشش نماید که در اولین فرصت حج را به جای آورد، اگر عمداً در ادای این فریضه تأخیر کند گنه کار می شود و خوف کافر شدن نیز هست بنا بر آیه: «وَ مَنْ کَفَرَ» که به جای «مَنْ لَّمْ یَحُجَّ» آمده است و حدیث: «مَنْ مَاتَ وَ لَمْ یَحُجَّ فَلْیَمُتْ اِنْ شَاءَ یَهُوْدِیًّا اَوْ نَصْرَانِیًّا».
«کسی که بمیرد در حالی که حج بجا نیاورده (در صورت فرض شدن بر او) فرقی نمی کند اگر می خواهد یهودی بمیرد، بمیرد و اگر می خواهد نصرانی بمیرد، بمیرد».
نماز عید فطر در تهران به امامت رهبر معظم انقلاب اقامه شد
همزمان با روز عید سعید فطر، عید بندگیِ موحدان، مردم مؤمن ایران اسلامی به شکرانه یک ماه روزهداری و عبادت در پیشگاه خداوند متعال به نماز ایستادند و بهترینها را از درگاه پروردگار کریم مسئلت کرده و سجده شکر و سپاس بجای آوردند.
کانون این جوشش پرشور و مؤمنانه، مصلای امام خمینی(ره) تهران بود که نماز عید، با شکوهی وصفناپذیر به امامت رهبر معظم انقلاب اسلامی اقامه شد.
اقشار مختلف مردم در گروههای دوستانه و خانوادگی و به همراه کودکان و نوجوانان خود از اقصی نقاط شهر تهران از نخستین ساعات امروز شنبه(2 اردیبهشت ماه) در مصلای تهران حضور یافتند و پس از سه سال نماز عید فطر را به امامت رهبر معظم انقلاب اقامه کردند.
مصلای تهران از اذان صبح پذیرای نمازگزاران تهرانی و مسئولان کشوری و لشکری بود و مراسم امروز از ساعت هفت صبح آغاز شد.
پس از اقامه نماز، رهبر انقلاب خطبه های نماز عید فطر را ایراد کردند.
حضرت آیتالله خامنهای در خطبه اول نماز با تبریک عید خجسته فطر به امت اسلامی و ملت رشید و عزیز ایران، ماه رمضان امسال را بسیار پُر بار، با حال، پُر شور و سرشار از رحمت الهی خواندند و با اشاره به تضرع و توسل آحاد مردم بخصوص در شب های قدر گفتند: شبزندهداریهای پُر سوز وگداز مردم و اشکهای گرمی که از چشمان جوانان پاکیزه کشور جاری میشد از همیشه برجستهتر بود و حضور در مجالس تلاوت قرآن، هیئات، محافل معرفتآموزی، گلزارهای شهدا و کمکهای مؤمنانه به ایتام ومستمندان، رمضان امسال را پُر شکوه کرده بود.
رهبر انقلاب با تجلیل از حرکت عظیم ملت درروز قدس، آن هم پس از شبزندهداریِ شب قدر، افزودند: آن اجتماعات متراکم و شکوهمند، حقیقتاً از الطاف و توفیقات الهی بود.
ایشان ماه رمضان را علاوه بر ماه طاعت وتقوا، ماه جهاد و مبارزه خواندند و گفتند: روز قدس هم روز مبارزه ملت ایران است که بحمدالله امسال با همراهی دیگر ملتها در سطح بسیار گستردهای برگزار شد.
حضرت آیتالله خامنهای با اشاره به برخی دستاوردهای ماه مبارک از جمله توفیق طاعت وبندگی، پاکیزگی روح، معنویت، آشنا شدن با معارف اسلامی و روحیه مبارزه و ضربه زدن به دشمن، تأکید کردند: این دستاوردهای روحی و معنوی را تا رمضان سال آینده، حفظ و تقویت کنید که همین روحیه با رفع مشکلات، کشور را به پیش خواهد برد و ملت ایران را در اوج حرکت مادی و معنوی قرار خواهد داد.
رهبر انقلاب اسلامی خطبه دوم نماز عید فطر را به بیان راهبردهای ضروری امروز کشور و جامعه اختصاص دادند.
ایشان تقویت اراده را از خاصیتهای روزهداری برشمردند و افزودند: اراده تقویت شده ملی، گرهگشا است و مسئولان باید این ابزار را در مسیر پیشرفت و جهتی که پروردگار معین کرده، بکار بگیرند.
رهبر انقلاب، همکاری، همدلی وهم افزایی سه قوه را یک راهبرد بسیار مهم و اساسی برای حل مشکلات و پیشرفت کشور اعلام کردند و با اشاره به ترتیبات خوب قانون اساسی درباره تشکیل قوای سه گانه افزودند: اگر قوای مقننه، مجریه و قضاییه بهطور کامل همکاری کنند، کارها به هیچ وجه گره نمیخورد که خودِ مسئولان و مدیران این قوا میدانند که این همکاری و همافزایی چگونه ایجاد میشود.
رهبر انقلاب، تمرکز بر حل مسائل و خودداری مردم و مسئولان از درگیر شدن و سرگرم شدن به حاشیهها را یک راهبرد ضروری دیگر خواندند و افزودند: حاشیهها همیشه ساخته و پرداخته دست دشمن نیست بلکه گاهی از روی غفلت یا عوامل دیگر و با انگیزههای گوناگون، حاشیههایی در اطراف یک کار یا یک شخص ایجاد میشود که مردم باید بیاعتنا باشند و مسئولان هم بدون توجه به حواشی، تلاش خود را بر کارهای مهم و مشکلگشا متمرکز کنند.
حضرت آیتالله خامنهای با یادآوری تأکیدات دائم امام بزرگوار بر وحدت ملت گفتند: آن همدلی و اتحاد که کشور را ازراههای دشوار و تنگههای سخت عبور داد، باید حفظ و تقویت شود.
ایشان راهبرد دشمن را ایجاد اختلاف و تفرقه بیان کردند و گفتند: دشمن تلاش میکند مردم به خاطر عقاید و سلایق مختلف با هم بجنگند و درگیرشوند اما نگاههای مختلف مردم به مسائل مختلف، طبیعتاً مانعی ندارد و نباید محل اختلاف و کشمکش شود بلکه باید با باطل کردن وسوسه های دشمن برای بدبین کردن مردم به یکدیگر ومردم به مسئولان، درکنار هم به زندگی و مهربانی پرداخت.
رهبر انقلاب با اشاره به شکست راهبرد نظامی دشمن در منطقه، گفتند: دشمن به سیاست تزویر، تحریف، دروغگویی، وسوسه، تحقیر و بدبینکردن ملتها به تواناییهای خود روی آورده که باید در شناخت راهبردها، تاکتیکها، ابزارها و روشهای او، بهروز بود و آنها را ابطال کرد.
ایشان در پایان خطبهها تأکید کردند: ملت هوشمند و توانای ایران که تا امروز همه توطئههای دشمنان خود را به شکست کشانده، بعد از این هم به حول و قوه الهی، آنها را ناکام و سرخورده خواهد کرد.
رد پای شکستهای ۲۰ ساله آمریکا در دستاوردهای امروز چین
پایگاه خبری بیزنس اینسایدر در مطلبی به تحلیل توافق اخیر ایران و عربستان و اهمیت آن در نقش چین در خاورمیانه پرداخته است: "با پیشرفتهای دیپلماتیک چین در خاورمیانه، بسیاری در غرب نگران هستند که شاید افزایش نفوذ چین در این منطقه تهدیدی برای منافع بلندمدت آمریکا بوده و نشانهای از پشت کردن خاورمیانه به ایالات متحده باشد.
اما موفقیتهای چین نه نشانه تمایل پکن به تصاحب جایگاه آمریکا در منطقه، بلکه خود محصول مشاهده سیاستهای آمریکا در خاورمیانه در ۲۰ سال گذشته هستند. در نتیجه باید دستاوردهای چین در خاورمیانه را نه با میانجیگری بین تهران و ریاض، بلکه با اجتناب از تکرار اشتباهات آمریکا در ۳۰ سال گذشته تعریف کرد.
نخستین اشتباه آمریکا این بود که در هدفگذاریهایش، پا را از گلیم درازتر کرد: تلاش برای تحمیل خواست سیاسی بر این منطقه با اعمال زور و همچنین گسترش حضور در خاورمیانه ورای آنچه منافع اقتصادی و امنیتیاش میطلبید. این در حالی است که چین با منافع خود در خاورمیانه آشناست و مهمتر از آن این که محدودیتهایش را هم میشناسند.
چین بزرگترین واردکننده نفت خام جهان است و عربستان بزرگترین تامینکننده نفت خام چین. از سوی دیگر چین بزرگترین وارد کننده نفت خام عربستان هم هست و پکن در ۲۰۲۱، معادل ۳۸.۳ میلیارد دلار نفت خام از عربستان وارد کرده که مساوی ۲۷.۸ درصد از بازار نفت خام عربستان سعودی در آن سال است. از سوی دیگر ۳۰ درصد از تمامی تجارتهای خارجی ایران در سال ۲۰۲۲ با چین انجام شده است.
همانند گذشته نقش چین در خاورمیانه حول محور سود و امنیت انرژی میچرخد. پکن در سند همکاری استراتژیک ۲۵ ساله با تهران، ابراز تمایل کرده تا ۴۰۰ میلیون دلار در اقتصاد ایران سرمایهگذاری کند، مبلغی که با توجه به تحریمهای غرب، به ایران کمک خواهد کرد. در مقابل، چین خواستار دسترسی به بنادر و خرید ارزانتر نفت ایران شده است.
در واقع بخش عمدهای از طرح کمربند و جاده چین در خاورمیانه نه بر امنیت، که بر تضمین تجارت آزاد و ثبات تامین انرژی در این منطقه متمرکز است.
دومین اشتباه آمریکا یارکشی بود. واشنگتن لجوجانه موضعی سفت و سخت علیه ایران اتخاذ کرد و از سوی دیگر، به عربستان متعهد شد. اما چین درگیر قید و بند سیاست ایدئولوژیک نشده و پذیرفت که میتواند با هر دو طرف بدون پس زدن دیگری همکاری داشته باشد.
نقش میانجیگری امروز چین از تغییر بنیادین در پکن نشات نگرفته، بلکه تداوم سیاست همیشگی چین برای دوستی با همه است. چین به عربستان و ایران نشان داده که برخلاف تصورات آمریکا، سرمایهگذاریهای پکن صرفا سرمایهگذاری هستند، نه تایید سیاسی یا تعهد امنیتی.
این تمایز روشن باعث شده تا چین بتواند در همکاری با کشورهایی که با یکدیگر اختلافاتی دارند، موفق عمل کند؛ کاری که آمریکا از پس آن بر نیامده است. همچنین از سال ۲۰۲۱ سید ابراهیم رئیسی اعلام کرده که قصد دارد روابط ایران را با همسایگانش در منطقه بهبود بخشد.
میانجیگری چین، تمام مشکلات جهان یا دهها سال تنش میان عربستان و ایران را از بین نبرد. آنچه چین کرد این بود که کاری کرد تا طرفین راضی به گفتوگو شوند و این کاری است که عربستان و ایران از آن سود میبرند. پس با توجه به اینکه منافع تهران و ریاض از ابتدا در برقراری روابط دوستانه بوده، نباید اهمیت میانجیگری چین را بیش از آنچه هست، نشان دهیم.
سومین اشتباه آمریکا این بود که ارزشهای اخلاقیاش را وارد امور اقتصادی کرد. روایتی که جو بایدن از آن دم میزند، یعنی تقابل کشورهای دموکراتیک و کشورهای خودکامه با هدف دستیابی به یک نظم جهانی لیبرال، روایتی خطرناک است. خصوصا اینکه متحدان نیمبند آمریکا بیرون از مرزهای غرب، دیگر از اقدامات تنبیهی ایالات متحده و امتیازات اجباری حقوق بشر خسته شدهاند.
از سوی دیگر چین به دنبال کشورهایی میرود که مایل به اتخاذ نوعی بیتفاوتی مشترک هستند و این میتواند متحدان نیمبند ایالات متحده را که در نگاه واشنگتن «وضعیت اخلاقی خاکستری» دارند، به خود جذب کند. چین مایل است بدون موشکافی در امور داخلی کشورها با آنها تجارت کند و در مقابل انتظار دارد این کشورها نیز رویکرد انتقادی در قبال پکن اتخاذ نکنند.
در بیست سال گذشته چین ناظر بوده که چطور آمریکا منابعش را هدر داده، جنگهای بیپایانی را جنگیده و چوب تحمیل خواست سیاسیاش بر منطقهای را خورده که از این کار راضی نبوده است. پس پکن نمیخواهد همین اشتباهات را تکرار کرده و نقشی مشابه بر عهده بگیرد.
شاید بهتر باشد آمریکا به جای تشدید بی دلیل تهدیدها، از تاریخچه عملکردش در خاورمیانه درس گرفته و اصلاح شود."
حضور بیش از 2.5 میلیون نفر در مسجدالحرام در شب 29 ماه رمضان
خبرگزاری عربستان سعودی گزارش داد که بیش از 2.5 میلیون نمازگزار شب بیست و نهم ماه مبارک رمضان در مسجدالحرام برای اقامه نماز مغرب و عشا و نماز تراویح و ختم قرآن گرد آمدند.
«شیخ عبدالرحمن السدیس»، امام جماعت مسجدالحرام، پس از اقامه نماز از خداوند خواست که از همه کشورهای مسلمان محافظت کند و به آنها ثبات و امنیت بدهد.
راه روشن انقلاب را با جدیت دنبال کنید/ کشور نیازمند آرمانخواهی، امید و عقلانیت است
رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر امروز (سهشنبه) در دیداری دو و نیم ساعته با بیش از هزار نفر از اعضای تشکلها و فعالان مختلف دانشجویی، دانشجو و فعالیتها و مطالبات دانشجویی را یک فرصت و ارزش برای کشور خواندند و با اشاره به راهبرد دشمن برای بدبینکردن ملت ایران به خود و تواناییهای خود، گفتند: برخلاف خواست دشمن، جامعه دانشجویی باید ایجاد تحول در ذهن و واقعیت جامعه ایران و سپس ایجاد تحول در ذهن و واقعیت جهان را در افق بلندمدت نگاه و تلاشهای خود قرار دهد.
حضرت آیتالله خامنهای ماه رمضان را بهار معنویت و عبادت دانستند و گفتند: جوانی هم بهار عمر است؛ بنابراین رمضان برای جوانان بهار در بهار است که این دوگانه زیبا در دفاع مقدس هم وجود داشت. یعنی زمینه و فرصت عروج و تعالی برای همه رزمندگان فراهم بود اما جوانان رزمنده به علت فرصت جوانی، از فرصت تعالی و عروج، بیشترین بهره را بردند و چنان اوج گرفتند که امام راحل با عمری سلوک و عرفان به آنان غبطه میخورد.
ایشان با تأکید مجدد بر ضرورت استحکام مبانی زیربنایی معرفتی دانشجو و مجموعههای دانشجویی افزودند: در این صورت دل جوان محکم، گامش استوار و حرکتش مستمر و خستگیناپذیر خواهد شد. بنابراین جوانان دانشجو باید با استفاده از قرآن، نهجالبلاغه و کتابهای اندیشمندانی همچون «مطهری»، «بهشتی» و «مصباح» روی مسائل معرفتی کار و مطالعه و تأمل و تدبر کنند.
رهبر انقلاب عدالت را یکی از مبانی معرفتی دانستند و گفتند: مصداق مهم عدالت، رفع نابرابری است اما گستره وسیع عدالت از ذهن و قلب و عقیده و قضاوتهای شخصی شروع میشود و به مبارزه با استکبار برای عدالت بینالمللی کشیده میشود که متأسفانه برخیها با شعار عدالتطلبی، مبارزه با ظالمان جهانی را مصداق عدالتخواهی نمیدانند.
ایشان درباره آزادی به عنوان یکی دیگر از مبانی معرفتی گفتند: در نگاه اسلام، «رهایی از چارچوب و خواستههای مادی» مهمترین بخش مقوله آزادی است که راه را برای پیشرفت و تعالی و آزادی از بند جمود و تحجر و عصبیت و ارتجاع و ابرقدرتها و دیکتاتورها و دیگر قیود هموار میکند.
حضرت آیتالله خامنهای درباره یکی دیگر از مبانی مهم فکری و دینی یعنی «انتظار فرج» هم گفتند: انتظار فرج یعنی باور اینکه همه نقصها و سختیها با کار و تلاش و توکل قابل برطرف شدن است.
ایشان در همین زمینه افزودند: خداوند در قرآن، غلبه حق و پیروزی مستضعفین را قانون قطعی خود میداند و این وعده صادق را ما در پیروزی انقلاب و مقابله پیروز با همه مستکبران عالم و دشمنان ایران در جنگ تحمیلی دیدیم.
حضرت آیتالله خامنهای در ادامه سخنانشان در جمع فعالان دانشجویی، با ابراز مخالفت با کسانی که فعالیتهای دانشجویی را تهدید میدانند، تأکید کردند: نظر قطعی و حتمی من این است که دانشجو، فعالیتها و مطالبهاش، احساس مسئولیتش درباره مسائل کشور، انگیزه و شوقش برای برطرف کردن مشکلات و حضور شورانگیزش در حوادث اجتماعی و مناسبات و مراسم سیاسی، یک فرصت و یک ارزش است.
بیان آفات فعالیتهای دانشجویی بخش دیگری از سخنان رهبر انقلاب در این دیدار بود.
ایشان دو قطبیسازی در جامعه دانشجویی و کشور، نگاه غیرواقعبینانه و مطالبات بدون ارائه راهحل علمی و عملی را از جمله آفات فعالیتهای دانشجویی برشمردند و با اشاره به سخنان یکی از دانشجویان گفتند: برخلاف آنچه بیان شد که «باید از روز اول درباره مسائل مختلف رفراندوم برگزار میکردیم تا حساست به وجود نیاید»، مسائل مختلف کشور قابل رفراندوم نیست؛ زیرا هر رفراندوم ۶ ماه همه کشور را درگیر میکند. ضمن اینکه در کجای دنیا برای همه مسائل رفراندوم برگزار میکنند؟
رهبر انقلاب، شتابزدگی، دیدن و تمرکز بر نقاط منفی و بیتوجهی به نقاط روشن، تندخویی، تبدیل مشکلات محلی به مشکلات ملی، فعالیت به قصد دیدهشدن، و غرق شدن در فضای مجازی را از دیگر آفات فعالیتهای دانشجویی دانستند و افزودند: فضای مجازی به هرحال یک واقعیت است اما برخیها از فضای مجازی سیلوار خبر و مطلب و تحلیل میپذیرند در حالیکه باید تلاش کنند در این فضا و شبکههای اجتماعی خبر و تحیل صحیح نشر دهند.
توصیه دیگر رهبر انقلاب به دانشجویان تنظیم حرکت با نگاه به افقهای دوردست بود.
ایشان با اشاره به سؤال برخی دانشجویان مبنی بر اینکه وظیفه دانشجوی مطلوب و آیندهنگر چیست، گفتند: اول ایجاد تحول در ذهن و واقعیت جامعه خود و سپس ایجاد تحول در ذهن و اقعیت جهان.
حضرت آیتالله خامنهای دستیابی به این توانایی را عجیب و دور از دسترس ندانستند و افزودند: دانشجوی امروز، مدیر سیاسی، اقتصادی و دیپلماسیِ فردا، فیلسوف و محقق فردا، فعال سیاسی و رسانهای فردا، و رئیس و مغز متفکر و عنصر اثرگذار فردا است و اینکه امروز همه میگویند دنیا در حال تحول است، این تحول بوسیله مغزهای متفکر و انسانهای فعال که شما جوانان و دانشجویان مؤمن جزو آنها هستید، رقم خواهد خورد.
ایشان با اشاره به امکان ایجاد تحول منفی به دست انسانهای منحرف، جوانان را به حرکت در صراط مستقیم و تقویت بنیه دینی، علمی، عقلی و ارادی در خود سفارش کردند و گفتند: هر کسی در این امور خودسازی بیشتری کند، فردا امکان تأثیرگذاری بیشتری خواهد داشت.
رهبر انقلاب عنوان «دانشجو» را همنشین با عناوینی همچون دانشطلبی، جوانی، پر تحرکی، نوطلبی و نوزایی و احساسات انساندوستانه مانند دشمنی با فساد و بیعدالتی خواندند اما گفتند: برای دانشجو از همه اینها مهمتر، برخورداری از یک زیربنای فکری است که باید آن را مستحکم کنید که این استحکامبخشی هم به معنی تعطیل کردن فعالیتهای دیگر و اشتغال صرف به فکر و مطالعه نیست بلکه باید همزمان با فعالیت دانشجویی، با منابع دینی، انس و با متفکران امین و عمیق ارتباط پیدا کنید.
رهبر انقلاب با تأکید بر اینکه «همه باید در شناخت نقشه و راهبرد دشمن به روز باشیم»، خاطرنشان کردند: برخی تا اسم دشمن را میآوریم با عصبانیت اینطور القاء میکنند که ما به دنبال انکار ضعفها و سستیها هستیم، در حالیکه ضعفها وجود دارد اما دشمن هم چه بفهمیم یا نفهمیم دائماً با هزینه کردن پول و امکانات مشغول کار علیه جبهه حق است و به تعبیر المؤمنین اگر ما در سنگر به خواب غفلت رفته باشیم، دشمن به خواب نرفته است.
ایشان راهبردِ بهروزِ دشمن در قبال ملت ایران را «بدبینکردن به خود» خواندند و با نفی این ادعا که ناامیدی منشأ غالباً داخلی دارد، در بیان مصادیقی از راهبرد بدبینسازی گفتند: دانشجوی پر انگیزه را استاد یا فرد بیتعهدی ناامید و بدبین میکند که به او میگوید «با وجود این مشکلات با چه دل خوشی اینجا ماندهای و درس میخوانی؟ کشور را رها کن و برو».
رهبر انقلاب افزودند: البته پاسخ رسا و بیلکنت جوان مؤمن، مبارزه، آگاه و هوشمند این است که بله مشکلات وجود دارد اما من و فرزندان و هممیهنانم سالهای طولانی میخواهیم در این کشور زندگی کنیم پس درس میخوانم و مبارزه میکنم که مشکلات را برطرف کنم.
«اصرار رسانههای بدخواه خارجی و دنبالههای آنها در برخی رسانههای داخلی به القاء رویگردانی ملت ایران از اعتقادات دینی و احساسات انقلابی» نمونه دیگری از بدبینسازی بود که رهبر انقلاب به آن اشاره کردند و گفتند: این القائات در حالی است که جلسات شب قدر امسال پر شورتر از پارسال و حضور و اشک جوانان بیشتر بود، روز قدس جمعیت فشردهتر از پارسال، و جمعیت ۲۲ بهمن هم دو برابر بود اما آنها وسوسههای خلاف خود را انجام میدهند.
«خارج شدن چند سرمایهدار یا کارآفرین در کشور» مثال دیگری برای بدبین و ناامید کردن مردم با وجود ماندن تعداد زیادی از کارآفرینان و فعالیت رو به رشد هزاران شرکت دانشبنیان بود که حضرت آیتالله خامنهای با بیان آن، افزودند: طراحی دشمن بدبین کردن دشمن به خودمان، به دولتمان و به محیط دانشجوییمان است.
رهبر انقلاب اسلامی گفتند: در کشور نقص داریم و توقع و مطالبه من از مسئولان برای رفع نواقص بیش از شما است اما در عین حال میبینیم که کشور بحمدالله در حال پیشرفت است و صدها هزار جوان مؤمن، با انگیزه و خوشفکر در آن وجود دارد که قبلاً وجود نداشت.
ایشان در ادامه به یک واقعیت مهم اشاره کردند و گفتند: جوان ایرانی مورد کینه شدید دشمنان است که این واقعیت را باید همه جوانان ما بدانند.
حضرت آیتالله خامنهای در تبیین علت کینهتوزی استکبار و کارتلهای صهیونیستی مسلط بر آمریکا و اروپا با جوان ایرانی، خاطرنشان کردند: آنها با مسئولان ایرانی خیلی بد هستند اما با جوانان ایرانی بدترند چرا که بدون حضور و کار و انگیزه جوانان، کاری از دست مسئولان بر نمیآید و از اول انقلاب تا به امروز همین جوانها بودند که کارهای بزرگ را در جبههها و میدانهای مختلف پیش بردند.
ایشان مسئولان کشور را به توجه و استفاده از جوانان توصیه کردند و افزودند: البته از جوانهای زیادی استفاده کردهاند ولی باید بیشتر استفاده کنند.
رهبر انقلاب با نام بردن از جوانان مؤمنی که در میادین مدیریتی، نظامی و علمی درخشیدند و به شهادت رسیدند، خاطرنشان کردند: آن رشته نورانی همچنان ادامه دارد و در دوره معاصر شما نیز شهیدان حججی، صدرزاده، علیوردی، عجمیان و امروز هم انبوه جوانان ایرانیِ مسئولیتشناس موتور حرکت و پیشران کشور هستند.
حضرت آیتالله خامنهای خطاب به جوانان گفتند: راه روشن انقلاب و اسلام را با جدیت و با آرمانخواهی، امید و عقلانیت دنبال کنید.
ایشان آرمانخواهی و توجه به افقهای دور را همچون موتور پیشران حرکت، امید را به مثابه سوخت این موتور و عقلانیت را به فرمان موتور حرکت تشبیه کردند و در بخش پایانی سخنانشان گفتند: نقشه واقعاً جامع علمی، کمبود کنونی در مقوله دانشگاه است.
ایشان با تأکید به وزیر علوم در خصوص آمایش دقیق رشتههای علمی و پذیرش دانشجو در آنها متناسب با نیازهای کشور افزودند: برخی رشتههای علمی در ایران مورد نیاز نیست و شغلی هم برای آنها وجود ندارد، بنابراین باید بر اساس نیاز عمل کنیم.
حضرت آیتالله خامنهای همچنین با ابراز خرسندی از سخنان عمیق، متقن و ادبیات خوب دانشجویانی که دیدگاهها و مطالبات خود را بیان کردند، گفتند: البته با برخی موارد بیان شده موافق نیستم اما کیفیت بیان و نظم مطالب، عمیقا خوشحالکننده بود و لازم است سازمان برنامهوبودجه همه موارد مطرح شده را مورد بررسی و رسیدگی قرار دهد.
ایشان در اشاراتی به برخی نکات مطرح شده از زبان دانشجویان گفتند: اصل خصوصیسازی و سیاستهای اجرایی اصل ۴۴، فکر شده، منطقی و درست است؛ چرا که دولت نمیتواند اداره همه امور را بر عهده گیرد. البته توقع ما برآورده نشده اما کارهای خوبی هم در زمینه خصوصیسازی انجام شده است.
رهبر انقلاب درباره انتقاد یکی از دانشجویان به جلسه اقتصادی سران قوا گفتند: این جلسه دائم نیست بلکه برای چند هدف از جمله اصلاح ساختار بودجه، تدبیر شده که تاکنون پیشرفت مورد انتظار در تحقق اهداف صورت نگرفته است. ضمن اینکه نشست سران، راه منطقی نزدیک شدن دیدگاه و حل مشکلات است.
در ابتدای این دیدار ۸ تن از نمایندگان تشکلهای دانشجویی، خانمها و آقایان:
امیرمحمد کولانی نماینده «جامعه اسلامی دانشجویان»،
محمد صالح ترکمان نماینده «جنبش عدالتخواه دانشجویی»،
زهرا وفاداران نماینده «بسیج دانشجویی»،
مرتضی خواجوی نماینده «گروههای جهادی دانشجویی»،
معین رضیئی نماینده «انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل»،
مریم محمدی نماینده «نشریات دانشجویی»،
امیررضا بخشیپور نماینده «دفتر تحکیم وحدت»
و محمدمهدی نوینیفرد نماینده «مجمع اسلامی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی»
به بیان دیدگاههای خود درباره مسائل کشور و دانشگاه پرداختند.
«تحکیم مؤثر ارتباط تشکلهای دانشجویی با عقبه فکری»، «معایب خصوصیسازی»، «احیاء سرمایه اجتماعی نظام»، «نوگرایی در حکمرانی با نوسازی ایدهها و روشها»، «جبران ضعفهای نظام حکمرانی به منظور بهبود رابطه مردم و حاکمیت از جمله در انتخابات»، «صیانت از شأن قانونگذاری مجلس در برابر شوراهای مشورتی از جمله شورای سران قوا»، «اشکالات وارد بر طرح مولدسازی»، «بازنگری در سیاستها و ساختارهای مورد انتقاد افکار عمومی»، «اجرای همه اصول قانون اساسی به منظور تقویت نقش مردم و افزایش مشارکت سیاسی»، «نیاز به تدوین سیاستهای کلی مردمسالاری دینی»، «مشخص نبودن سازوکار اعتراض قانونی و مردمی»، «پیشبرد کلانپروژهها اجتماعی همچون نهضت ملی ساخت مسکن با مردمیسازی و مردمسپاری»، «ایجاد بسترهای مناسب برای افزایش مشارکت اجتماعی زنان»، «مشارکت دادن گروههای جهادی در هدایت منابع مناطق محروم»، «پشتیبانی از گروههای جهادی تخصصی از جمله در حوزه اشتغالآفرینی و تکمیل زنجیره ارزش»، «جلوگیری از کمرونقی نشریات دانشجویی»، «حمایت از دانشجویان صاحب فکر و قلم»، «ضرورت رفع انحصار در فرایند جذب اعضای هیئت علمی دانشگاهها»، «انتقاد از افزایش قیمتها»، «انتقاد از فیلترینگ پلتفرمها و سکوهای اینترنتی»، «ضرورت تحول مبتنی بر "اصول و اصلاح ساختارها و پاسخهای نوآورانه"» از محورهای مطرح شده در دیدار جمعی از دانشجویان سراسر کشور با رهبر انقلاب اسلامی بود.
سبزی که خطر بیماری قلبی را کاهش میدهد
ویتامین A برای سیستم ایمنی بدن، تولید مثل، پوست و غشاهای مخاطی، چشم و بینایی و سلامت قلب ضروری است با این وجود، بدن ما برای ساختن ویتامین A از هویج یا هر ماده غذایی حاوی بتاکاروتن به یک آنزیم فعال نیاز دارد.
بتاکاروتنها با کمک آنزیمی به نام بتاکاروتن اکسیژن از یک (BCO۱) به ویتامین A تبدیل میشوند. این آنزیم گردش کلسترول را تنظیم میکند و در روده و کبد یافت میشود همچنین توانایی بالایی در انتخاب بتاکاروتن برای تشکیل ویتامین A دارد و این تبدیل کلسترول بد خون را کاهش میدهد.
بتاکاروتن از تصلب شرایین که باریک شدن عروق است، جلوگیری میکند. آترواسکلروز (اصطلاح کلی برای ضخیم شدن و سفتی دیواره سرخرگ) میتواند منجر به بیماریهای قلبی عروقی و حمله قلبی شود که بزرگترین علت مرگ و میر در جهان است.
غلظت بالاتر بتاکاروتن نیز با نرخ پایینتر سندرم متابولیک مرتبط است که ترکیبی از فشار خون بالا، دیابت و چاقی است. با این حال، به دلیل تغییرات ژنتیکی، برخی از افراد شاهد فعالیت بیشتر این آنزیم هستند و برخی کمتر، بنابراین این افراد به منبع دیگری از ویتامین A به جز بتاکاروتن نیاز دارند.
دکتر جیمز آمنگوال، محقق این تحقیق گفت: افرادی که نوع ژنتیکی مرتبط با فعالتر کردن آنزیم BCO۱ داشتند، کلسترول خونشان پایینتر بود و این اولین مشاهده ماست.
گروه تحقیق در مطالعه دوم خود بررسی کردند که آیا بتاکاروتن یا ویتامین A بر آترواسکلروز تاثیر میگذارد یا خیر.
دکتر آمنگوال بیان کرد: یافتههای اصلی مطالعه موشها همان چیزیرا نشان داد که ما در انسان پیدا کردیم. ما شاهد بودیم که وقتی به موشها بتاکاروتن دادیم، سطح کلسترول پایینتری را ثبت کردند.
این موشها ضایعات آترواسکلروز یا پلاکهای کوچکتری را در شریانهای خود ایجاد میکنند به این معنی که موشهایی با تغذیه شامل بتاکاروتن نسبت به موشهایی که از رژیم غذایی بدون این ترکیب زیست فعال تغذیه میشوند در برابر تصلب شرایین محافظت خواهند شد.
علاوه بر این، گروه تلاش کرد تا دریابد که لیپوپروتئینها (ذراتی که کلسترول را در خون حمل میکنند) در کجای بدن تولید میشوند.
دکتر آمنگوال اظهار کرد: ما آن را به کبد، بهعنوان اندامی که مسئول تولید و ترشح لیپوپروتئینها به جریان خون است، محدود میکنیم، از جمله لیپوپروتئینهایی که به کلسترول بد معروف هستند. ما مشاهده کردیم، در موشهایی با سطوح بالای ویتامین A، ترشح لیپیدها در جریان خون کند میشود.
مقدار زیاد بتاکاروتن در خون بهطور معمول برای سلامتی مفید است با این حال، این احتمال وجود دارد که BCO۱ به اندازه کافی فعال نباشد؛ بنابراین نمیتوانیم ویتامین A را از مصرف غذاهایی با بتاکاروتن بالا تولید کنیم.
به گفته دکتر آمنگوال، حدود ۵۰ درصد از جمعیت این آنزیم را با شکل کمتر فعال دارند. در نتیجه، بدن آنان نمیتواند ویتامین A کافی را از غذاهای گیاهی تولید کند به همین دلیل باید این ویتامین را از منابع حیوانی مانند پنیر و شیر دریافت کنند.
قدرتنمایی ارتش با تجهیزات پیشرفته نظامی/ رژه اقتدار جنگندهها و پهپادهای نیروی هوایی در آسمان تهران
مراسم رژه روز ارتش صبح امروز (سهشنبه ۲۹ فروردینماه) با حضور آیتالله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه و سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش در مقابل حرم امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی برگزار شد.
همچنین در این رژه، امیر محمدحسین دادرس جانشین فرمانده کل ارتش، دریادار حبیبالله سیاری معاون هماهنگ کننده ارتش، امیر محمد محمودی معاون اجرایی ارتش، امیر کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش، امیر علیرضا صباحیفرد فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش، دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش، امیر خلبان حمید واحدی فرمانده نیروی هوایی ارتش، امیر قادر رحیمزاده فرمانده قرارگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص)، امیر محمدرضا آشتیانی وزیر دفاع، سردار محمدحسین زادهکمند معاون نیروی انسانی ستاد کل نیروهای مسلح، سردار امیرعلی حاجیزاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه، سردار محمد پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه، دریادار علیرضا تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه، سردار احمدرضا رادان فرمانده کل انتظامی کشور حضور داشتند.
رئیسی: نیروهای آمریکایی هرچه زودتر منطقه را ترک کنند
آیتالله سید ابراهیم رئیسی رئیسجمهور سهشنبه (۲۹ فروردین) طی سخنانی پیش از آغاز مراسم رژه روز ارتش گفت: ارتش جمهوری اسلامی ایران شاخصه هایی همچون خداباوری، خودباوری و مردم باوری دارد.
وی افزود: خود باوری ارتش باعث شده در عرصههای علم و فناوری گوی سبقت را از ارتشهای منطقه بگیرد. همگان معارف هستند که ارتش ما، مجهز، به روز و به هنگام است و از تجهیزات پیشرفته برخوردار است. این تجهیزات پیشرفته به برکت علم و دانش ایجاد شده است. ارتش مجهز ما تجهیزات را با تکه بر علم و فناوری و دانش و ابتکار خود دارد. از دانش خود بهره میبرد اما مبتنی بر کار بومی است.
رئیسجمهور ادامه داد: امروز شاهد تجهیزات پیشرفته در ارتش هستیم که جلوه ما میتوانیم است. ارتش ما در برابر ماشینی ها احساس کمبود نمیکند بلکه در مقابل تهدیدها و تحریمها برای خود و کشور فرصت میسازد و فرصتهای بسیاری را در عرصههای مختلف زمینه پیشرفت برای کشور و خود قرار داده است. امروز دولت خود را نسبت به تجهیز و پشتیبانی نیروهای مسلح موظف میداند. دولت خود را موظف میداند که دغدغه نیروهای مسلح را در این زمینه برطرف کند.
رئیسی با بیان اینکه ارتش مردم باور و جلوه ارتش برای مردم است، گفت: ملت نگاه میکنند تا هر جا حادثهای مانند سیل و زلزله و کرونا باشد ارتش را کنار خود حس میکند. این حس مردم است که ارتش در مشکلات کنار او است. ارتش سد محکمی در مقابل ضد انقلاب، گروههای تکفیری، اشرار و نیروهای بعثی است که هم پاسداری از مرزهای جمهوری اسلامی را بر عهده دارد و هم در اقیانوسها از منافع جمهوری اسلامی پاسداری میکند.
وی با بیان اینکه بیگانگان فقط امنیت کشورهای منطقه را تهدید میکنند، تصریح کرد: قدرت جمهوری اسلامی و توان رزمی ما حتما به نفع منطقه است بارها مسئولین منطقه به ما گفتهاند توان جمهوری اسلامی در عرصههای سخت برای نجات ما آمده است و بر هیچ کس در منطقه پوشیده نیست چگونه ارتش جمهوری اسلامی، سپاه پاسداران و نیروهای مسلح ما در برابر تهدیدات از تمامیت ارضی و حاکمیت کشورهای منطقه دفاع کردند.
رئیسی گفت: امروز ارتش جمهوری اسلامی ایران این افتخار را دارد که در همه مرزهای دریایی، هوایی و زمینی از امنیت کشور حراست و پاسداری میکند
و اجازه نمیدهد کوچکترین نا امنی ایجاد گردد، آسمان کشور ما در همه نقاط این منطقه امنترین آسمان است، دریای منطقه ما و خلیج همیشه فارس نیز همینطور که این اقتدار، حضور و شجاعت مثال زدنی است.
وی افزود: دشمنان تصور کردند بعد از جنگ تحمیلی و دفاع جانانه نیروهای مسلح از وطن، اخلالی در نیروهای مسلح و توان آنها واقع شد اما علاوه بر اینکه همان زمان با دادن شهدای عالی قدر و ۴۸ هزار شهید و جانبازان بسیار جانانه از کشور، وطن، مردم و ارزشهای انقلاب اسلامی دفاع کردند و هم امروز دژ محکمی تشکیل دادند که در پرتو آن مردم امینت، رفاه، آسایش، زندگی و کسب و کار داشته باشند و این جای شکر گزاری به درگاه با عظمت کبریایی دارد.
رئیسجمهور تصریح کرد: جای تشکر از تدابیر فرماندهی معظم کل قوا دارد و جا دارد از فرماندهان عالی ارتش جمهوری اسلامی ایران و ستاد مشترک نیروهای مسلح و همه کسانی که برای توانمند شدن هرچه بیشتر نیروهای مسلح و ارتش جمهوری اسلامی ایران اندیشه و تلاش میکنند تقدیر و تشکر شود. به سهم خود به عنوان خدمتکار در این کشور صمیمانه از همه فرماندهان عالی، افسران، درجه داران، سربازان و نیروهای مسلح تشکر و تقدیر دارم.
رئیسجمهور با بیان اینکه حضور نیروهای فرامنطقهای کمکی به امنیت منطقه نمیکند یادآور شد: شما دیدید نیروهای مسلح ما چگونه در مقابل تروریستها مقاومت کردند. دیدید فرماندهان ارتش ما و شهید سلیمانی چگونه برای امنیت منطقه تلاش کردند. قدرت جمهوری اسلامی و توان رزمی حتما به نفع امنیت منطقه است و بارها مسئولین منطقه به ما گفتند نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به وقت نیاز کنار آنها بودهاند.
رئیسی تاکید کرد: نیروهای فرامنطقهای و آمریکایی باید هرچه زودتر منطقه را ترک کنند زیرا به نفع خود و منطقه است. حضور نیروهای بیگانه امنیت منطقه را تهدید میکند اما نیروهای مسلح ما در هرکجا از منطقه هستند امنیت ساز هستند. نیروهای مسلح ما در مقابل تروریستها ایستادگی کرده و منطقه را امن کردند اما بیگانگان فقط امنیت کشورهای منطقه را تهدید میکنند.
رئیسجمهور در پایان خاطرنشان کرد: قدرت نیروهای مسلح ما به نفع امنیت منطقه است و بر هیچکس پوشیده نیست که نیروهای مسلح ما چگونه از تمامیت ارضی و امنیت کشورهای منطقه حراست کردند. دشمنان به ویژه رژیم صهیونیستی این پیام را دریافت کردهاند که کوچکترین اقدامی علیه کشور پاسخ سختی از جانب نیروهای مسلح دربر خواهد داشت و با نابودی حیفا و تل آویو همراه خواهد بود.
رژه بالگردهای هوانیروز ارتش بر فراز حرم امام خمینی (ره)
بالگردهای هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران صبح امروز بر فراز حرم امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی رژه پروازی را انجام دادند.
در این رژه، انواع بالگردهای 205، 206، 209(کبرا)، 214 و شینوک حضور داشتند.
بالگردهای هوانیروز ارتش حاضر در این رژه پروازی همگی ارتقاءیافته و مجهز به تسلیحات جدید هستند. موشک شفق یکی از تجهیزات جدیدی است که بر روی بالگردهای هوانیروز نصب شده است.
کدام تجهیزات در رژه روز ارتش به نمایش گذاشته شد؟
برخی تجهیزات به نمایش در آمده در رژه روز ارتش به شرح ذیل است:
نیروی زمینی ارتش:
پهپادهای مهاجر۶، مهاجر ۴، آرش 4، ابابیل 4، ایستگاه کنترل زمینی، خودروهای تانکبر کیان 600، کیان 700 و کیان 800، تانک ذوالفقار، تانک تیام، انواع نفربرها از جمله نفربر تحقیقاتی NRBC، توپ ۲۳ میلیمتری منصوب بر نفر، توپ ۲۳ میلیمتری زوبین، سامانه سراج، سامانه بصائر و انواع سامانههای ارتباطی و مخابراتی، سامانه صیاد 4، انواع سامانههای بهداشت و درمان شامل: اتاق عمل، سامانه آزمایشگاه، سامانه فوریتهای پزشکی، سامانه دندان پزشکی.
نیروی پدافند هوایی:
پهپادهای مهاجر 1، کرار، ناصر، آرش، کیان 1 و 10 شهریور، خودرو ارس، رادار شهید جلیلوند، سامانه راداری کاشف 99، سامانه شفق، سامانه ابر سداد، سامانه فکور، سامانه راداری مطلع الفجر، سامانه رادار کاوش، سامانه ناصر 40، سامانه مجید، سامانه موشکی نواب، رادار کاوش سامانه مرصاد تاکتیکی 16، رادار هادی مرصاد تاکتیکی 16، سکوی پرتاب فایر از کن مرصاد 16، سامانه صیاد تاکتیکی، سامانه موشکی 15 خرداد، رادار سامانه موشکی تلاش، رادار تعقیب هدف سامانه باور 373، سکوی پرتاب سامانه باور 373، موشک صیاد 2، صیاد 3 و صیاد 4، خودروی سامانه دماوند، موشک دامی سامانه اس 300، سامانه ارتباطی مفتاح، سامانه صادق 3 تاکتیکی، اتاق عمل سیار، دندانپزشکی سیار، DSM5000 سامانه جنگ نوین و سامانه CP سیار.
نیروی هوایی ارتش:
هاجر ۲، کمان 22، کمان 12، مهاجر ۴، سفیر و ستار، پهپادهای شناسایی، سامانه درخش 7، برج مراقبت سیار، موشک قادر هواپایه، موشک ستار و قائم، سامانههای جنگ الکترونیک سحاب و شاهین، بمب هوشمند قاصد، موشک عصر 67، موشک فکور 90 هواپایه، دودزا پروژه جبار 9، اتوبوس آمبولانس، اتاق عمل سیار، رادیولوژی سیار، دندانپزشکی سیار، اخلالگر باند V/UHF، ایستگاه کنترل زمینی.
نیروی دریایی ارتش:
پهپادهای ابابیل 4، ابابیل 5، مهاجر نوین 2، چمروش 4، باور 5، یسیر و صادق، سامانه پرتاب موشک برد بلند ولایت 3، اژدر مارک 46، اژدر اکسیژنی، اژدر والفجر، اژدر الکتریکی و مین چسبان، مین صدف، مین انفطار، مین کوسه، توپ 76 میلیمتری والفجر 27، قایق رعد، شناور هجومی شهاب، زیردریایی مرطوب السابحات 15، قایق ریپ راکت انداز، قایق ریپ نفربر، شیلتر اخلالگر ارتباطی رعد.
سرلشکر موسوی: باید برای مقابله با هر تهدیدی آماده باشیم
سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش صبح امروز (سهشنبه ۲۹ فروردینماه) در حاشیه برگزاری مراسم رژه روز ارتش که در حرم امام خمینی (ره) بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی برگزار شد، گفت: اگر فیلم رژههای سال های گذشته را مشاهده کنید و مقایسهای با آنچه امروز در رژه حاضر بود، انجام دهید شاهد پدیده جدید خواهید بود.
وی افزود: نیروی زمینی قهرمان ما پوستاندازی کرده و شما یک نیروی زمینی جدید را در این رژه و هم در عرصههای مختلفی که مشغول انجام ماموریت است مشاهده میکنید که با فناوریهای جدید مورد نیاز جنگهای امروز و با پیشبینیهایی که برای جنگهای احتمالی آینده شده تسلیحات و تجهیزات مناسب آماده شده است.
فرمانده کل ارتش با اشاره به تغییرات ایجاد شده در سایر بخشهای نیروهای مسلح تصریح کرد: بسیاری از مسائل مانند راهبردها، راهکنشها، آموزشها و مناسبات فیمابین جزو تغییرات اساسی در نیروهای مسلح ما بوجود آمده است.
وی ادامه داد: اگر ما در گذشته یک نیروی مسلحی بودیم که با تمام توان میخواستیم از حدود و ثغور خود دفاع کنیم، امروز این اطمینان کامل را داریم که میتوانیم در مقابل هر قدرتی که نگاه چپ به این خاک کند و هر قدرتی که تصور بهم خوردن توازن قدرت را داشته باشد و خیال تجاوز در مغز او ایجاد شود، میتوانیم کاملا با او مقابله کنیم.
سرلشکر موسوی با بیان اینکه در عرصههای زمینی، دریایی، موشکی، پهپادی، هوایی و پدافندی شاهد رشد و ارتقاء نیروهای ارتش به نحوی هستید که قابل مقایسه با دورتن دفاع مقدس و چند سال قبل نیست، خاطرنشان کرد: طبیعتا تهدیدات هم متغیر خواهند بود و در آینده با وضعیتی که در جهان ایجاد میشود ممکن است تهدیدات ما شدیدتر هم باشد و ما باید خودمان را برای مقابله با هرگونه تهدیدی آماده کنیم.
فرمانده کل ارتش تاکید کرد: برنام هایی که در ارتش با کمک دانشمندان جوان تهیه شده و به تصویب رسیده به صورت برنامههای پنج ساله آماده شده و طرحهای دراز مدت ۲۰ ساله نیروهای مسلح نیز آماده است و حرکت نیروهای مسلح بر اساس آن انجام میگیرد.
امیر حیدری: در آینده بسیار نزدیک شاهد رونمایی از قدرت جدیدی خواهیم بود
امیر کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران هم در حاشیه برگزاری مراسم رژه گفت: نیروی زمینی با تحولات عمیقی که در چند سال گذشته در ساختار ماهیت و هویت خود انجام داده به یک نیروی متحرک تبدیل شده و مجهز به تسلیحات با چهار ویژگی دورزن، نقطه زن، هوشمند و شبکهمحور بودن است.
وی با اشاره به الحاق تجهیزات جدید به نیروی زمینی ارتش افزود: ما در چند روز پیش ۱۰۸۴ نوع تجهیزات جدید به نیروی زمینی الحاق کردیم و نیروی زمینی در چهارگوشه کشور و مرزها مستقر است و از مرزها مراقبت میکند.
فرمانده نیروی زمینی ارتش در پایان عنوان کرد: در آینده بسیار نزدیک شاهد رونمایی از قدرت جدیدی خواهیم بود.
امیر ایرانی: دزدیهای دریایی در منطقه به دلیل حضور غیرموجه آمریکا است
دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران هم در این مراسم گفت: ما معمولا شیاطین را ابتدا راهنمایی میکنیم، اما پیام ما این است که حضور آنها فقط باعث خستگی منطقه شده و نیروهای ما مراقب شیطنتهای آنها هستند.
وی افزود: امروز اگر در منطقه دزدی دریایی حاکم شده به دلیل حضور غیرموجه آمریکا در منطقه است و حمایت آنها از دزدان دریایی منطقه را آلوده میکند، اما به لطف خداوند و با تلاش جمهوری اسلامی ایران در حوزه دریا توانستیم امنیت را در منطقه صد در صد برقرار کنیم و این امنیت نه تنها فقط برای ما و منطقه بلکه برای جهان است. جالب است آنها در شرایطی که کشتی هایشان احتیاج به کمک دارد به آنها کمک نمیکنند، اما ما به آنها هم کمک میکنیم و حضور آنها واقعا زیادی است و بهتر است به خانههای خود بروند.
فرمانده نیروی دریایی ارتش بیان کرد: تجهیزاتی که در اختیار نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران است از بالاترین فناوری برخودار بوده که مفهوم آن بالاترین درجه علمی کشور و نشان دهنده بالاترین درجه صنعت کشور است.
دریادار ایرانی با بیان اینکه امروز جوانان غیور و دانشگاهیان عزیز ما که واقعا به آنها افتخار میکنم و دست آنها را میبوسم، تصریح کرد: توانستند تجهیزاتی را برای ما مهیا کنند که ما در انواع محیطها و دورترین نقاط آبی جهان حضور پیدا کنیم.
وی افزود: وقتی در دریاها حضور پیدا میکنیم به عنوان ویترین نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و مردم کشورمان هستیم که در تمام توانمندیها قدرت و اقتدار را در حوزههای مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، بین المللی، علمی نقش دارند و ما این نقش را به درستی در تمام ماموریتها ایفا میکنیم.
فرمانده نیروی دریایی ارتش گفت: توانستیم آنچه که پیام ملت عزیز ایران اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است که همواره حامی صلح و دوستی و حامی مظلوم و برقراری صلح جهانی بوده را به کشورهای مختلف منتقل سازیم، اما پیام ما در رزمایشها به دشمن این است که ایرانیان هرگاه اراده کنند اراده خود را اجرایی خواهند کرد.
وی ادامه داد: اگر در مقاطعی صبر میکنند این صبر را به دستور مولا یشان و باورهای خود اتخاذ میکنند و آنها بدانند امروز دست مقدس جمهوری اسلامی ایران و ملت کشورمان علی رغم وجود مثلث تهدید، تحریم و توطئه، بلندتر از قبل است.
فرمانده نیروی دریایی ارتش در پایان خاطرنشان کرد: امروز هر حرکتی که نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و ما به طور خاص در حوزه دریا انجام میدهیم این نوید را میدهد که جهان اسلام رو به رشد و ارتقا در حوزه توانمندی و توان بخشی به جوامع منطقه و بین الملل است.